|
Ikrom rahmonov
|
| bet | 22/50 | | Sana | 13.05.2023 | | Hajmi | 7.45 Mb. | | #59295 |
Bog'liq 96297 02e27f76400aebb576d96a4b97f8be2a Документ Microsoft Word (2)A. Parallel. B. Og‘ma. C. Ixtiyoriy. D. Perpendikular.
Texnikada foydalaniladigan gayka kalitining qo‘lda ushlanadigan sopi va kallagi o‘zaro yoylar bilan silliq tutashtirilgan bo‘ladi.
Ikkita aylanani to‘g‘ri chiziq bilan tutashtirish. Bir yo‘la ikkita aylanaga urinib o‘tadigan bitta to‘g‘ri chiziq ikkita aylanani bitta to‘g‘ri chiziq bilan tutashtirish deyiladi.
Aylanalar diametrlari o‘zaro teng bo‘lsa, 10.1-chizmadagidek tasvirlanadi. Bu yerda urinish nuqtalari 1 va 2 orqali o‘tuvchi aylana radiuslari O1 va O12 lar t to‘g‘ri chiziqqa perpendikular bo‘ladi.
Aylanalar diametrlari har xil bo‘lsa (10.2-chizma), to‘g‘ri chiziqning aylanalar bilan urinish nuqtalari 1 va 2 ni aniqlash uchun aylanalar markazlari o‘rtasi O2 nuqtadan O va O1 nuqtalardan o‘tuvchi yordamchi
aylana chiziladi va O markazdan R–Rl radiusda chizilgan kichik aylanani A
nuqtada kesadi. O bilan A nuqta tutashtirilib davom ettiriladi. Shunda O
markazli aylanada 1-nuqta hosil bo‘ladi. Ol dan O1 ga parallel chizib Ol markazli aylanada ikkinchi tutashtiruvchi nuqta 2 aniqlanadi. 1- va 2- nuqtalar o‘zaro tutashtirilib davom ettirilsa, ikkala aylanaga urinuvchi to‘g‘ri
chiziq t hosil bo‘ladi.
Aylana va to‘g‘ri chiziqni aylana yoyi bilan tutashtirish. Buning uchun berilgan tutashtirish radiusi R masofada to‘g‘ri chiziqqa parallel yordamchi chiziq o‘tkaziladi. Aylana radiusi Rl ga tutashtirish radiusi R ni qo‘shib, Rl +R radiusda aylana markazi Ol dan yordamchi yoy chizilib, yordamchi
R
R
3tesh.8
36
60
to‘g‘ri chiziq kesishtiriladi. Natijada tutashtirish markazi O hosil bo‘ladi (10.3- chizma, a). O dan to‘g‘ri chiziqqa perpendikular o‘tkazilsa, to‘g‘ri chiziqdagi o‘tish nuqtasi A topiladi. O bilan O1 tutashtirilsa, aylanadagi o‘tish nuqtasi
B aniqlanadi. O orqali tutashma yasaladi (10.3-chizma, b). 10.4-chizmada
chelak qulog‘i tutashmaga misol qilib berildi.
|
| |
