A. R + R. B. R–R. C. R + R1. D. R–R1.
Har qanday chiroyli buyumga nazar tashlansa, uning sirtida turli ko‘ri- nishdagi yoylar, to‘g‘ri chiziq yoki qavariq (botiq) yoylar bilan tutashtirilgan joylarni ko‘rish mumkin.
Ikkita aylanani uchinchi aylana yoyi bilan tashqi tutashtirish. Ikkita O1 va O2 markazli aylanalarni berilgan tutashtirish radiusi R bilan tutashtirish uchun oldin R1 +R radiusda O1 dan keyin, R2 + R radiusda O2 dan yordamchi yoylar chizib, ular kesishtiriladi. Shunda tutashtirish markazi O
aniqlanadi (11.1-chizma, a). O bilan O1, O bilan O2 markazlar tutashtirilsa, aylanalarda o‘tish nuqtalari A va B lar topiladi. O orqali A va B nuqtalar
tutashtiriladi (11.1-chizma, b). 11.2-chizmada bu tutashma turiga misol keltirilgan.
Ikkita aylanani uchinchi aylana yoyi bilan ichki tutash- tirish. Misol. Radiuslari R1 30 mm, R2 15 mm li aylanalarni R 50 mm li radius bilan ichki tutashtirilsin (11.3-chizma,
a). Buning uchun ikkita O1 va O2 markazli aylanalarni berilgan tutashtirish radiusi R bilan ichki tutashtirish uchun oldin R– R1 radiusda O1 markazdan, keyin R– R2
radiusda O2 markazdan yordamchi yoylar chizilib, ular
o‘zaro kesishtiriladi. Shunda tutashtirish markazi O hosil
bo‘ladi (11.3-chizma, a). O bilan O1 tutashtirilib, uning davomida aylanada
A, O bilan O2 tutashtirilib, uning davomida ikkinchi aylanada B o‘tish nuqtalari aniqlanadi (11.3-chizma, b). O orqali A va B nuqtalar sirkulda
tutashtirilsa, ichki tutashma yasaladi. 11.4-chizmada mazkur tutashmaga misol keltirilgan.
11.5-chizmada tutashmali detalni bosqichlarda chizilishi ko‘rsatilgan.
Tutashmalar deb nimaga aytiladi? Misol keltiring. Tutashtirish nuqtasi deb nimaga aytiladi? Tutashtirish markazi deb-chi?
Tutashmalar turlarini bilasizmi?
Atrofingizga nazar tashlab tutashmalarga misollar ko‘rsata olasizmi?
11.6-chizmada berilgan tutashmalari mavjud detallardan bittasini chizmachilik daftaringizga ko‘chirib chizing.
R7
20
22
10
R20 40
36
O
R10+20
2
R18+20 a
20
O1
R7
3
20
4
2
O
3
O
O
36
1
b
22 R7
1
20
R20 R20
10
O
d
22
36
e 40
f
|