INNOVATIVE DEVELOPMENTS AND RESEARCH IN EDUCATION
International scientific-online conference
225
PAGE
BANKLARDA ICHKI NAZORAT SAMARADORLIGINI OSHIRISH YO`LLARI
Boyev Bekzodjon Jo‘raxon o‘g‘li
Olqarova Zarina Nosir qizi
Toshkent Moliya Instituti talabasi
Har qanday davlat iqtisodiyoti tayanadigan asosiy ustunlardan biri – barqaror
bank tizimi hisoblanadi. Mamlakatimiz moliya-bank tizimi barqaror va ishonchli
faoliyat yuritib, yuqori ko’rsatkichlarni namoyon etib kelmoqda. Amalga oshirilayotgan
iqtisodiy islohotlarning
hozirgi bosqichida, ya’ni iqtisodiyotni modernizatsiyalash va
yangilash davrida turli mulkchilik shakllariga asoslangan xo‘jalik yurituvchi
sub’ektlarning moliya-xo‘jalik faoliyatida, shu jumladan tijorat banklarida bank
nazorati mexanizmini yanada takomillashtirish masalasi
ustuvor vazifalardan biriga
aylanib bormoqda.Bank tizimining samaradorligini oshirish banklarda bank nazorati
tizimini yanada takomillashtirishni taqozo qiladi. Ichki nazorat, banklarda
ma’lumotlarni, moliyaviy harajatlarni,
shuningdek, faoliyatni amalga oshirishning
barcha qismlarini nazorat qilish va rag‘batlantirish uchun mo‘ljallangan tizimdir. Ichki
nazorat samaradorligini oshirish yo‘llari banklar uchun juda muhimdir, chunki ularni
moliyaviy risklardan, fraudlardan, savdo yo‘nalishlaridan,
joriy hisob-kitoblardan va
tashkiliy yo‘nalishlardan himoya qilishda muhim ahamiyatga ega.Ichki nazorat
samaradorligini oshirish yo‘llari quyidagilar bo‘lishi mumkin:Moliyaviy ta'minotning
kuchaytirilishi: Banklar ichki nazoratning samaradorligini oshirish uchun moliyaviy
ta‘minotning kuchaytirilishi lozim. Buning uchun, banklar savdo jarayonida,
hisob-
kitoblarda va moliyaviy operatsiyalarda tizimli nazorat jarayonlarini amalga
oshirishlari, huquqbuzarlik holatlarini aniqlash va ularni oldindan oldini olish yo‘llarini
tashkil qilishlari kerak. Xodimlar bilan ishlash shartnomalari: Banklar xodimlari
bilan ishlash shartnomalari, nazorat tizimlarining faoliyatini oshirish va xodimlarning
ishlari ustida nazorat qilish uchun kerakli sharoitlar tayinlash lozim.
Shu bilan birga,
xodimlar uchun ta’lim va taraqqiyot dasturlarini amalga oshirish, ularning bankning
qonuniy talablari va hujjatlari to‘g‘risida to‘liq ma’lumot olishi va muhim bo‘lgan
ma’lumotlarning himoyalanishi ham muhimdir.
Ichki nazorat departamenti faoliyatini kuchaytirish: Ichki nazorat departamenti,
nazorat tizimining asosiy qismi hisoblanadi va bankning faoliyatini nazorat qilishda
muhim ahamiyatga ega. Departament ish faoliyatini kuchaytirish uchun,
ichki
nazoratning samaradorligi va qobiliyatini oshirish uchun ko‘plab tadqiqotlar, kichik va
katta ishlar, tizimli nazorat, hisob-kitob va savdo yo‘nalishlari hisobga
olinadi.Ma’lumotlarni nazorat qilish: Banklar uchun xavfsiz va ishonchli moliyaviy
ta‘minot tizimini yaratishning muhim qismi ma’lumotlarni nazorat qilishdir. Banklar,
moliyaviy institutlar bo'lib, jamiyatimizda katta ahamiyatga ega. Ularning
samaradorligi esa, xalqimizning moliyaviy-iqtisodiy rivojlanishiga o'z
hissasini keltirib
