< ------------------ >
Bu belgi 1 ga 1 (1:1) bog‘lanishlarni ko‘rsatish uchun
ishlatiladi.
< ----------------->>
Ko‘pga 1 (M:1) bog‘lanishlarni ko‘rsatish uchun ishlatiladi.
<< --------------->>
(M:N) ko‘pga-ko‘p bog‘lanishlarni ifodalaydi.
49
2.2.
DjangoORM muhitida Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasini yaratish
Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasini tizim ma’lumotlar bazasini yaratish uchun
men SQLite ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimidan foydalandim. Ma’lumotlar
bazasini boshqarish tizimida ma’lumotlar bazasi, obyektlarni yaratish, tahrirlash,
o‘chirish uchun SQLite maxsus komandalaridan va PyCharm ilovasining
funksionalliklaridan foydalaniladi. Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasini tizim
ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish uchun eng avvalo uning bazasini yaratib
olinadi. Buning uchun sqlite3 bazasidan foydalanib bajariladi (2.1-rasm).
2.1-rasm. SQL da Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasi konsole oynasi
Yuqoridagi rasmdagi SQL ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi konsole
oynasi orqali ma’lumotlar bazasini shakllantiriladi. Shakillantirilgan ma’lumotlar
bazasini o‘chirish, o‘zgartirish, kabi xususiyatlarini bajarish uchun shaxsiy cabinet
imkoniyatlaridan keng foydalanish orqali bajariladi. Dastlab Havo yo‘llari
ma’lumotlar bazasini tizim ma’lumotlar bazasini yaratib olinadi. (Hozirgi holatda
ushbu ma’lumotlar bazasi allaqachon yaratilgan (2.2-rasm).
50
2.2-rasm. Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasini tizim ma’lumotlar bazasini
PyCharmda ochish.
Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasini tizim ma’lumotlar bazasini yaratib
bo‘lgandan so‘ng, DjangoORM orqali classlar yaratiladi (2.3-rasm).
2.3-rasm. Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasida users modeli
Bu to‘plamda hodimning ‘id’ ‘username, ‘first_name’, ‘last_name’, kabi
bo‘limlarini hosil qilinadi. Buning uchun DjangoORM dan foydalaniladi va
quyidagicha model hosil qilamiz (2.4-rasm):
51
2.4-rasm.
Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasida hodimlar modeli
Keyingi navbatda
userlar to‘plamiga ma’lumot qo‘shiladi. Bu
ma’lumotlarga login, parol, guruhlar va statuslar kiradi (2.5-rasm).
2.5-rasm. Userlar to‘plamiga ma’lumot qo‘shish
Shundan so‘ng Place to‘plamini yaratib bo‘limlari hosil qilinadi. Mazkur
bo‘limlarga shahar, airoport, mamlakat, mamlakat kodi kiradi (2.6-rasm)
52
2.6
-rasm. Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasida Place modeli
Flight ma’lumotlar bazasida place to‘plami ma’lumotlar bazasiga shahar nomi,
shahardagi airoport nomi, kodi va mamlakat kiritiladi (2.7-rasm).
2.7
-rasm. Flight ma’lumotlar bazasida place to‘plami
Shundan so‘ng Week to‘plamini yaratiladi va uning bo‘limlari hosil qilinadi
(2.8-rasm):
53
2.8
-rasm. Havo yo‘llari ma’lumotlar bazasida Week modeli
Keyin Flight to‘plamini yaratiladi va uning bo‘limlari hosil qilinadi (2.9-rasm).
2.9-rasm. Flight to‘plami va uning bo‘limlari
| 