dan mumkinligini aniqlash uchun (chunki bu isroflar mashinaning ish
unumiga ta ’sir qiladi), ikkinchidan, qandaydir detal (yoki m exanizm )
xizmat muddatiga ko‘raboshqa detallardan (mexanizm lardan) katta farq
qiladigan hollarda nazorat mezoni sifatida foydalanish mumkin.
Birinchi holda iqtisodiy nazorat qilishning maqsadga muvofiqligi
ravshan
b o iib , bu nazorat ruxsat etilgan chekli darajada yeyilgan
(texnik m ezon bo‘yicha aniqlangan) detallard an yig‘ilgan uzatm alar-
ning f.i.k. ni aniqlashdan iborat boMadi. O lingan f.i.k. ni yeyilmagan
uzatm alam ing f.i.k. bilan taqqoslab qabul qilingan
chekli yeyilishlar-
ning ruxsat etilganligini baholash m um kin. Ayrim uzatm alar (m asalan,
tishli uzatmalar) ning f.i.k. ular hatto k uchli yeyilganda ham, kam
o ‘zgarishi sababli
m azkur holda iqtisodiy m ezondan foydalanish
qiyinligini aytib o ‘tish zarur.
Bundan tashqari, f.i.k.ni aniqlash o datd a
bittagina tutashm ada va hatto bittagina m exanizm da emas, balki b u tu n
boshli mexanizmlar tizimida olib borilgani sababli m azkur holda alohida
detal yoki alohida tutashmaning ruxsat etilgan chekli darajada yeyilga-
nini aniqlash uchun iqtisodiy m ezondan foydalanishning iloji yo‘q.
Bitta detaining xizm at muddati m azkur uzatm adagi boshqa detallar-
ning xizmat m uddatidan anchagina farq qilganda iqtisodiy m ezon u sh -
bu detaining yeyilishga chidamliligini oshirish zarurligini asoslash va
mashinasozlik zavodlari ham da ta ’m irlash
korxonalariga tegishli
tavsiyalar berish imkonini beradi. Bitta d etaining xizmat m uddatini
mexanizmdan alohida tarzda iqtisodiy jihatd an baholash mumkin em as,
chunki bu detaining yeyilishi butun m exanizm ning ishiga ta ’sir qiladi.
M exanizm dagi ham m a d etallarn in g yeyilish darajasini iq tiso d iy
baholashga to ‘g‘ri keladi, bu esa m azkur m ezo n dan
foydalanishni ju d a
murakkablashtirib yuboradi.
