o'qituvchilar ham foydalanishlari mumkin.
Д оп ущ ено в качестве учебника по дисциплинам «Надежность машин», «Тех
нология ремонта м аш ин», «Технология восстановления деталей», «Основы три
бон и ки (трения и и зн аш и в ан и я )», «О рганизация сер в и сн ого обслуживания
машин», «П роектирование и организация ремонтных предприятий» и «Основы
научных исследований» для бакалавров и магистрантов по специальностям «Аг
рои нж ен ери я », « М ехан и зац и я сельск ого хозяйства», «М еханизация водного
хозяйства и мелиоративны х работ», «Эксплуатация и сервисное обслуживание
мелиоративных, тран сп ортны х машин и оборудования водного хозяйства» и
«П роф ессиональное образование».
Учебник п р едн азначен для инж енерно-технических работников, аспиран
тов, докторантов и преподавателей высших аграрных учебных заведений.
It’s admitted as a text-book for the discipline courses «Reliability o f machines»,
«Technology o f m ach in e’s repairment», «Technology o f restoration o f machine parts»,
«Fundamentals o f tribonics (friction and wearing)», «Organization o f machines service»,
«Design and organization o f repairment enterprises» and «The principles o f scientific
researches» for bachelor’s and master’s degree on specialties «Agroengineering», «M ech
anization o f agriculture», «M echanization o f water management and melioration work»,
«Use and technical service o f melioration, transport m achines and equipments in water
management» and «Professional education».
The text-book also can be used by engineering workers, post-graduates, doctors
and teachers o f higher agrarian educational institutions.
ISB N 5-640-03182^ —4 * **«•** r‘*
mi,.
O'ZBEKISTON» NM IU, 2006
Mashinaning sifati o ‘z vazifasini bajara olishi bilan birga, uning
ishonchlilik ko‘rsatkichi, ya’ni eng kam vaqt, m ehnat va moddiy vosi-
talar sarflab ishlash qobiliyati bilan tavsiflanadi. Shunday qilib ishonch-
lilikning xususiyatlari bo‘lmish buzilmaslik, chidam lilik, ta ’mirboplik
va saqlanuvchanlik bugungi kunda mashina-traktor parkining sifatini tavsif-
lovchi asosiy texnikaviy-iqtisodiy ko'rsatkichlardan b o ‘lib qoldi.
Mashina ishlanmasi va uning texnikaviy ho lati o'rtasidagi o ‘zaro
bog'lanish tasodifiylik xossasiga ega. Shu boisdan m ashinaning ishlash
qobiliyatini tiklash borasidagi barcha ishlar ehtiyojga ko‘ra, ularga tex-
nik holatiga bog‘liq ravishda texnikaviy xizm at k o‘rsatish ishlari esa
majburiy texnik xizmat ko'rsatish tizim i asosida o ‘tkazishni talab
qiladi.
M ashinalar ishonchliligining k o 'rsatk ich lari ehtim oliy m iqdor
kategoriyalariga tegishlidir va ishonchlilikka hisoblashda ehtimollar naza-
riyalari va matematik statistika usullaridan foydalanilgan holda ulaming
o'rtacha qiymatlarini aniqlash bilan birga taqsimot chegaralarining ishonch
chegaralarini ham aniqlash tavsiya etiladi.
1995- yildan boshlab texnika oliy ta ’lim tizim ida «Agroinjeneriya»
kulliyotlarida bakalavriatura yo'nalishida «Ilmiy tadqiqot asoslari» (ITA)
hamda magistratura mutaxassisliklarida «Agroinjeneriyada ilmiy-tadqiqot
asoslari» (AITA) fanlari o ‘rganilishi lozim bo 'lg an maxsus fanlartarki-
biga kiritilgan.
Hozirgi kunda bu ikki fan bo'yicha o ‘zbek tilida yaratilgan o ‘quv
qoMlanmalari va m a’ruzalar to ‘plamlarining yo'qligi bakalavr va magistr-
laming puxta bilim olishlarida jiddiy qiyinchiliklar tug‘dirmoqda.
Shu sababli mazkur to‘plam o ‘zbek tilida yuqorida qayd etilgan fan
dasturlari asosida yozilgan bo‘lib, bakalavr va magistrantlar bilan birgalik-
da o‘qituvchilarga ham yordam beradi deb umid qilamiz.
Unda ishonchlilikning fizik asoslari, m ashinaning fizik va m a’naviy
eskirishi, ishqalanish nazariyasi, mashina detallarining yeyilishi qonun-
lari, detallar resursini tiklash-texnologík jarayonlari, tadqiqot obyektini
tanlash va rejalar tuzish, ishonchlilikning miqdoriy tavsifi, mashinani
ishonchlilikka sinash, ilmiy axborotlarni to‘plash va ularga matematik-
statistik ishlov berish, mashina resursini oshirishning nazariy va uslubiy
asoslari yoritilgan.
Darslikning ikkinchi nashri respublika agrar sohasi majmuasidagi is-
lohotlar natijalarini va yangi joriy etilgan texnika va texnologiyalami e’tiborga
oigan holda tayyorlandi. Adabiyotlar ro‘yxati esa «Internet» tarmog‘idan
olingan yangi m ateriallar asosida tuzilgan.
Darslikda turli tillardan olingan qisqartma so‘zlar qora harflar bilan
ajratib ko'rsatilgan.
Birinchi nashri «Mashinalar ishonchliligi va ularni ta’mirlash asos
lari» 1994- yili « 0 ‘zbekiston» nashriyotida (kirill imlosida) chop etilgan.
KIRISH
0 ‘zbekiston Respublikasi m u sta q il deb e ’lon q ilin g an d an so ‘ng
dehqo n ch ilik va melioratsiya so h asid a k o ‘plab o'zgarishlar r o ‘y b er-
di. Ju m la d a n , dehqonchilik tizim i o ‘zgardi — «paxta- d o n -ta k ro riy
ekinlar» tizim i joriy etildi. D e h q o n c h ilik d a va m eliorativ ishlarni
mexanizatsiyalashtirish, ya’ni q o ‘l m ehnatini m ashinalar zim m asiga
yuklash borasida ijobiy o ‘zg arishlar, yangilanishlar b o ‘ldi. A Q S H ,
Angliya, O lm oniya, Rossiya, Y ap o n iy a, Bolgariya va b o sh q a xorijiy
m am lakatlarning firmalarida ishlab chiqarilayotgan yuqori u n u m li,
chidam li (yeyilishga va saqlashga), ishonchlilik k o ‘rsatk ich lari y u
qori, t a ’m irlashga va saqlashga m oslashganligi va «ergonom ik»
ko‘rsatkichlari zam on talablariga ja v o b beradigan m ash in alar, dvi-
gatellar va turli sodda m ash in alar (plug, seyalka, skreper, b u ld o z-
e r va b o sh q a la r)n in g k eltirilish i yangi tex n o lo g iy alar va yangi
o ‘sim liklar navlarini joriy qilish im k o n in i berdi. U lard an u n u m li
foydalanish va texnik servis x izm atlarin i tashkillashtirish m aqsadida
respublikam izda « 0 ‘zagrom ashservis» kom paniyasi (uy ushm asi)
tuzildi h am d a viloyatlar va tu m a n la rd a uning b o ‘lim lari tash k il q i-
lindi, hozirda tum anlarda a ltern ativ k o ‘rinishda turli m a sh in a -tra k -
to r parklari mavjud.
U shbu darslik kadrlar tay y o rlash m illiy dasturi ta la b la rig a m u-
vofiq uzluksiz ta ’lim tizim ida jo riy etilg an yangi davlat s ta n d a rt-
lariga m os holda va «Uzluksiz t a ’lim tizim i uch un o ‘quv a d a b iy o t-
larining yangi m odelini y a ra tish konsepsiyasi» talab lari asosid a
yozildi.
Darslikda keltirilgan materiallar dehqonchilik va melioratsiya ishlarini
mexanizatsiyalash va ularda qo‘llaniladigan mashinalar, traktorlar, kom -
1
baynlar, paxta terish, meliorativ va qurilish mashinalari h am d a sodda
agregatlardan foydalanish, ulam i t a ’m irlash, detallarning yeyilishi,
qayta tiklash va saqlash, shuningdek, ishonchlilik ko‘rsatkichlarini oshi-
rish bo'y icha faoliyat ko‘rsatayotgan ilmiy va pedagogik kadrlar, uslu-
biy xodim lar, respublika miqyosidagi agrar soha bilan bog'liq oliy
o ‘quv yurtlari kafedra va fakultetlarining mutasaddi xodimlari ychun
darslik va dasturilamal sifatida tayyorlangan. Yetarli intellektual salohiyatga
ega, m ashinalar ishonchlilik ko‘rsatkichlari (buzilmasdan ishlashi, pux-
taligi, chidamliligi, ta ’m irbopligi va saqlanuvchanlik xususiyatlari) va
ulard an samarali foydalanish, ta ’mirlash, tiklash texnologik jarayon-
larini ilm-fanning zamonaviy yutuqlari asosida o'zlashtirib, erkin fikrlab
m ushohada yurita oladigan shaxslami (bakalavr, magistr va aspirantlar-
ni) tayyorlash m aqsadida darslikning ikkinchi (birinchi nashri 1994
yilda « 0 ‘zbekiston» nashriyotida «Mashinalar ishonchliligi va ulami
ta ’m irlash asoslari» nom i bilan chiqqan) nashri tayyorlandi. Darslik
ilm -fa n jad a l taraq qiy e ta y o tg a n , deh q o n chilik da irrigatsiya va
m e lio ra ts iy a s o h a la rid a m a s h in a la rd a n fo y d a la n is h d a , u larn i
t a ’m irlash va saqlashda b ilim larn in g tez yangilanib borishi talabalar
oldig a ularni jadal egallash bilan bir qatorda, m u n tazam va m us-
taq il ravishda bilim o lish n i, shuningdek, fan b o 'y ic h a olinayotgan
bilim ni bosqichm a-bosqich boyitish va mukammallashtirishni ta ’min-
laydi. D arslikda d eh q o n ch ilik va meliorativ m ashinalam i ta ’mirlash,
u larn in g ishqalanuvchi ju ft qism lari va d etallarining yeyilishi, de-
ta lla rn i tiklash b ir-b irig a m a n tiq a n bog‘liqligi va ketm a-ketligi
t a ’m in la n g a n te x n o lo g ik ja ra y o n la ri, to 'liq a m a liy va nazariy
m a ’lu m o tla r k e ltirilg a n , sh u n in g d e k , a m a liy -ta jrib a m ashqlari
m a z m u n i, talabalar b ilim i, uquvi va ko‘nikm alarini nazorat qilish
b o ‘yicha sinov nazorat savollari berilgan.
Tavsiya etilayotgan darslik fanning tasdiqlangan dasturiga binoan
tu z ilg a n b o 'lib , u n d a ta la b a la rn in g m atem atika, fizika, kim yo,
m aterialshunoslik, m ateriallar qarshiligi, qishloq xo'jaligi va m eliora
tiv m ash in alar, trak to r va avtom obillar fanlaridan oigan bilim lari
va boshqa sohalar fu n dam ental fanlarining asosiy qonunlari e ’tiborga
olingan.
D arslik ko ‘rgazm ali tasv irlar, chizm alar, jadvallar, tasviriy ifo-
d a la r h am d a rasm lar bilan boyitilgan, m ashinasozlik va ta ’mirlash
k o rx o n a la rin in g , x o ‘ja lik la rd a g i ustaxonalar y u tu q la rin in g aha-
m iy a ti, texnologik ja ra y o n la rn in g m antiqiy ketm a-ketligi, fanning
o ‘quv dasturiga m uvofiq b a y o n etilishi ta ’m inlangan.
Darslik shu kurs dasturiga mos holda yozilgan. Unda dehqonchilikda
qoMlaniladigan, meliorativ ishlarni bajarishda foydalaniladigan m ash i
nalar to ‘g‘risida fikr yuritilib, ularning ishonchlilik ko‘rsatkichlari,
nosozliklar turi va ularning paydo b o ‘lish sabablari ko‘rsatilgan. S h u -
ningdek, ta ’m irlash korxonalaridagi (x o ‘jalik ustaxonalarida) te x -
nologik jarayonlam ing to‘liq tasnifi berilgan. Darslik m uallifning k o ‘p
yillik ilmiy-pedagogik tajribalariga asoslanib yozilgan.
Zamonaviy m ashinalarda doim iy texnik xizm at ko'rsatish va u lar-
ni ta ’m irlash, nosoz uzel, m exanizm va d etallarni a lm a sh tirish ,
moylash, sozlash kabi jarayonlarni bajarish — majburiy holat, c h u n -
ki xo‘jaliklarda bu m ashinalardan b u tu n ish m uddati davrida zav o d -
dan chiqarilgandek holatda foydalanish m um kin emas.
Hozirgi paytda qishloq xo‘jaligidagi ta ’mirlash va sanoat korxonalari
(zavodlar) takomillashmoqda. Xo‘jaliklardagi m ashina-traktor saroyiga
texnik xizmat ko‘rsatish Va ularni ta ’m irlash mashinalardagi so d ir
boMadigan ishqalanish, moylash, yeyilish va eskirish nazariyalariga asos-
langan. Bu yo‘nalishdagi ilmiy izlanishlar, tadqiqot natijalari ko‘p m arta
nashr etilgan.
M ashinalar ishonchliligi, ularning yeyilishi, ishqalanishi, b u zili-
shi, ta ’mirbopligi va saqlashga m oslashganligi to ‘g‘risida ko‘plab ta d -
qiqotlarolib borilgan. Bularning asoslari shu darslikda jam langan.
llg‘or tajriba, fanlarning nazariy va am aliy qism larini e ’tibo rg a
oigan holda darslikda mashinalar ishonchliligi asoslari, detallar, ko ns
truktiv va nokonstruktiv elem entlarning yeyilish asoslari, ta ’m irlash
texnologik jarayonlari bo‘yicha tavsiyalar berilgan.
Darslikda m ashinalar eskirishi, ishqalanishi, yeyilishi va ish o n c h
lilik ko‘rsatkichlari xossalarining aso slari, detallarning n u q so n la ri,
ularning cheklangan va oxirgi yeyilishlarining o ‘rni berilgan. D e h -
qonchilik va m elioratsiya sohasida tex n ik a zam onaviy texnologiya
asosi hisoblanishini e ’tiborga oigan h o ld a , yangi istiqbolli te x n i-
kalarga q o ‘yiladigan talablar (m e x a n iz a to r-o p e ra to rla r to m o n id a n )
va ularga texnik servis ko'rsatishni tash k illash tirish m uam m olari va
yechim lari to ‘g‘risida fikr yuritilgan.
M ashinalarning ishonchlilik x ususiyatlari qishloq xo'jaligi va
melioratsiya sohalarini muvaffaqiyatli m exanizatsiyalashda katta a h a -
Tniyat kasb etadi. Ishonchlilik ko‘rsatkichlarining past bo‘lishi, m ashi-
naning yaxshi ishlashiga qaram asdan, agrotexnik jarayonlarni sifatli
amalga oshirishni ta ’minlay olmasligi m um kin.
M ashinalarning ishonchlilik ko‘rsatkichlarini oshirish respublika-
m izda tobora soni oshib borayotgan fermer (2005- yilda ular soni
130.000 dan oshib k etdi) xo'jaliklari ishini yaxshilashda katta aha-
miyatga ega. S huningdek, m ashinalar ishonchlilik ko‘rsatkichlarini
oshirish, yaxshilash, tex n ik taraqqiyot asosida o ‘zini oqlay olmasligi
tufayli m ashinalarning narxi ko'tarilishiga olib keladi. Shuning uchun
ilmiy asoslangan uslub va natijalar asosida mashinalarga oqilona talab-
lar q o ‘yilishi lozim.
M azkur darslikda xo'jaliklarda foydalaniladigan va meliorativ tex-
nikalarga (traktorlar, dvigatellar, avtomobillar, don o ‘rish kom bay-
ni, paxta terish m ashinalari, buldozer, skreper, ekskavator, oddiy
mashinalar) texnik servis xizmati ko'rsatish bo‘yicha asosiy tushunchalar
va tam oyillar keltirilgan b o ‘lib, texnik xizm at tizim i (chiniqtirish,
kundalik, davriy, m avsum iy xizmat ko‘rsatish, joriy ta ’m irlash, but-
kul (to ‘liq) ta’m irlash, saqlash tartiblari va ulam ing davriyligi b o ‘yicha
batafsil m a’lum ot berilgan.
Shuningdek, darslik dehqonchilikdagi iqtisodiy islohotlami jadallash-
tirish va bozor islohotlarini irrigatsiya, melioratsiya va mexanizatsiyalash-
tirish jarayonlariga tatbiq etishda qishloq xo'jaligida faoliyat ko‘rsatayotgan
barcha xodimlaming huquqiy madaniyatini oshirish bo‘yicha 0 ‘zbekiston
Respublikasi Oliy Majlisi tom onidan 1995-2005- yillar mobaynida deh-
qon, fermer va shirkat xo'jaliklari to ‘g‘risida, shuningdek, «Lizing
to‘g‘risida» qabul qilingan qonunlami inobatga olgan holda yozilgan. Bunday
qonunlaming respublikamizda mavjudligi agrar sohamizga xorijiy mam-
lakatlaming investitsiyalarini jalb etishda katta imkoniyat yaratadi.
M ashina detallarini qayta tiklash ularni joriy va butkul ta ’mirlash
texnologik jarayon larin i yaratish uchun m ashinalarni tashkil etuvchi
konstruktiv va n o k o n stru k tiv elem en tlarning ishlash sh aro itin i,
ishqalanishi va yeyilishi nazariyalarini bilish lozim. Shuningdek, mashi
nalarning ishonchlilik k o ‘rsatkichlarini (to‘xtovsiz ishlash, buzilmas-
dan ishlash, puxtaligi, t a ’mirbopligi va saqlanishga moslanganligi)
yaxshi bilish va aniqlash usullarini o ‘zlashtirish kerak. M ashinalardan
foydalanishda texnik servis xizm ati ko‘rsatish va ta ’m irlash ishlarini
bajarishda sarflanadigan m ablag‘lar va ishchi kuchlarini kamaytirish-
ning quyidagi yo ‘llari mavjud:
— ishonchlilik ko ‘rsatkichlarini va ularni butkul ta ’mirlash sifatini
oshirish;
— xo‘jaliklarda diagnostika usullaridan va texnik servis xizmati
ko‘rsatishdan foydalanib detallarning yeyilishi va nosozliklar paydo
boMishining oldini olish;
— texnik servis xizm atlarini va ta ’mirlash ishlarini bajarishda ish
unum ini oshirish va resurs tejam korligiga erishish;
— eng asosiy fa k to r— bu butkul ta ’m irlanish sifatini oshirish.
Diagnostika va ta ’m irlash ishlari sifatli holda bajarilgan taqdirda-
gina m ashinalarning zaxira qism lariga b o ‘lgan ta la b n i kamaytirishga
erishish m umkin.
D arslikning asosiy vazifalarid an biri talab a va m agistrantlarga
d eh q o n ch ilik va m elioratsiy a ishlarida te x n ik a la rd a n un u m li foy-
dalan ish , ta ’m irlash jara y o n la rig a b o zo r islo h o tla rin i jo riy etish,
t a ’m ir xizm ati ko ‘rsatish b a z ala rin in g ish u sulini y a n g ic h a tashkil
e tish , texn ik alarn in g t o ‘x to v siz ishlashini t a ’m in la s h , m avsum
davom ida ularning ishga shay b o ‘lishini ta ’m in lo v c h i tavsiyalar
berishd an iborat.
D ehqonchilik va m elioratsiya sohasida fo y d alaniladigan m ashi-
nalarga texnik xizm at ko‘rsatish va ta ’m irlash hozirgi kunda obyek-
tiv z a ru riy a t h iso b la n a d i, c h u n k i b u tu n f o y d a la n is h m u d d ati
m obaynida iste’molchiga xizm at qiladigan m ashina h o zirch a yaratil-
gani y o ‘q. M ashinalarning eskirish nazariyasi, ish o n ch lilig i, ularni
ta ’m irlash texnologik jara y o n la ri fanlararo fan b o ‘lib, u quyi bos-
qichlarda o'qitiladigan ko‘pgina tabiiy va m u handislik fanlari (m ate-
m atika, fizika, m aterialshunoslik h am da k o n struksiyab op m aterial-
lar, qishloq xo'jaligi va m elio rativ m ashinalari, tra k to rla r, avtom o-
billar, dvigatellar va boshqalar) erishgan y u tu q larg a tayanadi.
A grosanoat m utaxassisi c h u q u r kasb tay y org arlig igag ina em as,
tad q iq o t ishlari b o 'y ich a m uayyan k o ‘n ik m a la rg a ham ega
boMishi lozim. Talabalar va m agistrantlar d e h q o n c h ilik d a q o ila n i-
ladigan m ashinalar va m elio ra tiv tex n ik alarn in g ish lash qobiliya-
tini h am d a resursining esk irish in i eng sam arali u s u lla r bilan m av-
ju d texnika talablariga m uvofiq holda tutib turish va qayta tiklashga
d o ir bilim va k o 'n ik m a larn i egallashlari za ru r. S h u bo is, q o ‘lin-
gizdagi darslikdan ta la b a la r q u y id ag ilarn i b ilib o la d ila r degan
um iddam iz:
1. M ashinalar eskirishi va ishonchliligining n azariy asoslari, uni
baholash usullari va oshirishning sifatli yoMlarini.
2. Buzilish, ishlamay qolish va nuqsonlarning pay do b o ‘lish sa-
bablari, ularni aniqlash h a m d a bartaraf etish usullarini.
3. M ashinalarning buzilm asdan (beto‘xtov) ishlash ini, puxtaligi-
ni, ta ’mirlashga yaroqliligi va saqlanuvchanlik k o ‘rsatkichlarini oshi
rish usullarini.
4. M a sh in a detallarining ishqalanishi, yeyilishi (tribonika) va es-
kirishining nazariy asoslarini.
5. Q ishlo q xo ‘jaligi, m eliorativ h am da chorvachilik m ashinalari va
jih ozlarin i, t a ’m irlash-texnologik uskunalarni, qishloq xo‘jaligi m ah-
sulotlarini qayta ishlovchi korxonalarning uskunalarini ta ’m irlashning
ishlab c h iq a rish jarayonlarini.
6. M a sh in a detallaridagi b o ‘ladigan eskirish, ishqalanish va yeyi-
lish tex n o lo gik jarayonlari va u larn i tiklash usullarini.
7. T exnologik jarayonlarni mexanizatsiyalash va avtom atlashtirish
usullari h a m d a m ehnat xavfsizligi qoidalarini.
8. T a ’m irlangan mashina va detallam ing sifatini baholash usullarini.
9. M a sh in a la r ishonchliligini sinash va uning m iqdoriy ko‘rsat-
kichlarini aniqlash usullarini.
10. N u q s o n la r va ishlam ay qolish sabablarini aniqlash, tahlil
qilish h a m d a ularni bartaraf etishni.
11. D e ta lla m i tiklashning to ‘g ‘ri usullarini asoslab berish, sam a-
rali tex n olog ik jarayonlarni ishlab chiqish, eng m aqbul ta ’m irlash-
texnologik uskunalarni tanlashni.
12. T a ’m irlash-servis xizm ati k o ‘rsatish bazasini ishlab chiqish,
bo‘lim larn i loyihalashni.
13. M u han dislik yechim larini texnik- iqtisodiy jih atdan baholash
va boshqalam i.
llm -fa n va agrosanoat m ajmuasi taraqqiyoti orasida aloqa jam iyat-
ning bev o sita ishlab chiqarish kuchiga aylanib borm oqda. K itobda
xo‘ja lik la rd a , turnan ta ’m irlash korxonalarida m ashinalarni t a ’m ir
lashning asosiy texnologik jarayo n larin i kompleks m exanizatsiyalash
va av to m atlash tirish usullari bayon etilgan. M ashinalarning eskirishi
va yeyilishin in g oldini olish sohasidagi eng yangi ishlanm alarga,
yeyilgan va nuqsonli d etallarni tiklash usullariga ham da detallarni
ta ’m irlash d a p o lim er ashyolardan foydalanish va shu kabilarga katta
e ’tib o r b e rilg an .
F an n i o ‘rganish va puxta o ‘zlashtirishni yengillashtirish m aqsadi-
da kito b d a h a r bir bobdan keyin nazorat savollari keltirilgan. Shu-
ningdek, a n iq m isollar, nazariy va am aliy qism larning ayrim masala-
lari, u sk u n a va jih o zlar kitob m uallifi tom onidan o ‘tkazilgan ilmiy
ta d q iq o tla r asosida bayon etilg an bo ‘lib, ularda m ashinalarnin g
ishqalanuvchi ju ft qism larida va dvigatel detallarida sodir b o ‘ladigan
ishqalanishlar, yeyilishlar bayon etilgan.
Darslik kurs dasturlariga m uvofiq, respublika oliy ta ’lim ini qay ta
qurishga doir hujüatlar talablarini e ’tiborga olgan holda yozilgan.
Kitob m uallifi darslikning sifatini yaxshilash m aqsadida b ild iril-
gan tanqidiy fikr-m ulohazalar va takliflarni m am nuniyat bilan qabul
qiladi ham da mushtariylarga o ‘z m innatdorchiligini bildiradi.
M uallif bundan keyin ham kitobning sifatini oshirishga xizm at
qiladigan barcha taklif va m ulohazalarni bajonidil qabul qiladi. U larni
quyidagi manzilga yuborishingiz m um kin:
700000, Toshkent shahri Q ori-N iy o ziy ko‘chasi,
39-uy,
Toshkent Irrigatsiya va melioratsiya instituti «Gidrom eliorativ ishlari-
ni mexanizatsiyalash» kafedrasi.
|