|
Komponentlarni tiklanishi
|
bet | 4/5 | Sana | 18.12.2023 | Hajmi | 16,31 Kb. | | #122608 |
Bog'liq Issiqlik almashinish-fayllar.orgKomponentlarni tiklanishi – metallurgiya xom ashyodan toza metall olishni asosiy jarayonlardan biridir. Metallarni tiklash maxsus tiklovchilar yordamida amalga oshiriladi.
Asosiy tiklovchi reagentlarga: C, CO, CH4, Me, H2 misol bo’lib, metallurgiyada asosiy qo’llaniladigan reagentlarga ko’mir va tabiiy gaz kiradi. Tiklanish jarayonining dastlabki ma’lumotini (termodinamik ko’rsatgichlarni) bilgan xolda tiklanish jarayonining muvozanat doimiyligini quyidagicha aniqlash mumkin.
Asosiy tiklanish reakstiyasi: MeO + CO ↔ Me + CO2.
yoki
Qanchalik qiymati katta, bo’lsa, metall oksidini osonroq tiklanishi mumkin. Jadvaldan ko’rish mumkinki eng oson tiklanidigan oksidlar: mis, qo’rg’oshin va nikeldir. Ularni tiklashi uchun past harorat va kam miqdorda gaz SO etarlidir. Tiklanish haroratlari bo’yicha ayrim ma’lumotlar: °C
Fe3O4→FeO
|
400-800
|
NiO → Ni
|
400-900
|
FeO → Fe
|
800-1200
|
PbO → Pb
|
300-700
|
CuO → Cu
|
500-800
|
ZnO→ Zn
|
800-1300
|
Ko’chilik tiklanish reakstiyalariga issiqlik effekti manfiy ko’rsatgichga ega. Ya’ni issiqlik yutish bilan boradi. Shuning uchun tiklanish jarayoni tashqaridan qo’shimcha issiqlik berilishni talab etiladi.
Masalan, NiO + C = Ni + CO tiklanish reakstiyasiga kerak bo’lgan issiqlikni quyidagicha aniqlasa bo’ladi: jadvaldan SO va NiO elementlardan paydo bo’lish uchun talab etiladigan issiqlikni aniqlaymiz: kDj/mol:
SO – 110,3; NiO – 240,3.
Q – 110, 3 – 240,3 = 130,0 kDj/mol.
|
| |