|
Qirg'izistonda to'qimachilik va tikuvchilik ishlab chiqarish
|
| bet | 7/12 | | Sana | 25.10.2022 | | Hajmi | 435.17 Kb. | | #28036 |
Bog'liq Qirg\'iziston xo\'jaligi (2)Qirg'izistonda to'qimachilik va tikuvchilik ishlab chiqarish
Qirg'iziston Respublikasi sanoatining umumiy hajmida to'qimachilik va tikuvchilik mahsulotlari ishlab chiqarish ulushi 4,5% ni tashkil etadi (2010 yil yakunlari bo'yicha).
Toʻqimachilik va tikuvchilik sanoatida eng katta ulush tikuvchilik sanoatiga toʻgʻri keladi - 89,5%. Shu bilan birga, patent asosida ishlayotgan yakka tartibdagi tadbirkorlarning ulushi umumiy tikuvchilik mahsulotlarining 86,8 foizini tashkil etadi.
Qirg‘iziston Respublikasining 2010-11-yillarda to‘qimachilik va tikuvchilik sanoatini rivojlantirish strategiyasi doirasida to‘qimachilik va tikuvchilik mahsulotlari ishlab chiqarishni rivojlantirish, ularning raqobatbardoshligini oshirish va tashqi bozorga olib chiqish bo‘yicha loyihalar amalga oshirilmoqda.
Strategiyani amalga oshirish tufayli 2010 yilda to‘qimachilik va tikuvchilik korxonalari tomonidan 6238,1 million so‘mlik soxta -143,3 foiz, 2011 yilning 11 oyi davomida 6685,8 million so‘mlik mahsulot i.f.d.-154,2 foizni tashkil etdi.
Jahon inqirozi tufayli 2009-yildan tashqari tikuvchilik mahsulotlari eksporti hajmi har yili ortib bormoqda. Jumladan, 2006 yilda 47,5 million AQSh dollari, 2007 yilda 79,0 million AQSh dollari, 2008 yilda 97,2 million dollar, 2009 yilda 72,5 million AQSh dollari, 2010 yilda 12,9 million AQSh dollari miqdorida tikuvchilik mahsulotlari 172 foizga eksport qilindi.
Toʻqimachilik va tikuvchilik sanoatida 150 mingdan ortiq kishi mehnat qiladi yoki mamlakat ichida ham, xorijda ham sanoat faoliyati bilan bogʻliq.
Mahsulotning 90 foizdan ortig‘i Markaziy Osiyo mamlakatlari, Rossiya, Qozog‘iston va boshqa ko‘plab mamlakatlarga eksport qilinib, arzon narxda sifat kafolati hisoblanadi.
Mahalliy mahsulotlarning raqobatbardoshligini saqlab qolish maqsadida tikuvchilikda ishlaydigan ishchilarning 95 foizi arzon sintetik matolardan (60 so‘mdan 100 so‘mgacha) yoki xaridor matolaridan foydalanadi. Shu bilan birga, respublikada paxta yetishtirish, naslli qo‘y boqish va pilla yetishtirish uchun qulay iqlim sharoiti mavjud bo‘lib, bu mavjud ishlab chiqarish bazasi va ularni qayta ishlash texnologiyalarini modernizatsiya qilish, mahsulot sifatini oshirish va tayyor to‘qimachilik mahsulotlarining raqobatbardoshligini oshirish zaruriyatini tug‘dirmoqda.
Respublika to‘qimachilik korxonalari yetishtirilgan paxtaning butun hajmini qayta ishlashga qodir emas. Paxta tolasining qariyb 90 foizi MDH davlatlari va Yevropaga eksport qilinadi. Mahalliy to‘qimachilik sanoatini tiklash va rivojlantirish hisobiga to‘qimachilik materiallari (paxta, jun va ipak gazlamalar, kalava) importini o‘rnini bosish maqsadida respublika janubida paxta tolasini qayta ishlashga investitsiyalarni jalb qilish zarur.
Uni ishlab chiqarish joyida qayta ishlash yangi ish o‘rinlari yaratish, salmoqli qo‘shimcha qiymat qo‘shish hamda import qilinadigan paxta matolari va ip-kalavaga bog‘liqlikni kamaytirish imkonini beradi.
Qirg'izistonning afzalliklari va sarmoya uchun eng qulay sharoitlar mavjud, jumladan. XXR uchun arzon ishchi kuchi, elektr energiyasi, investorlarga iqtisodiyotning deyarli barcha tarmoqlariga kirish imkonini beruvchi liberal investitsiya rejimi. Xorijiy davlatlar vakillari xususiylashtirishda ishtirok etish, qirg‘iz kompaniyalarining aksiyalari va qimmatli qog‘ozlarini sotib olish huquqiga ega. QQS toʻlovchi sifatida roʻyxatdan oʻtgan xoʻjalik yurituvchi subʼyektlar tomonidan bevosita oʻz ishlab chiqarish maqsadlari uchun Qirgʻiziston Respublikasiga olib kiriladigan asosiy vositalar QQSdan ozod qilinadi.
|
| |
