|
bor Ch.Darvin o’zining “Insonning kelib chiqishi va jinsiy tanlov” kitobida ilgariBog'liq Jahon-ijtimoiy-iqtisodiy-geografiyasi-bor Ch.Darvin o’zining “Insonning kelib chiqishi va jinsiy tanlov” kitobida ilgari
surgan (1871) hamda shu asarida gumanoidlar vujudga kelgan va tarqalgan
manzil sifatida Shimoliy-Janubiy Afrikani qayd etgan. 0 ’shandan buyon
arxeologiya va antropologiya fanlari Afrika odamsimon maymunlari
evolutsiyasining uzviy (xronologik) zanjirini tasdiqlovchi ko’plab dalillarni izlab
topishdi. Bu zanjiming so’nggi bg’ini - Yer yuzida topilgan eng qadimiy va
maymunlarga eng yaqin blgan gumanoid 1994-yilda Efiopiyaning shimolida
Aramiz daryosi havzasida topilgan. Australopitecus ramidus deb atalgan ushbu
mavjudotlar qoldig’ining yoshi 4,5 million yilga teng.
Fan tomonidan “odam" deb tan olingan - miya hajmi ancha yirik blib,
ql-oyoqqa ega blgan ilk mavjudotlarning qoldiqlari ham dunyoning shu
mintaqasida 1960-yildaTanzaniyadagi Oldovay darasida va 1972-yili Keniyadagi
Rudolf kli yaqinida topilgan. Odam paydo blishining anatomik-antropologik
belgilaridan tashqari yanada aniqroq, salmoqliroq va nuqsonsiz belgilar ham
bor edi: qoldiqlar yonida ibtidoiy tosh qurollar bor edi. Shu sababli yoshi 2,5-2
million yilga teng deb taxmin qilinayotgan bu eng qadimiy odamlar Homo habilis
(omilkor odam) degan nom olgan. Populyatsiyalar yiriklashib borgani sayin
habilislar oziq-ovqat izlabAfro-Evroosiyo qifalar bloki hududida tarqala boshladi.
Eng qadimiy odamlar-arxeontroplar (pitekantroplar,sinantroplar,atlantroplar)ning
Sharqiy Afrika hududida tashqarida Yevropada topilgan qnalg’alari eramizdan
avvalgi 600-250 ming yillika mansub (qadimgi paleolit). Dastawal ular faqat
tropik va subtropik hududlarda yashagan, keyinchalik Yerdagi iqlim keskin sovub
ketishi va ikkinchi tomondan aanaviy tirik resurslar bilan ta’minlanmaslik
|
| |
