|
vayronagarchiliklar, saltanat ekspansiyasi; 3) madaniyatni yaratish, tarqatishBog'liq Jahon-ijtimoiy-iqtisodiy-geografiyasi- betlik3, nimatov-audit-oraliq, 17maktab Talabnoma, 1-mavzu, komil-xorazmiy-g-azalnavisligining-adabiy-estetik-omillari (1), 4, Builder, Kiberhuquq javoblari yakuniy, 1-maruza, 2-maruza, 19 ASRDA GIGIYENASI TARIXI, Mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizimida amalga oshirilg-fayllar.orgvayronagarchiliklar, saltanat ekspansiyasi; 3) madaniyatni yaratish, tarqatish,
saltanatning barpo etish qudrati; 4) tanazzul va saltanatning qulashi. Energiyani
to’plash davri qanchalik samarali blgan blsa, unga shunchalik kp miqdorda
zining va zlashtirilgan innovatsiyalar singdirilgan, ikkinchi davrda bu energiya
shunchalik kam sarflangan va uchinchi, mintaqani shaklantirish davriga
shunchalik katta hajmda yetib borgan. Imperiya qanday yakun topgani ham kp
narsani belgilab bergan - uning merosi yangi mintaqaviy markazdan tarqalgan
kuch bilan vayron qilinganmi, yoki ular bu merosni assimilyatsiya qilganligiga
bogliq. Tarix rivojlanishining har bir yangi bosqichida yangi mintaqaviy, sngra
jahon ekspansiya markazlari ilgari surilish sodir bo’lgan. Ular, z navbatida, z
qudrati va ta’sirchanligining avjiga chiqqach, muqarrar ravishda tanazzulga
uchraydi. Sivilizatsiyaning yangi bosqichlari yangi davr innovatsiyalariga sobiq
bosqich madaniyati, ishlab chiqarish kuchlari va ishlab chiqarish munosabatlari
sarqitlari kam xalal beradigan joylarda qarortopadi. Aynan shu sababli mintaqaviy,
shuningdek, jahon sivilizatsiya markazi aynan bir joyda takrorlanishi tarixda
uchramagan.
Eng qadimgi mintaqaviy sivilizatsiyalardan jahon madaniyatiga yunon va
rim madaniyati eng salmoqli hissa qshgan. Ulaming tili, adabiyoti va hikmatli
szlari, falsafasi va aniq fanlari, yunon demokratiyasi va rim huquqi, savdo-
bank ishi va harbiy saati o’z vaqtidan va Yevropadan zib ketgan va hamon
butun dunyoda ularni rganib, yutuqlaridan foydalanib kelinmoqda. Kezi
kelganda qayd etish mumkinki, Rossiyadagi birinchi universitet- M.V.Lomonosov
nomidagi Moskva universitetining asoschisi sha vaqtdagi eng nufuzli quv
|
| |