|
ega. Qulchilik davrida ham, feodalizm davrida ham bu yerda o’z ta’sirini mintaqaningBog'liq Jahon-ijtimoiy-iqtisodiy-geografiyasi- betlik3, nimatov-audit-oraliq, 17maktab Talabnoma, 1-mavzu, komil-xorazmiy-g-azalnavisligining-adabiy-estetik-omillari (1), 4, Builder, Kiberhuquq javoblari yakuniy, 1-maruza, 2-maruza, 19 ASRDA GIGIYENASI TARIXI, Mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizimida amalga oshirilg-fayllar.orgega. Qulchilik davrida ham, feodalizm davrida ham bu yerda o’z ta’sirini mintaqaning
barcha hududlariga tarqatishga qodir blgan yirik imperiyalar paydo blmadi. Ayni
paytda shuni ham tan olish kerakki, dunyoning biron-bir burchagida bu yerdagi kabi
feodalizm davriga oid mahobatli yodgorliklar mavjud emas.
Misol tariqasida Yava orolidagi Shiva ibodatxonasi majmuasini (VII asr)
eslash mumkin; bu yerda shuningdek betakror budda ibodatxonasi - Borbodur
(VIII-IX asrda Budda hayotidan 1560 syujetli - uzunligi 5 kmdan kp figurali
bareleflar - budparastlik ensiklopediyasi va ibodatxona bunyodkorlariga
yodgorlik); Birmaning qadimgi poytaxti - Pagan shahristoni muqaddas maydoni
- u XIII asrda Xitoydan bostirib kelgan mg'ullar tomonidan vayron etilgan.
Kampuchiyadagi budparastlik ibodatxonalari va Angkor sayrolari majmuasi,
bulardan faqat Angkor-Vat ibodatxonasi bir kvadrat kilometr maydonni egallaydi
(shahar XV asrda tai qabilalari tomonidan vayron qilingan).
Ammo, birinchidan, mintaqada paydo blgan sivizilatsiya choqlaridan
birontasi ham mahalliy, knyazlik yoki qirollik darajasidan mintaqaviy, imperiya
klamiga borib yetmagan; ikkinchidan va eng muhimi, bu o’choqlarning birontasi
ham mahalliy avtoxon madaniyat rivojlanishi mahsuli boshlamagan. Hatto asriar
davomida qaror topgan mintaqaning asosiy qismi - Hinduxitoy yarim orolining
nomlanishi ham ikkita qo’shni sivilizatsiyalarga qaramlilikni anglatadi. Ilk
feodalizm davridan boshlab, mintaqaga yevropaliklar bosishini boshlangan
paytga qadar bu yerda Hindistonlik yoki xitoylik sivizilatsiyalarni hukmronligi
saqlanib kelgan. Imperiyalar sulolalar va dinlar almashishi jarayonida
mustamlakalarda ruhoniylar va vassallar almashiniuvi ham sodir blgan. Bu
|
| |