Javob: ko‟krak qismi 3 ta sigmentdan tashkil topgan
787. Mikroskopda hasharot ko‟ringanda, ko‟krak qismidagi oyoqlari nechi
bo‟g‟imdan iborat?
Javob: 5 bo‟gimdan
788. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib, hasharotlarning mo‟ylovlari necha
juft bo‟lishini va nima vazifani bajarishini ko‟rsating?
Javob: 1 juft bo‟lib sezish va hid bilish vazifasini bajaradi
789. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib kemiruvchi og‟iz aparati qaysi
hasharotlar uchun xosligini ko‟rsating?
Javob: kemiruvchi og‟iz aparati qishloq xo‟jalik zarakunandalari uchun xos
790. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib hasharotlarning rivojlanishi qanday
bo‟lishini ko‟rsating?
Javob: chala va to‟liq metamarfo‟z bilan rivojlanadi
791. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib hashoratlar ichida tabiiy sanitarlik
vazifasini bajaruvchilarni ko‟rsating?
Javob: go‟rkov qo‟ng‟izlari va go‟ng qo‟ng‟izlari
792. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib to‟liq metamarfoz bilan
rivojlanadigan hashoratlarni ko‟rsating?
Javob: qattiq qanotlilar, tangachaqanotlilar, pardaqanotlilar, burgalar, ikki qanotlilar
793. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib hashoratlar qaysi tip va kenja
tiplarga kirishini ko‟rsating?
Javob: hasharotlar sinfi bo‟g‟imoyoqlilar tipi va traxeyalilar kenja tipiga kiradi
794. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib hasharotlar sinfiga qancha tur
kirishini ular evolutsion jihatdan qanday holatda ekanini ko‟rsating?
Javob: 1,5mln ga yaqin tur kiradi, hamma turlari biologik progresda
795. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib hashoratlar qanday tashuvchilik
qilishini ko‟rsating?
Javob: hasharotlar kasallik qo‟zg‟atuvchilarning mexanik va maxsus tashuvchilari
hisoblanadi
796. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib suvaraklar qanday yo‟l bilan
rivojlanishini ko‟rsating?
Javob: suvaraklar to‟liq yoki chala metamarfoz bilan, lichinkalari 1 necha marta
tullab rivojlanadi
797. Tibbiy biologik nazariy bilimlarga asoslanib qora suvarakning sistematik holatini
ko‟rsating?
Javob: tip: bo‟g‟imoyoqlilar, kenja tip: traxeyalilar, sinf: hashoratlar tur: blatta
orientalis-qora suvarak
798. Xonadonda suvarak ushlab olindi va uni malla suvarakka tenglashtirildi, unga
xos belgilarni ko‟rsating?
Javob: og‟iz aparati kemiruvchi tipda qorin sohasining oxirida o‟simtalar bor
799. Honadonda suvarak ushlab olindi va uni malla suvarakligi aniqlandi, ular qanday
tibbiy xavf tug‟diradi?
Javob: infeksion kasalliklarning, gelmint tuxumlarining, sodda hayvonlar
sistalarining mexanik tashuvchilari
800. Suvarak qaysi xususiyatlari bilan boshqa hasharotlardan farq qiladi?
Javob: zaharli kimyoviy moddalar ta‟siriga o‟ta chidamliligi bilan farq qiladi
801. Ushbujarayonorganogenezboshidasodirbulib,
uningfaoliyatidavomidanervplastinkasinervnaychasigaaylangungaqadardavometadi.
Shuningdekxordavaichakbushlig‟ipaydobo‟ladi.
Xordaatrofidamezodermaesasomitlargaaylanadi. Bu
embriogenezbosqichiqandaynomlanadi?
Javobi:Neyrulatsiya
802.Mazkur organning ichida xomila joylashgan bo‟lib, uning ichki bo‟shlig‟I
suyuqlik bilan tuldirilgan va ectodermal qopcha kurinishida bo‟ladi. Bu ektodermal
qopcha, xomilani xomilani qurib qolmasligini taminlaydi va xar xil jismoniy lat
yeishlaridan saqlaydi. Bu organ qanday nomlanadi?
Javobi:Amnion.
803. Ushbu rivojlanish turida tuxum qobiqlarini yorib chiqqan organizm, voyaga
yetgan organizmdan faqat organ kattaligi, uning yetarlicha rivojlanmay qolganligi va
ta solishtirilmasi bilan farq qiladi. Mazkur rivojlanish turi qanday nomlanadi?
Javobi:to‟g‟ridan to‟g‟ri rivojlanish turi
807.Х.DrishvаG.Shpemandengiztipratikanivа
tritonlardaolibborgantajribalarigakoraularningboshlangichholatdagiblastomerlariningy
adrolaribarchahujayralargaaylanaolishinikorsatdi.Ularningtajribalaridazarodishningfa
qatbirqismihosilbolishkerakedi, lekinbutunorganismhosilboldi. Olimlar qaysi holatni
izohlab berdi?
Javobi:Olimlar totipotentlik holatini izohlab berdi.
808. Bu hujayra mexanizmi ontogenez uchun juda muhim.U xar xil tezlikda boradi,
xar xil joyda va xar xilvaqtdaboradi vа genetic boshqaruvga boy sinadi. Xozirgi
vaqtda shunday moddalar malumki, ular bu jarayonni boshqaradi (misol garmonlar)
vаingibitor moddalar (misolkeylonlar). Bu hujayraning qaysi mexanizmi?
Javobi:Mexanizm proliferatsiya (hujayraning kupayishi) deb atakadi
809. Odam miyasining oq moddasida shunday embriopatiyalar uchraydiki ulardan
mikrogeriyalar, poligeriyalar, makrogeriyalar va neyronlar geterotopiyasi.Bunday
mexanizmlar asosida qanday embriopatiyalar yotadi?
Javobi:Takidlab utilgan embriopatiyalar neyrofibrastlarning migratsiyasi buzilishi
jarayonida yuzaga keladi.
810.Tritonning gastrulyatsiya jarayonida bir birini bog‟lab turgan modda hujayralarni
tripsin fermenti yordamida parchalab tashlaymiz. Dissotsiyatsiyalangan hujayralarni
aralashtirib tashlaymiz va ularni malum sharoitga qo‟yamiz. Malum vaqt utgach ular
yana boshlangich holatdagidek bolib qoldi. Bunday tajribadan qanday hulosaga
kelasiz?
Javobi:Gastrulyatsiya jarayonida tritonning zarodishi differensiyalanib bogan
811. Metamorfoz bosqichida it baliqning dumi, jabrasi, jabra qopqog‟i yoqolib
ketadi.Buqandayhujayramexanizmi?
Javobi:Buhujayramexanizmiapoptoz (hujayraningprogrammalashtirilgano‟limi)
debataladi.
812.
Т.Morganninggipotezasigako‟raontogenezjarayonidahujayraningdifferensiyagauchras
hi –
buketmaketretsiproklangansitoplazmatasirivao‟zgaribturadiganyadrogenmaxsulotidir.
Bu gipoteza qanday ataladi?
Javobi:«Оntogenezda genlarning diffirensiyalangan ekspressiyasi» deb ataladi
813. Olimlar drozofillaning yashuvchanligi past retsessiv gomozigotali mutant
genlarini o‟rganganda, ularning gastrulyatsiyagacha bo‟lgan boshlangich davrdagi
rivojlanish bosqichi buzilgan. O‟rganilgan genlar qanday ataladi?
Javobi: Bu genlar «ona effekti genlari» deb ataladi.
814. Tez tibbiy yordam mashinasi kasalxonaga yol qoidasi buzilishi natijasida tan
jaroxati jlgan bemorni olib keldi. Travmatolog ko‟rigidan keyin bemorning boshida
ochiq jarohati borligi aniqlandi. Rentgen natijalari ko‟rsatdiki bosh suyagining tekis
suyagi maydalanib ketganligi aniqlandi. Malumki, normada tekis suyaklar
regeneratsiyaga uchramaydi. Qanday regeneratsiya turlarini bilasiz?
Javobi: Fiziologik regeneratsiya – hayoti davomida yoqotilgan morfologik tuzilishini
qayta tiklanishi. Reparativ regeneratsiya – jarohat olganligi natijasida yoqotilgan
morfologik tuzilishini qayta tiklanishi.
815. Bolalar havzada baliq ovlayotganida qisqichbaqa tutib olishdi, ko‟rsa uning chap
ko‟zi o‟rniga uzun moylov o‟sib chiqqanligini ko‟rib qolishdi. Bolalar qanday hodisa
bilan duch kelishdi?
Javobi: Geteromorfoz – yoqotilgan organning o‟rniga boshqa organ usib chiqishi.
816. Yoshi kata ayol jarroh kabulida buldi,yolning ayog‟ining pastki qismida uzoq
vaqtdan beri bitmayotgan yaralar borligi aniqlandi. Ayolning aytishicha uning yaralari
yarim yildan beri bitmayotganligini aytdi. Siz bu ayolga bunday xolatni qanday
tushuntirib berasiz?
Javobi:endokrin boshqaruvning fiziologik regeneratsiyasi ishlamayotgani.
817.Shamol va hashorat yordamida changlanadigan usimliklar ko‟rsatdiki, entomofil
usimliklarni gulini formasi va o‟lchami anemofil changlanadiganlarnikiga qaraganda
o‟zgarmas. Bu nima bilan bog‟liq?
Javobi: Entomofil changlanadigan gullarning bardoshliligi usimliklarning
boshlang‟ich evoluysiya va ularning changlantiruvchilariga bog‟liq.
Tukliarilarkosacha bargi kichkina gullarga kirolmaydi, gultoj bargi uzun va
changchisi kalta bo‟lgan gullarda kapalakning hartumi kaltalik qiladi. Faqatusimliklar
standartga javob beradigan gullari bilan, evolyusiya bilan birgalikda paydo bolgan
gullari, o‟zidan nasl qoldirishlari mumkin.
818. Hon qiziniqoravaqizilturlarimavjud.Qora turlari kuzda 60%, bahorda esa 37%
uchraydi. Qizil turlari esa kuzda kam 40%, bahorda esa ko‟proq. Qizil turlari qishki
sovuqni yaxshi utqazadi, qora turlari esa yozda juda ko‟p kupayadi. Bunday holat
qanday ataladi?
Javobi:Xar xil rangdagi (qizil va qora )xayvonlarning adaptatsiyasi,xar xil
temperatura tasirida o‟z rangini moslashishga yordam berishi.Tanlab olish faktori –
tabiiy tanlanish.
819. Gomozigotali resessif o‟roqsimon anemiya geni bilan kasallanganlar 2
yoshgacha o‟lib ketadi. 20% Afrikaning tub axolisi, АQSHvаBraziliyadagi 9%
negrlar, Xindistonning 15% aholisi va boshqa mamlakatlarda bu kasallik bilan
kasallanganlar bu gen geterozigotali uchraydi. Bunday letal genning tabiyatda ko‟p
uchrashi nima bilan bog‟liq?
Javobi:Bunday letal genning tabiatda ko‟p uchrashi, u gerozigota holatida malayriya
kasalligida bardoshlilikni oshiradi, ayrim tropik mamalakatkarda bu kasallik tufayli
ko‟p aholining o‟limiga sabab buladi.
820. Bir nechta irq turlari mavjud, erta gullovchi va kech gullovchi formalari,
butunlay bir biridan reproduktiv ajratilgan.Bu holat qanday izohlanadi?
| 