JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
WSRJournal.com
Volume – 5_ Issue-4_May_2022
67
O'ZBEK TILIDA BA'ZI O‘XSHATISHLARNING PRAGMALINGVISTIK
XUSUSIYATI
Pratova Gulshoda O'tkirbek qizi
Andijon davlat univeristeti
Filalogiya fakulteti 2-kurs talabasi
pratovagulshoda2002@gmail.com
Annotatsioya: Maqolada o`xshatish va qiyoslashlarning o`zbek tilidagi
semantik va pragmatik jihatlari misollar yordamida ko`rsatilgan
Alisher Navoiy
ijodidan keltirilgan misol tarixiy o`xshatish va qiyoslashlarninig mohiyatini ochib
beradi.
Kalit so`zlar : O‘xshatish, qiyoslash,
pragmalingvistika, nutq, nutqiy akt
nazariyasi (NAN), adresat, adresant, matn, o`xshatish komponentlari
Til- kashfiyot. Ammo uning yaratilishini yuzaga chiqarish esa insoning
qo`lidadir. Har kim til hilqatidagi bir yaratuvchisidir. Inson asli tabiatan ijodkor.
Biroq biz o`zimiz uni payqamaymiz turli xil nutqiy vaziyatlarga duch kelamiz va
biz ana shu holatdan tafakkur va tilimiz birlashgan
nuqtaning faoliyati bilan
osongina chiqib ketamiz. Farobiy narsaning obyektivligini, uning mavjudligi
bizning sezgi a‘zolarimizga ta‘sir etishini e‘tirof etgan. Biz faqat o`zimizni qurshab
turgan olamdagi narsalarni sezgi a‘zolarimiz
orqali bilib olamiz, ushlash, qo`l
tegizish yo`li bilan olingan bilimga quvvai lomisa, ko`rish orqali olingan bilimga esa
quvvai nigohiy atamalarini qo`llanadi. Shu bilan birga eshitish organi orqali, nutq
vositasida ham bilimga ega bo`lish mumkinligini ta‘kidlaydi. Bunday bilim quvvai
noqiqa sanaladi. Ana shu bilimlarning barchasini umumlashtirgan holda adresatning
adresantga qilgan murojaati, munosabati ya‘ni nutqi pragmalingvistikaning tadqiqot
obyektidir.[1]
Aloqa-aralashuv jarayoni bilish, anglash, ifodalash, sezish, o`qish bilan uzviy
aloqador ifoda formalari qo`llana boshlashining o`zidayoq munosabat tushunchasi
