|
JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONSBog'liq 28-18-PB (1) Axborot xati konf. ADU, Mayers- Briggs qo\'shimcha, 36-qo\'shma qaror, 27.04.2022, Oila tushunchasi, uning turlari va shakillari, fHy1I56Pj1m1Sqci4f9q3e28B9S0AiBM, dars ishlanma, 11-21-ALGORITMIK TILLAR VA DASTURLASH, Мустақил ишни ташкиллаштириш, Иқтибослик учун, Документ Microsoft Word, Calendar plan-RAQAMLI VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI (2), статья, Исмаилова Н С , Шагазатов У У Жахон иқтисодиёти ва халқаро (1), A5JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
WSRJournal.com
Volume – 5_ Issue-4_May_2022
72
keldi. Shu sababli, biz hozirgi davrda “raqamli jamiyat” va “raqamli iqtisodiyot”
kabi tushunchalardan ko‘proq foydalanishimiz mumkin va bu koʻpincha “raqamli
huquqlar” kabi tushunchaga duch kelishimizga sabab bo‘lmaoqda. Aytish joizki,
ushbu soha jadal rivojlanib borayotganiga qaramay, tushunchaning o‘zi va uning
mohiyati bir qator huquqshunos olimlarning bahs-munozaralariga sabab bo‘lmoqda.
Raqamli huquqlar bu raqamli texnologiyalar orqali asarlarni yaratish va (yoki)
foydalanish huquqlarini, shuningdek, kompyuterga va barcha turdagi aloqa
kanallariga, masalan, internetga kirishdir.
Yana bir talqin raqamli huquqlarni universal inson huquqlari deb hisoblashdir.
Ya'ni, bizga allaqachon tanish bo'lgan, ammo zamonaviy raqamli jamiyatning
hozirgi voqeliklariga to'liq moslashtirilgan barcha huquqlar. Bularga quyidagilar
kiradi: axborot almashish huquqi, onlayn so‘z va fikr erkinligi huquqi, ushbu
tarmoqqa kirish huquqi, shaxsiy hayot va boshqalar. Shu nuqtai nazardan qaraganda,
raqamli huquqlar “axborot huquqi” va “aloqa huquqlari” kabi tushunchalarning
sinonimlari sifatida qaraladi.
O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik ko‘deksiga o‘zgartirish kiritilmoqda va
yangi turdagi munosabatlarni tartibga solish uchun bir qator moddalar qo‘shilmoqda
bulardan biri 167-modda bo‘lib u “raqamli huquqlar” deb nomlanib − qonunda
raqamli huquqlar sifatida belgilangan hamda mazmuni va amalga oshirish shartlari
qonunda nazarda tutilgan belgilarga muvofiq keluvchi axborot tizimi qoidalariga
muvofiq aniqlanadigan majburiyat huquqi va boshqa huquqlar raqamli huquqlar
hisoblanadi. Raqamli huquqni amalga oshirish, tasarruf etish, shu jumladan boshqa
shaxsga berish, garovga qo‘yish, boshqa usulda ta’qiq belgilash yoki raqamli
huquqni tasarruf etishni cheklash uchinchi shaxslarga murojaat qilinmasdan faqat
axborot tizimida amalga oshirilishi mumkin. Agar qonunda boshqacha hol
belgilangan bo‘lmasa, axborot tizimi qoidalariga muvofiq ushbu huquqni tasarruf
etish imkoniyatiga ega bo‘lgan shaxs raqamli huquq egasi sifatida tan olinadi.
Qonunda nazarda tutilgan asoslar va hollarda raqamli huquq egasi sifatida boshqa
shaxs tan olinishi mumkin. Bitim asosida raqamli huquqning boshqa shaxsga
|
| |
