|
Kiber hujumlar soni o'shish sabablari: texnik va notexnik omillar tahlili
|
| Sana | 17.05.2024 | | Hajmi | 140,14 Kb. | | #240705 |
Bog'liq KIBER HUJUMLAR SONI O
KIBER HUJUMLAR SONI O'SHISH SABABLARI:
TEXNIK VA NOTEXNIK OMILLAR TAHLILI
Ushbu maqolada kiberhujumlar hajmi va xilma-xilligi oshishiga yordam beruvchi texnik va texnik bo'lmagan omillar tahlili keltirilgan.
Internetdagi ijtimoiy o'zaro aloqalar kiberhujumlar chastotasining oshishiga yordam beradi va nafaqat texnik jihatlarga, balki jamoat va shaxsiy sohalarga ham ta'sir qiluvchi halokatli oqibatlarni kuchaytiradi. Dasturiy ta'minotdagi xatolar va zaifliklar, shuningdek, tarmoq protokollarining zaif tomonlari, ayniqsa, ulangan qurilmalar soni ortib borayotgani va muhim tizimlarni boshqarishning murakkabligi tufayli xavfsizlikka doimiy tahdid soladi. Hujumlarning dinamik tabiati va penetratsiya usullarining doimiy evolyutsiyasi kibertahdidlarni zamonaviy tarmoq muhitiga juda moslashtiradi.
Bundan tashqari, ijtimoiy tarmoqlardan keng foydalanish va ijtimoiy hayotning virtualizatsiyasi, bir tomondan, ko'proq qulaylik keltirsa, boshqa tomondan, kiberhujumlar uchun qulay zamin yaratadi, potentsial hujumchilar uchun mavjud ma'lumotlar miqdorini oshiradi. Hujumchilarning texnologiya savodxonligini oshirish ularga raqamli xavfsizlikni buzish uchun yangi vositalarni beradi. Shu bilan birga, Internetda foydalanuvchilarning xabardorligi yo'qligi va ehtiyotsiz xatti-harakatlari shaxsiy va maxfiy ma'lumotlarning himoyasini xavf ostiga qo'yadi.
Bu ish dunyodagi doimiy texnologik o'zgarishlar va inson harakatlari tufayli kiberxavflar ortib borayotganini isbotlaydi. Ushbu omillarning dinamikasini tushunish raqamli muhitni himoya qilish bo'yicha yanada samarali choralarni ishlab chiqish uchun muhim ahamiyatga ega.
Kalit so'zlar: kiberxavfsizlik; kiber hujumlar; kiber tahdidlar; tarmoq xavfsizligi
So'nggi yillarda butun dunyo bo'ylab kundalik Internetdan foydalanish tez sur'atlar bilan o'sdi. Ushbu o'sish kundalik hayotni raqamli dunyoga olib keldi. Yaqinda global COVID-19 epidemiyasi bu jarayonni faqat tezlashtirdi. Masalan, endilikda odamlar ijtimoiy tarmoqlarda do‘stlik aloqalarini o‘rnatadilar, onlayn-bankingdan foydalanadilar, onlayn tarzda uchrashuv va seminarlar o‘tkazadilar (1-rasm). Bunday sharoitlar jinoiy faoliyatni vizual dunyodan virtual dunyoga o'tkazish uchun ideal asos yaratdi.
Kiberjinoyatlar xakerlar deb nomlanuvchi shaxslar yoki uyushgan guruhlar tomonidan sodir etiladi. Xakerlar operatsion tizimlar bo'yicha chuqur bilimga ega, kompyuter dasturlarini tezda yozishlari va boshqa dastur va tizimlarning zaif tomonlarini eng qisqa vaqt ichida aniqlashlari mumkin. Kiberhujumlar uchun yangi vositalarni ishlab chiqish, shuningdek, iqtisodiy manfaatlar hujumchilarni doimiy ravishda yangi jinoyatlar sodir etishga undaydi. So‘nggi tadqiqotlarga ko‘ra, kiberhujumlarning jahon iqtisodiyotiga yetkazgan zarari yuzlab milliard dollar bilan o‘lchanadi va har yili ortib bormoqda. Yuqorida aytib o'tilgan sabablarga ko'ra, kiberhujumlar kundan-kunga ortib bormoqda.
Avvalo, kiberhujumlar chastotasining ortib borishining asosiy sabablarini ko'rib chiqish foydalidir. Kiberhujumlarning asosiy sabablarini quyidagicha sanab o‘tish mumkin (1-rasm):
• mavjud tizim xatolaridan kelib chiqqan sabablar;
• yangi texnologiyalar bilan bog'liq sabablar;
• bilim darajasining oshishidan kelib chiqadigan sabablar;
• kundalik hayotni raqamli muhitga o'tkazish;
• hujumlar geografik chegaralarga ega emas, bu ularni aniqlashni qiyinlashtiradi.
|
| |
