Kommunal va mehnat gigiena kafedrasi O‟quv uslubiy majmua toshkent

O‟zbekiston Respublikasi sog‟liqni saqlash vazirligi 
Toshkent tibbiyot akademiyasi 
 
 
“Tasdiqlayman” 
O„quv ishlari bo„yicha prorektor 
prof O.R. Teshaev
«___» ________ 201___ yil 
 
 
 
Kommunal va mehnat gigiena kafedrasi 
O‟QUV USLUBIY MAJMUA 
TOSHKENT 
 

MUNDARIJA 
№ 
Mundarija 
Betlar 
1 
Namunaviy o‟quv dasturi 
1 
2 
Ishchi o‟quv dasturi 
23 
3 
Ta‟lim texnologiyasi 
80 
4 
Masalalar va mashqlar to‟plami 
275 
5 
Test savollari 
313 
6 
Nazorat uchun savollar (JN, ON, YaN) 
343 
7 
Umumiy savollar 
346 
8 
Tarqatma materiallar 
354 
9 
Glossariy 
360 
10 
Referat mavzulari 
362 
11 
Adabiyotlar ro‟yxati 
368 
12 
Tayanch konspekt 
369 
13 
O‟quv materiallari (o‟quv qo‟llanmalar) 
370 
14 
Xorijiy ma‟nbalar 
502 
15 
Kurs ishi mavzulari 
503 
16 
Annotatsiyalari 
504 
17 
Mualliflar to‟g‟risida
505 
18 
Foydali maslaxatlar 
506 
19 
Meyoriy xujjatlar 
507 
20 
Baholash mezonlari 
531 
 
 
 

O„ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O„RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI 
Ro„yxatga olindi 
№______________ 
“___” ____ 
O„zbekiston 
Respublikasi
Oliy 
va 
o„rta 
maxsus 
ta'lim
vazirligining 
20 
yil 
“____” 
_________dagi 
“____”-sonli 
buyrug„i bilan tasdiqlangan 
 
MEHNAT GIGIYENASI 
 fanining 
 
O„QUV DASTURI 
 
Bilim sohasi:
500000 – Sog„liqni saqlash va ijtimoiy ta'minot 
Ta'lim sohasi:
510000 – Sogliqni saqlash 
Ta'lim yo„nalishi: 
5510300 - Tibbiy – profilaktika ishi 
Fanning o„quv dasturi Oliy va o„rta maxsus, kasb-hunar ta'limi o„quv-uslubiy 
birlashmalari faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi Kengashning 20 yil «____» dagi «_____»-
son majlis bayoni bilan ma'qullangan. 
Fanning o„quv dasturi Toshkent tibbiyot akademiyasida ishlab chiqildi. 

Tuzuvchilar:
Iskandarova G. T.
- t.f.d., professor 
Yusupova V.K. 
- t.f.n., dotsent 
Kurbanova Sh.I. 
- t.f.n., katta o„qituvchi 
Xashirbaeva D.M.
- t.f.n., katta o„qituvchi 
Yulbarisova F.A. 
- t.f.n., assistent 
Taqrizchilar:
Isroilova G.M. 
- O„zR SSV Vrachlar malakasini oshirish instituti, 
“Gigiyena” kafedra katta o„qituvchisi, t.f.n. 
Sadullaeva X.A. 
- TTA “Umumiy va radiatsion gigiyena” kafedra 
dotsenti, t.f.n. 
Fanning o„quv dasturi Toshkent tibbiyot akademiyasi Ilmiy-uslubiy kengashida 
tavsiya qilingan (20 yil ________dagi «_____» «____»-sonli bayonnoma) 

Kirish 
Fanning bakalavr tayyorlashdagi o„rni va axamiyati 
«Iqtisodiy va siyosiy sohalardagi barcha islohatlarimizni pirovard maqsadi, 
yurtimizda yashayotgan barcha fuqarolar uchun munosib hayot sharoitlarini tashkil qilib 
berishdan iboratdir. Aynan shuning uchun ham ma'naviy jihatdan mukammal rivojlangan 
insonni tarbiyalash, ta'lim va maorifni yuksaltirishni milliy uyg„onish g„oyasini ro„yobga 
chiqaradigan yangi avlodni voyaga yetkazish davlatimizning eng muhim vazifalaridan biri 
bo„lib qoladi” (Prezident I.A. Karimovning 1995 yil fevral oyidagi O„zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisining 1 sessiyasidagi ma'ruzasidan Toshkent 1998 yil).
O„zbekiston Respublikasi hayotida progress asosida rivojlanishga qaratilgan, 
iqtisodiy strukturani qayta qurish, samarador shakllarni boshqarish, mehnatni 
stimullashtirish va tashkillashtirishni yangi kursi olib borilmoqda. Uning yangilik va 
yutuqlarining asosiy qismidan biri yuqori malakali tibbiy kadrlarni tayyorlashdir. Bunda 
katta rol sog„liqni saqlashda profilaktika yo„nalishini ta'minlovchi mutaxassislarga 
qaratilgan.
Mehnat gigiyenasini asosiy maqsadi – ish bajarish jarayonida ishlovchilar 
organizmiga bajarayotgan ishning, ish sharoitining va ishni tashkil etilganligini o„rganish 
va kasb kasalliklarini kamaytirish, oldini olishga qaratilgan chora tadbirlarini ishlab 
chiqish. Dasturning asosiy vazifalaridan biri: nazariy va amaliy tayyorgarlik bilimlari 
yordamida tashqi muhitni ta'sirini to„g„ri tushinish, mehnat jarayonini, mehnat sharoitiga 
gigiyenik baho berish usullarini o„rganish, ishchilar salomatligini saqlashga qaratilgan.