• AX 12-20 GURUH TALABASINING KOMPYUTER TARMOQLARI FANIDAN 2-LABORATORIYA ISHI Bajardi: Suyunov S Qabul qildi: Dilmurodov Z
  • Kommutatorni sozlash
  • Natijalarini tekshirish
  • Kompyuter injiniring fakulteti III bosqich




    Download 1.49 Mb.
    Sana25.03.2023
    Hajmi1.49 Mb.
    #46662
    Bog'liq
    2-laboratoriya ishi kompyuter tarmoqlari Sanjarbek Suyunov AX-12-20
    4-amaliy mashgulot, 2022 Biologiya 500 test. GREAT TEACHERS, Jewellary Management System, BOLTAYEVA N, 4-Amaliy, Temirova Nargiza ki 11 19c gruppa dasturlash 2 mustaqil ishi(2), KI Mansur Muzaffarov Mustaqil ish 1, мутаклл (1), 2-3 амалий машғулот, 1 Tursunova G ., 3 amaliy mashg\'ulot Biznes jarayonlarni boshqarish Mamanazarov Asrorbek, 1 - mustaqil ish Tarmoq xavfsizligi, Takror va aralash algoritm, i4wEmWW9IN7cLf0rP0pZ

    O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH
    VAZIRLIGI


    MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
    QARSHI FILIALI





    KOMPYUTER INJINIRING FAKULTETI III BOSQICH
    AX 12-20 GURUH TALABASINING KOMPYUTER TARMOQLARI FANIDAN
    2-LABORATORIYA ISHI

    Bajardi: Suyunov S
    Qabul qildi: Dilmurodov Z


    Qarshi 2022
    Mavzu: CISCO PACKET TRACER dasturida LAN va VLAN tarmoqlarini
    qurish.

    Ishdan maqsad: Cisco Packet Tracer dasturida LAN va VLAN tarmoqni loyihalash va qurishni o'rganish.
    VLAN (Virtual Local Area Network) – umumiy talablar to‘plamiga ega bo‘lgan xostlar guruhidan lokal kompyuter tarmog‘i hisoblanadi. VLAN xostlarga o‘zaro guruhlashishga va ajralishga imkon beradi. Bitta VLAN chegaralaridagi qurilmalar aloqa qilishi mumkin, turli VLANlarda bo‘lgan tugunlar esa bir-birlari uchun ko‘rinmaydi. Quyida VLANning afzalliklari keltirilgan:
    - qurilmalarni guruhlarga tez moslashvchan ajratish. Bitta VLANga bitta nimtarmoq mos keladi. Turli VLANlarda bo‘lgan qurilmalar turli nimtarmoqlarda bo‘ladi. Lekin shu bilan bir vaqtda VLAN qurilmaning joylashish o‘rniga bog‘lanmagan va shuning uchun bir-birlaridan masofada joylashgan qurilmalar baribir joylashish o‘rnidan qatʼiy nazar bitta VLANda bo‘lishi mumkin.
    - tarmoqda keng tarqatiladigan trafikni kamaytiri sh. Har bir VLAN bu alohida keng tarqatishli domen hisoblanadi. Masalan, kommutator bu OSI modeli 2-darajasining qurilmasi hisoblanadi. Kommutatordagi barcha portlar faqat bitta VLAN bilan bitta keng tarqatishli domenda bo‘ladi. Kommutatorda qo‘shimcha VLANlarni hosil qilish kommutatorni bir necha keng tarqatishli domenlarga o‘lishni bildiradi. Agar o‘sha bir VLAN turli kommutatorlarda sozlangan bo‘lsa, u holda turli kommutatorlarning portlari bitta keng tarqatishli domenni hosil qiladi.
    - tarmoqnng boshqariluvchanligi va xavfsizligini oshirish. Tarmoq VLANlarga bo‘linganda xavfsizlik siyosatlari va qoidalarining qo‘llanilishi masalasi soddalashadi. VLAN bilan xavfsizlik siyosatlarini aohida qurilmaga emas, balki butun nimtarmoqlarga qo‘llash mumkin. Bundan tashqari, bitta VLANdan boshqa VLANga o‘tish 3-daraja qurilmasi orqali o‘tishni ko‘zda tutadi, unda bitta VLANdan boshqa VLANga o‘tishga ruxsat etadigan yoki taʼqiqlaydigan siyosatlar qo‘llanadiyu VLANlar kommutatorlar, marshrutizatorlar, boshqa tarmoq qurilmalari va xostlarda sozlanishi mumkin. Lekin VLANni tushuntirish uchun kommutatorl ar eng yaxshi to‘g‘ri keladi (1- rasm).
    Kommutator bu 2-daraja qurilmasi va dastlab kommutatorning barcha portlari 1- VLANda va demak bitta keng taratishli damenda bo‘ladi.



    VLAN Trunking Protocol (VTP) — tarmoq qurilmalarida Vlanlarni yaratish, o'chirish va qayta nomlash uchun mo'ljallangan Cisco Systems kompaniyasining mulkiy protokoli. Vlanedagi qaysi port haqida ma'lumotni uzatish mumkin emas.
    VTP switch ikki operatsion usullari bor:
    1. Server
    Ushbu rejimda siz yangilarini yaratishingiz va mavjud VLAN larga o'zgartirishlar kiritishingiz mumkin. Switch VLAN lar bazasini yangilaydi va vlan faylida Flash xotirasidagi Sozlamalar ma'lumotlarini saqlaydi. (dat formatda) Server rejimida va mijozlarda ishlaydigan boshqa kommutatorlardan xabarlarni ishlab chiqaradi va uzatadi.
    2. Client
    Ushbu rejimdagi kommutator VLAN boshqa kommutatorlardan olingan ma'lumotlarni uzatadi va VTP yangilanishlarini olishda VLAN bazasini sinxronlashtiradi. Sozlamalar bunday qurilmaning buyruq satri orqali o'zgartirilishi mumkin emas.
    3. Transparent
    Ushbu rejimda kommutator VTP ma'lumotlarini o'z bazasinisinxronlashtirmasdan va o'z yangilanishlarini yaratmasdan boshqa ishtirokchilarga o'tkazadi. VLAN sozlamalari faqat mahalliy kommutator uchun o'zgartirilishi mumkin.
    VTP-da uchta xabar turi mavjud:
    1. Advertisement requests
    Summary Advertisement Alert uchun mijozdan serverga so'rov taqdim etadi
    2. Summary advertisements
    Ushbu standart xabar server har 5 daqiqada yoki konfiguratsiyani o'zgartirgandan so'ng darhol yuboradi.
    3. Subset advertisements
    VLAN konfiguratsiyasini o'zgartirgandan so'ng, shuningdek, ogohlantirish so'rovidan keyin darhol yuboriladi. Shuni aytib o'tish joizki, yangi VLAN haqida ma'lumot olgan VTP switch, uni faqat katta reviziya raqami bilan switchdan kelgan bo'lsa, uni konfiguratsiyaga kiritadi.
    Kommutatorni sozlash
    Dastlab 2- VLANni shakllantiramiz. Kommutator bo‘yicha sichqonaning
    chapki tugmasini ikki marta bosing. Ochilgan oynada CLI qo‘yilmasiga o‘ting. Siz
    konsollar oynasini ko‘rasiz. Komandalarni kiritish uchun Enter tugmasini bosing.
    Enable komandasini bajarish blan imtiyozli rejimga o‘tamiz:
    Switch>en
    Yashirish bo‘yicha barcha PKlar 1- VLANga birlashtirildi. Biz rejalashtirgan tarmoqni yig‘ish uchun kommutatorda yana ikkita VLANlarni (2 va 3) yaratamiz. Buning uchun imtiyozli rejimda konfiguratsiyalash rejimiga o‘tish uchun quyidagi komandani bajaring:
    Switch#conf t






    VLAN2ni shakllantirish uchun komandalar listing endi VLAN 2 komandasini kiritamiz. Bu komanda bilan siz kommutatorda 2 raqamli VLANni yaratasiz. Switch (config)# kiritish ko‘rsatkichi Switch (config-vlan)# ko‘rsatkichga almashtiriladi, bu siz butun kommutatorni emas, balki faqat bitta VLANni, bu holda 2 raqamli VLANni konfiguratsiyalashingizni bildiradi




    Natijalarini tekshirish
    Tarmoq sozlangn va uni testlash kerak. Agar o‘z VLAN chegaralarida kompyuterlar mumkin bo‘lsa, turli VLANlardan kompyuterlar mumkin bo‘lmasa, natija ijobiy hisoblanadi





    Download 1.49 Mb.




    Download 1.49 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Kompyuter injiniring fakulteti III bosqich

    Download 1.49 Mb.