Kompyuter tariyxı
Kompyuterlerdiń óz-ara túrli maǵlıwmatlar, programmalar almasıw maqsetinde biriktiriliwi kompyuter tarmaqları delinedi. Kompyuterlerden tarmaqqa biriktirilgen halda paydalanıw júda kóp abzallıqlarǵa iye. Máselen, kompyuter tarmaǵına jalǵanǵan bir printerdi hámme paydalanıwshılar birgelikte qollanıwı, qandayda birshólkem tárizinde esaptı tez tayarlaw ushın onı bólimlerge bólip, hár bir bólegin ayrıqsha tarmaq kompyuterinde tayarlaw múmkin. Fayllar, kataloglar, printer hám disklerden tarmaqta birgelikte paydalanıw múmkin. Bul bolsa óz náwbetinde tejewlerge alıp keledi. Sonıń ushın da kompyuterler tarmaqlarǵa biriktiriledi.
Kompyuterlerdiń fizikalıq tárepten birlestiriliwi menen tarmaq ózinen-ózi isley beredi degeni emes. Tarmaqtaǵı kompyuter tarmaq operacion sisteması basqarıwında isleydi. Kompyuter tarmaqlarıniń kóp ǵana belgileri, tiykarınan aymaqlıq tamiynleniwi tarepinen bóleklew múmkin. Buǵan kóre global, aymaqlıq hám lokal tarmaqlar parıqlanadı.
Bóleklenetuǵın resursqa iye hár qanday kompyuter tarmaǵı server dep júritiliwi múmkin. Sebebi basqa kompyuterlerde paydalanıwǵa ruxsat bolǵan bóliniwshi modemli kompyuter modem yáki kommunikaciyalı server bóliwi múmkin.
* Tarmaq abonentleri tarmaqta xabarlardı júzege keltiriwshi yáki paydalanıwshı obektler.
* Stanciya xabar jetkizip beriw hám qabıl qılıw menen baylanıslı wazıypalardı islewshi apparatura.
* Abonent hám stanciya birlespesin abonent sisteması dep ataw qabıl etilgen.
Jeke kompyuterler pán hám texnika, islep shiǵarıwdıń túrli tarmaqlarında qollaw ámeliyatı sonı kórsetti, esaplaw texnikasın úyreniwde óz aldına jeke kompyuter emes, bálkim lokal esaplaw tarmaqları kóbirek nátiyje beredi.
Hár qanday kommunikaciya tarmaǵı álbette tómendegi tiykarǵı komponentlerdi: jetkizip beriw quralı hám qabıl etiw quralın óz ishine aladı.
Hár qanday kompyuter tarmaǵınıń tiykarǵı wazıypası paydalanıwshıǵa xabar hám esaplaw resursların usınıw. Usıǵan baylanıslı lokal esaplaw tarmaǵın serverler hám jumısshı stanciyalar kompleksi dep qaraw múmkin.
* Server - tarmaqqa jalǵanǵan hám onnan paydalanıwshılarǵa belgili xızmetler kórsetiwshi kompyuter.
* Serverler maǵlıwmatlardı saqlawdı, maǵlıwmatlar bazasın basqarıwdı, máselerdi aralıqtan qayta islewi, aralıqlardı basıp shıǵarıwı hám basqa bir qatar wazıypalardı islewi múmkin.
* Jumısshı stanciya - tarmaqqa jalǵanǵan jeke kompyuter, paydalanıwshı usı arqalı xabar resurslarına kirip baradı.
* Tarmaqtıń jumısshı stanciyası hám tarmaq, hám lokal rejiminde isleydi. Ol jeke operacion sistema (MS-DOS, Windows hám basqa) menen támiynlengen ámeliy wazıypalardı sheshiw ushın paydalanıwshını bárshe zárúr qurallar menen támiynleydi. Server turlerinen biri-fayl-serverge (File Server) óz aldına itibar beriw kerek.
Fayl-server tarmaqtan paydalanıwshılardıń maǵlıwmatların saqlaydı hám olardıń usı maǵlıwmatlarǵa kirisiwin támiynleydi. Bul kompyuter úlken kólemdegi tez yadqa, úlken kólemdegi qattı diskke iye.
|
