Zaryad tashuvchilarning dreyf harakati

Zaryad tashuvchilarning dreyf harakati

Diffuzion tok

• Kristallarda zaryad tashuvchilar issiqlik harakatida bo’lganda ularni elektron gaz deb qarash mumkin. Gazlarda diffuziya hodisasi kuzatiladi va bu hodisa yaxshi o’rganilgan.
• Diffuziya – bu tashuvchilarning konsentratsiya gradiyenti ostidagi harakatidir. Diffuziya doimo konsentratsiya yuqori bo’lgan sohadan konsentratsiya kam bo’lgan soha tomonga amalga oshadi.
• Kovaklar va elektronlar diffusion toki zichligi konsentratsiya gradiyentiga praporsionaldir, ya’ni:
• bu yerda, q – elektron zaryadi, Dp va Dn – elektron va kovaklarning diffuziya koeffitsiyenti.

EYNSHTEYN MUNOSABATLARI

• Harakatchanlik va diffuziya koeffitsiyenti Eynshteyn munosabatlari orqali bog’langandir:
• Dp = тp, - kovaklar uchun
• Dn = тn, - elektronlar uchun
• bu yerda, т- temperaturaviy potensial (т=kT/q).
• Agar elektronlar va kovaklar bir tomonga harakat qilsa, unda toklar qarama-qarshi bo’ladi, shuning uchun (1) formulada minus ishora paydo bo’ladi.

Yarimo’tkazgichlarda tok

• Umumiy holda to’rtala tashkil etuvchisi ham mavjud bo’lishi mumkin, bu holatda to’la tok zichligining vektor yig’indisi quyidagiga teng bo’ladi:
• In.др. + Ip.др. + In.диф. + Ip.диф. =0 (2)

• Konsentratsiya gradiyenti va elektron va kovaklarning diffusion oqimi bir tomonga yo’nalgan bo’ladi. Ular bilan hosil bo’lgan diffuzion tok teskari tomonga oqadi va bir-birini kompensirlaydi.

Kuchli elektr maydonda dreyf tezlikning to’yinishi

Diffuzion tok

• Enshteyn munosabatlari

Toklarni hisoblash

- Diffuziya quyidagi parametrlar bilan xarakterlanadi:

• Diffuziya jarayonining asosiy parametrlari.

• - Diffuziya quyidagi parametrlar bilan xarakterlanadi:
• а) Noasosiy tok tashuvchilar (qoldiq) yashash vaqti - τn.
• б) Diffuziya uzunligi