Kristalloqrafiya və rentgenoqrafiya” fənninin test sualları 050611- metallurgiya Mühəndisliyi qrup 1126aö Tərtib etdi: dosent N.İ.Əmiraslanova

1. 
   Nöqtəvi,xətti,səthi
   
2. 
   Həcmi çatlar
   
3. 
   Nöqtəvi
   
4. 
   Səthi
   
5. 
   Xətti
   

1. 
   fiziki kristalloqrafiya
   
2. 
   kimya
   
3. 
   həndəsi kristalloqrafiya
   
4. 
   minerologiya
   
5. 
   kibernetika
   

1. 
   metallik əlaqə üstün olan
   
2. 
   valent elementlərindən ibarət olan
   
3. 
   kovalent tipli əlaqəsi olan
   
4. 
   molekul əlaqəli
   
5. 
   qəfəsi quruluşlular
   

1. 
   atomların həm yaxın və həm də uzaq məsafədə nizamlı, dövrü olaraq düzülməsindən əmələ gələn maddədir
   
2. 
   elektronların nizamla düzülməsindən əmələ gələn maddədir
   
3. 
   bərk maddədir, mayedir
   
4. 
   təbii kimyəvi birləşmədir
   
5. 
   maye maddədir
   

1. 
   atomların yaxın məsafədə nizamlı düzülüşündən əmələ gələn maddədir
   
2. 
   atomların qeyri periodik yerləşməsindən əmələ gələn maddədir
   
3. 
   bərk maddədir
   
4. 
   maye halında olan maddədir
   
5. 
   bütün istiqamətlərdə xassələri eyni olan maddələr
   

1. 
   kürə, kürəni ağırlıq mərkəzi ilə
   
2. 
   qant, xaç
   
3. 
   lupa
   
4. 
   bucaq, şüa
   
5. 
   sement, sektor, kürə
   

1. 
   koordinasiya poliedrlərinin qarşılıqlı əlaqə xarakteri
   
2. 
   kürələrin toplanması
   
3. 
   şüanın bucaq altında yayılması
   
4. 
   ionların kimyəvi əlaqəsi
   
5. 
   kürələrin sektorlara ayrılması
   

1. 
   verilmiş paraleloppedin üç ölçüdə fəzada təkrarından alınan həndəsi fiqurdur
   
2. 
   paraleloqramın üç ölçüdə fəzada təkrarından alınan həndəsi fiqurdur
   
3. 
   düz xəttin üç ölçüdə fəzada təkrarından alınan həndəsi fiqurdur
   
4. 
   nöqtənin üç ölçüdə fəzada təkrarından alınan həndəsi fiqurdur
   
5. 
   sınaq xətti üç ölçüdə fəzada təkrarından alınan həndəsi fiqurdur
   

1. 
   Şəbəkə
   
2. 
   üçbucaq
   
3. 
   düz xətt
   
4. 
   dairə
   
5. 
   kub
   

1. 
   kristall qəfəsdə atomların və ya ionların bir-birini əvəz etməsi, lakin qəfəsin dağılmaması
   
2. 
   kristall qəfəsdə atomların molekulları əvəz etməsi
   
3. 
   kristall qəfəsdə ionların bir-birini əvəz etməsi
   
4. 
   ionun atomu əvəz etməsi
   
5. 
   molekul çevrilməsi
   

499. 
     İzomorfizmin tipləri hansılardır?
     
     1. 
        izovalent, heterovalent, izoquruluş, xüsusi növ izomorfizm
        
     2. 
        izoyük, izohəcm
        
     3. 
        izohəcm, izosıxlıq
        
     4. 
        izokütlə, izohəcm
        
     5. 
        izokütlə, izoyük
        

A) iki atomun mərkəzləri arasındakı məsafə,

B) iki atomun səthləri arasındakı məsafə,

C) atomun radiusunun iki misli,

D) kristallik qəfəsin fəzada təkrarlanması,

E) kristallik qəfəsin mərkəzindən ən yaxın atoma qədər olan məsafə,

502.Sadə kubik qəfəsin koordinasiya ədədini göstərin ?

A) 6,

C) 12,

E) 1,

A) Laye

C) Fyodorov

D) rentgen

E) Reynolds

504.O.Geya,A.Kelli rentgen şüalarının mikrodəstəsinin tətbiqi ilə soyuq deformasiya üçün nə təyin ediriər. ?

A) blokların böyük qiyməti

B) blokların orta qiyməti

C) blokların kiçik qiyməti

D) blokların xırdalanması qiyməti

E) blokların orta kvadrakik meyli

505.Kristal fəza qəfəsinin ölçüləri hansı kəmiyyətlərlə xarakterizə olunur

A) qəfəsin periodu ilə

B) atomların sayı ilə

C) tetroqanallıq dərəcəsi

D) qəfəsin tipi ilə

E) atomların sıxlığı ilə

506.Rüşeymin əmələ gəlməsinə sərf olunan iş necə hesablanır

A) metastabil və stabil fazanın səthlərini hüdudlayan enerjilərin fərqi ilə

B) stabil fazanın səthlərini hüdudlayan enerjinin cəmi ilə

C) iki metastabil və stabil fazanın səthlərini hüdudlayan enerjilərin hasili ilə

D) metastabil fazanın səthlərini hüdudlayan enerji ilə

E) metastabil və stabil fazanın səthlərini hüdudlayan enerjilərin cəmi

507.Vaxt kifayət qədər olmadıqda nə baş verir

A) yeni fazanın yaranma ehtimalı azalır

B) yeni fazanın yaranma ehtimalı artır

C) yeni şüşə fazası yaranır

D) yeni fazanın rüşeym səthi formalaşır

E) yeni fazada sərbəst enerji yaranır

508. Buxar ,Maye və ya bərk fazalardan kristalların əmələ gəlməsi üçün nə yaranmalıdır

A) kristallaşna mərkəzləri

B) ərimə mərkəzi

C) üzlər arası bucaq sabit olmalıdır

D) buxardan maye halına keçməlidir

E) sistemin sərbəst energisi yaranmalıdır

509. Kristalın böyüməsində vahid zaman ərzində ona normal üzrə olan məsafə verilən üzün nəyi adlanır

A) böyümə sürəti

B) azalma sürəti

C) artım sürəti

D) retikulyar sıxlığı

E) deformasiyası

510. Böyüməkdə olan kristalın üzü kristallaşma mərkəzində öz-özünə paralel olaraq necə hərəkət edir

A) irəliyə döğru

B) geriyə doğru

C) paralel olmaqla

D) kəsişən olmaqla

E) sıçrayışlı olmaqla

511. Kristallik maddələrdə aşkar olunmuş ilk qanun hansıdır?

A) bucaqların sabitliyi qanunu

B) sinqoniya qanunu

C) matrisa qanunu

D) koordinasiya qanunu

E) simmetriya qanunu

512. Kristalın ixtiyari üzünün koordinat oxlarına və müəyyən ilkin üzə nəzərən vəziyyəti nə ilə təyin olunur?

A) kristalloqrafik simvollarla

B) oxlarla

C) müstəvilərlə

D) qəfəslə

E) tillərlə

513. Kristal üzlər hansı üsullarla təsvir olunur?

A) proyeksiya və xarici formalarına görə

B) kürə və düzxətlə

C) sferik və müstəvi ilə

D) koordinat və nöqtəvi

E) nöqtəvi və düzxətli

514. X-şüalarını kim kəşf etmiştir?

A) rentgen

B) O. Brave

C) Şenflis

D) A. İ. Kitayqarodski

E) D. İ. Mendeleyev

515. Hansı üsullarla kristal üzləri təsvir etmək olar?

A) proyeksiya və xarici formalarına görə

B) kürə və düzxətlə

C) sferik və müstəvi ilə

D) koordinat və nöqtəvi

E) nöqtəvi və düzxətli

516. Simvollar anlayışı kristalloqrafiyanın hansı əsas qanununu meydana çıxarır?

A) parametrlər nisbətinin sabitliyi qanunu

B) çoxüzlülər qanunu

C) koordinat oxlar qanunu

D) müstəvilər qanunu

E) parçalar qanunu

517. kristalloqrafiyanın hansı qanunu simvollar anlayışına əsaslanır?

A) parametrlər nisbətinin sabitliyi qanunu

B) çoxüzlülər qanunu

C) koordinat oxlar qanunu

D) müstəvilər qanunu

E) parçalar qanunu

518. kristallik maddələri atom və molekul səviyyəsində öyrənən əsas difraksiya üsulları hansılardır?

A) rentgen quruluş təhlili, elektronoqrafiya və neytronoqrafiya

B) spektral

C) həyəcanlama enerjisi

D) elektron örtüklər

E) kimyəvi rabitə

519. Rentgen şüaları spektrdə hansı dalğa uzunluğunda yerləşir?

A) 120-dən 0,05 A⁰

B) 5-dən 10 A⁰

C) 1-dən 8 A⁰

D) 150-dən 6 A⁰

E) 0,1-dən 0, 5A⁰

520. Rentgenoqrammanı hansı üsulla almaq olar?

A) Deba-Şerera, Lave

B) Rezerford, Bayer

C) Mendeleyev, Eynşteyn

D) Poling, Maksvell

E,) Hügens Belov

521. Politipizm nədir?

A) maddənin bir neçə modifikasiyada kristallaşa bilməsi

B) temperaturun artması

C) koordinasion qruplaşmalar

D) fazaların quruluşu

E) aralıq vəziyyətlər

522. Kristallik maddələrin əsas xassələrindən biri hansıdır?

A) simmetriya

B) çoxüzlülər

C) perpendikulyar

D) bucaq

E) müstəvi

523. Yüksək nizamlığa malik sistemlər hansı simmetriya əməliyyatı ilə səciyyələnir?

A) fırlanma, əksetmə, köçürmə

B) simmetriya, müstəvi

C) parça, cisim

D) sferik, molekul

E) molekul, fəza

524. İlk böyüdücü cihaz kim tərəfindən yaradılmışdır?

A) Levençuk

B) O. Brave

C) Mendeleyev

D) Laye

E) Kepler

525. Elektron mikroskopunun iş prinsipi hansı nəzəriyyəyə əsaslanır?

A) difraksion

B) Okulyer

C) elektron

D) obyektiv

E) optik

526. Kristallarda keçid kimyəvi rabitələr hansılardır?

A) ion-kovalent, kovalent-metallik, ion-metallik

B) atom, simmetriya

C) enerji, istilik

D) molekul, polyar

E) ion, atom, elektron

527. Bəsit formalar neçə kateqoriya və neçə sinqoniya üzrə təsnif olunur?

A) 3 və 7

B) 5 və 3

C) 2 və 1

D) 5 və 8

E) 10 və 4

528. Aşağı kateqoriyaya daxil olan sinqoniyalar hansılardır?

A) triklinik, monoklinik, rombik

B) monoedr, prizmalar

C) dipiramida, tetraqonal

D) skalonoedr, trapesiya

E) triqonal, heksaedr

529. triklinik, monoklinik, rombik sinqoniyalar hansı kateqoriyaya aiddir?

A) aşağı

B) orta, ali

C) ali, yan

D) yan, kmar

E) kənar, aşağı

530. Mineralların optik xassələri hansılardır?

A) rəngi, cizginin rəngi, parıltı və şəffaflığı

B) deformasiya, dartılma

C) əyilmə, sürtünmə

D) sıxılma, darılma

E) sındırma, deformasiya

531. Differensial termik analizin əsasını nə təşkil edir?

A) müəyyən bir sistemdə qızdırma

B) intensivliklərin təyini

C) məsafənin təyini

D) dalğa uzunluğu

E) səthi gərilmə

532. CaO kristalları hansı formada olur?

A) kubik

B) üçbucaq

C) əyri xətt

D) ovalvari

E) kvadratik

533. Mikroskop altında olan preparat necə olmalıdır?

A) şəffaf

B) tutqun

C) tünd

D) boz

E) qara

A) romb

C) kvadrat

D) düz xətt

E) əyri xətt

535. Elektron mikroskopu hansı ölçülü hissəcikləri görə bilir?

A) 3-5⁰A

B) 5 sm

C) 1 sm

D) 1 mm

E) 1 dm