|
Web serverlerdiń wazıypası hám túrleri
|
| bet | 3/4 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 1,52 Mb. | | #241383 |
Bog'liq Linux operaciyaliq sistemasi9.Web serverlerdiń wazıypası hám túrleri.
10.Apache web-serveri hám tiykarǵı sazlamaları.
11.nginx web-serveri hám tiykarǵı sazlamaları.
12.Domen hám subdomenlerdi sazlaw.
Domen - bul sayt atı, mısalı www. saytım. uz
Siz qaysı bolıp tabıladı saytqa kirip atırǵan ingizda sayt atınıń yaǵnıy domenni jazasız. Nátiyjede sol domen sayt jaylasqan hosting hám baza menen baylanısadı.
Domen - bul sheksiz internet túbi joq teńizindegi serverlerden birinde jaylasqan qaysı bolıp tabıladı saytqa júrgizetuǵın mánzil esaplanadı. Tiykarınan Siz hosting xızmetinen paydalanıp, saytıńızdı qaysı bolıp tabıladı serverge jaylastırganingizda, saytıńız adresi (server noqat'i názerinen) qanday da IP adreske teń boladı. Mısalı, 192. 168. 162. 134 Bunday IP mánzildi eslep qalıw qıyın.
Eger domen bolmaǵanında saytıńızǵa keliw ushın paydalanıwshılar saytıńız IP adresin eslep qalıwları hám brauzerlerine 192. 168. 162. 134 dep jazıw arqalı saytıńızǵa kiriwleri kerek bo'lar edi. Domen abzallıǵı sonda, ol túsiniksiz hám eslep qalıw qıyın bolǵan IP mánzillerdi adamlarǵa túsinikli, eslep qalıw ańsat bolǵan shıraylı sayt atları aylantıradı. Sol sebepli de domen satıp alǵanıńızda bárinen burın bul domenni hostingingiz IP adresine ulab qoyasız. Sonda domen atı saytıńız IP adresiniń awdarması bolıp qaladı. Hár sapar paydalanıwshılar óz brauzerlerinde domen nomingizni jazıwsa, bul domen hostingingiz serveriniń IP adresin shaqıradı hám paydalanıwshına saytıńız kórsetiledi!
Mısal ushın, qálem. uz saytı hostingining sayt jaylasqan bólegi ushın IP adresi 192. 168. 111. 222 dep esaplaylik. Bul saytqa kirisiw ushın paydalanıwshılardıń bul IP mánzildi jazıwları olarǵa qıyınshılıq tuwdırıwı múmkin. Bul orında paydalanıwshılar ushın eslep qalıw ańsat hám túsinikli bolǵan domen saylanadı. Sayt bolsa tómendegi tártipte olarǵa jetkiziledi:
Qálem. uz -> 192. 168. 111. 222 -> SAYT
Domen ısımlarda “domen aymaǵı” degen túsinik bar. Bul aymaqlar saytlardıń ol yamasa bul túrge ta'luqli ekenligin kórsetip turadı. Házirgi kúnde eń ataqlı domen at aymaqlarına. com (kommersiya-kommerciya saytları ),.net (internet),.info (informatsiya-maǵlıwmat saytları ),.yedu (education-bilimlendiriw tarawına tiyisli saytlar ),.org (organisation-shólkem saytları ),.gov (government-húkimet saytları ) hám basqa mámleket kodı joqarı basqıshlı domenlar (country code tap -level domains - ccTLD) kiredi.
ccTLD domenlari qaysı bolıp tabıladı mámleket atı qısqarmasiga tiykarlanǵan domen aymaqlarına bólinedi. Mısalı, Ózbekstan ushın. uz domenlari, Rossiya ushın. ru domenlari, Fransiya ushın. fr domenlari hám taǵı basqa. Hár bir domen aymaǵın ózine tiyisli bolǵan mámleket basqaradi. Mısal ushın,.uz domenlariga Ózbekstandan basqa hesh qaysı mámleket dizimnen ótkeriw huqıqına iye bola almaydı.
Domen ısımlar domen registratorlari arqalı ámelge asıriladı. Hár bir domen atı tek bir ret dizimge alınıwı múmkin jáne onıń nusqaları bolıwı múmkin emes. Mısalı, siz korzonangiz saytı ushın bolsavdo. uz dep at tańladingiz, Bul domenni satıp alǵaningizdan keyin (kelisim múddet dawamında ) basqa hesh kim bul atqa iyelik qilolmaydi.
Ol yamasa bul domenning bandligi yamasa dizimge olinish ushın boslıǵın tekseriw domen registratorlarining whois sorawı járdeminde tekseriliwi múmkin. Ózbekstan domen registratorlari baslıǵı ccTLD. uz esaplanadı. Bul saytqa www. cctld. uz yamasa ápiwayıǵana www. whois. uz domeni arqalı kirisiw múmkin. ccTLD. uz saytına kelip Siz Ózbekstan domen registratorlari haqqında maǵlıwmat alıwıńız hám sayttıń shep tárep menyudan tómengi bóleginde jaylasqan kishi forma arqalı qaysı bolıp tabıladı domenning boslıǵı yamasa bandligini tekseriwińiz múmkin.
Domen atı dizimge alınǵannan keyin Siz onıń sazlanmalarini saytıńız jaylasqan hosting IP adresine (olar “nameserver” dep júritiledi) uyqas túrde redaktorlawıńız kerek boladı. Sonnan keyin 24 saat ishinde domeningiz kórsetilgen nameserver'da jaylasqan saytıńızǵa aparıwdı baslaydı.
|
| |
