• Qidiruv tushunchasi va uning vazifasi
  • “Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлар” фанига кириш




    Download 0.82 Mb.
    bet1/3
    Sana16.11.2022
    Hajmi0.82 Mb.
    #30636
      1   2   3
    Bog'liq
    MA\'LUMOTLAR QIDIRUV USULLARI-4
    xudo xoxlasa tushadi99%, 3-labarotoriya ishi Saralash usul va algoritmlarini tadqiq qilis, cmd buyruqlari, Incremental model nima, 1matematik, word sAM 1 savol, Документ Microsoft Word (4), Ma\'ruzalar (2), ЛАБОРАТОРНАЯ РАБОТА N1, Dasturlash 2, Ariza, Qalandarova Gulshoda, 1648631455, 1650692784, 1651669892 (2)
    • REJA
    • 1.Qidiruv tushunchasi va uning vazifasi
    • 2.Chiziqli qidiruv (kerma –ket )
    • 3. Indeksli ketma ket qidiruv
    • 4. Binar (oraliqni teng ikkiga bo‘lish orqali) qidiruv
    • 5. Qidirish usullari samaradorligi
    • 4-Mavzu: Ma’lumotlarni qidirish usullari, algoritmlar va ularning samaradorligi
    • .

    Qidiruv tushunchasi va uning vazifasi

    • Ma’lumotlarni qayta ishlashda qidiruv asosiy amallardan biri bo‘lib, uning vazifasi berilgan argument (kalit) bo‘yicha ma’lumotlar bazasi ichidan mazkur argumentga mos ma’lumotlarni topish yoki yo‘qligini aniqlashdan iborat.
    • Agar kerakli ma’lumot yo‘q bo‘lsa, u holda ikkita ishni amalga oshirish mumkin:
      • ma’lumot yo‘qligini belgilash;
      • jadvalga ma’lumotni qo‘yish.
    • Ixtiyoriy ma’lumotlar majmuasi jadval yoki fayl deb ataladi. Ixtiyoriy ma’lumot (yoki tuzilma elementi) boshqa ma’lumotdan biror bir belgisi orqali farq qiladi. Mazkur belgi kalit deb ataladi.
    • Kalit ikki xil bo‘lishi mumkin:
      • birlamchi(takrorlanmaydi, noyob);
      • ikkilamchi(takrorlanadi).

    Qidiruv tushunchasi va uning vazifasi

    • Ta’rif. Agar kalitlar ma’lumotlar jadvalidan ajratib olinib alohida fayl sifatida saqlansa, u holda bunday kalitlar tashqi kalitlar deyiladi. Aks holda, ya’ni yozuvning bir maydoni sifatida jadvalda saqlansa, ichki kalit deyiladi.
    • Qidiruvning maqsadi - quyidagi jarayonlarning birini bajarilishidan iborat:
      • topilgan yozuvni o‘qish;
      • qidirilayotgan yozuv topilmasa, uni jadvalga qo‘yish;
      • topilgan yozuvni o‘chirish.
    • Faraz qilaylik, k – kalitlar massivi bo‘lsin.
    • Har bir k(i) uchun r(i) – ma’lumot mavjud.
    • Key – qidiruv argumenti, unga rec yozuvi to’g’ri keladi.
    • Jadvaldagi ma’lumotlarning tuzilmasiga qarab qidiruvni bir necha turlari mavjud.
    • Chiziqli yoki ketma-ket qidiruv (massivda)
    • Algoritm g‘oyasi
    • Ma’lumotlar butun jadval bo‘yicha operativ xotirada kichik adresdan boshlab, to katta adresgacha ketma-ket qarab chiqiladi.
    • Eslatma
    • Chiziqli algoritmdan agar ma’lumotlar jadvali tartibsiz yoki ular tuzilishi noaniq bo‘lsa foydalanish tavsiya etiladi.
    • Psevdokod:
    • For i:=1 to n
    • If k(i)=key then
    • Search= i
    • return
    • EndIf
    • Next i
    • Search= 0
    • return
    • Search o’zgaruvchi topilgan elementning nomerini saqlaydi.
    • Izoh
    • Agar ma’lumotlar jadvali massiv ko‘rinishda bo‘lsa, u holda, asosan, algoritm natijasi sifatida topilgan element o‘rni qaytariladi.
    • Indeksli ketma ket qidiruv
    • Bu ko’rinishdagi qidiruvda 2ta jadval tashkil qilinadi :
    • 1. O’z kalitiga ega ma”lumotlar jadvali( osish tartibida);
    • 2. Indekslar jadvali – bu jadval ham kalitlardan tashkil topgan, lekin bu kalitlar asosiy jadvaldan tanlab aniq interval (m<=n) bilan olinadi.
    • Dastlab qidiruv argumenti bo’yicha indekslar jadvalida ketma ket qidiruv o’tkaziladi. Tanlangan kalitdan katta kalit topilganda, biz asosiy jadvalda qidiruvning quyi – low-, va yuqori –hi- (kind > key) chegaralarini belgilab qo’yamiz.
    • Masalan, key=101
    • Qidiruv jarayoni butun jadval bo’yicha emas, balki low dan hi gacha o’tkaziladi.
    • Indeksli ketma-ket qidiruv
    • Eslatma
    • Indeksli ketma-ket algoritmdan, agar ma’lumotlar jadvali tartiblangan bo‘lsa, foydalanish mumkin bo‘ladi.

    Download 0.82 Mb.
      1   2   3




    Download 0.82 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    “Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлар” фанига кириш

    Download 0.82 Mb.