Ma'lumotlarni saralash algoritmlari. Saralash tushunchasi va uning vazifasi. Saralashning qat’iy usullari va ularning samaradorligi

Download 7,87 Mb.
bet	3/7
Sana	28.11.2023
Hajmi	7,87 Mb.
	#107179

Bog'liq
FpicbbEWsfTs6uumr4wrAPbc2neimBs1pzBMGjHx (1)
Маруза матни 21йил, MI, 1. Andy Smart, Мустақил иши, 5-sinf 9-dars shablon na\'muna

Qat’iy usullar Yaxshilangan usullar Saralashni quyidagicha usullari bor: qat’iy (to’g’ridan-to’g’ri) usullar; yaxshilangan usullar. Qat’iy usullarni ishlash tamoyillariga ko’ra 3 ta toifaga bo’lish mumkin: 1. to’g’ridan-to’g’ri qo’shish usuli (by insertion); 2. to’g’ridan-to’g’ri tanlash usuli (by selection); 3. to’g’ridan-to’g’ri almashtirish usuli (by exchange). Bu jarayonni his qilish uchun miyamizdagi tezlik bilan kechayotgan jarayonlarni birma-bir tahlil qilib chiqamiz(buning uchun saralanmagan sonlar ketma-ketligini olamiz): Sonlar berilishi: 23, 54, 3, 22, 1, 45; Eng kattasini oxiriga o`tkazamiz: 23, 3, 22, 1, 45, 54;(54 soni har bir son bilan solishtirilib eng katta ekani aniqlandi, 45 esa o`z o`rnida turipti) Shu tartibni davom ettiramiz: 3, 22, 1, 23, 45, 54; (23 undan keyinda turuvchi eng katta son) Yuqoridagi amalni yana davom ettiramiz: 3, 1, 22, 23, 45, 54;(22 esa davomchi) Oxirgi marta almashtirishimiz quyidagi natijani beradi: 1,3,22,23,45,54;(1 eng kichigi) Saralash jarayoni qanday kechadi? Saralash jarayoni taqqoslashga asoslangan jarayon hisoblanadi.  Demak, miyamiz xuddi shu jarayonni takrorlar ekan. Endi bizga ma`lumki, bizning miyamiz o`zi optimal deb bilgan yo`nalishdan ketadi va biz uchun faqat bitta saralash algoritmi mavjud. Ammo dasturlashda bunday deb bo`lmaydi. Dasturlashga talab ortib bu soha rivojlanib borgani sari unda bir qator sohalardagi kabi tezlikni oshirish muammosi paydo bo`ldi. Chunki tezlik masalasi tobora yuqori cho`qqiga chiqayotgan va ishlanayotgan ma`lumotlar o`lchami oshib borayotgan bir paytda sekin ishlovchi algoritmlardan foydalanish kulguli. Ma`lumotlar o`lchamlari esa juda katta, shu sababli ularni aniq va tez saralashga ehtiyoj mavjud. Buni amalga oshirish uchun esa yangi algoritmlarga ehtiyoj tug`ila boshladi. Buni yechimi sifatida bir necha turdagi algoritmlardan foydalaniladi.  Ular: Bubble sort (almashtirish orqali,pufaksimon) Selection sort (tanlash orqali) Insertion sort (qo’yish orqali) Quick sort (tez saralash) Merge sort(birlashtirish orqali) Download 7,87 Mb.

Download 7,87 Mb.