Ø 11 mm, chuqurligi l=13 mm teshik hosil qilish uchun tezkesar po’latdan tayyorlangan konussimon sipiral parmani hisoblash va loyixalash,zagotovka-konstruksion uglerodli po’lat mustaxkamligini =450 MPa (-45 kgs/mm).
1. Parmani diametrini aniqlaymiz .
GOST 19257-73 bo’yicha Ø14 mm teshik hosil qilish uchun kerakli parmani diametrini topamiz.
D=14 mm
2. Kesish maromlarini (16) normativdan anqlaymiz:
a) surish 27-jadvaldan ,433 bet S=0,39-0,47 mm/ayl;
b) jadval 28-30 dan kesish tezligini aniqlash uchun koefitsientni aniqlaymiz V=32m/min.
3.O’q bo’yicha kuch
P
31-jadvaldan 436-betdan topamiz.[5].
K
P=9,81·68·13·0,4·0,682=2395H(239,5 kgs)
4.Kesishdagi kuch momenti qarshiligi (burovchi moment).
M
31-jadvaldan 43-betidan topamiz.[5].
C
K
5.Parmani dastagini konus morzesini aniqlaymiz:
Dastak va vtulka orasidagi ishqalanish momenti
M
Yeyilgan parma bilan ishlov berishda normal holdagi parma bilan ishlash ishqalanish momenti;P bo’yicha kuch; po’latni ishqalanish koefitsienti;
=1º26'16''-konus burchagini yarmi(konusnostligi 0,05020; sin,0251) teng;
konus burchagini og’ishi.
d
Standart ST SEV 147-75 bo’yicha yaqin katta konusni qabul qilamiz.Konus Morse №3 lapkasi bilan quyidagi konstruktiv o’lchamlar bo’yicha:
D=14 mm,dmm, l=100 mm; Quyruq qismini qolgan o’lchamlari chizmada ko’rsatilgan. [5] 154-bet,
6.Parmaning uzunligini aniqlaymiz.Parmaning umumiy uzunligi L; ishchi qismini uzunligi l=40 mm;
Quyruq va bo’in o’lchamlari GOST 10903-77 yoki GOST 4010-77 bo’yicha qabul qilinishi mumkin.
L=15 mm, l=57mm
d
7.Parmani kesuvchi qismini geometrik va konstruktiv parametrlarini aniqlaymiz.
1)Normativ ((16) karta 43,200-201 bet) dan topamiz .C Harxlash shakli DP (dvaynaya s patochkoy peremkchki)
2)Vintsimon ariqchani og’ish burchagi ω=30º.
3)Kesuvchi qirralari orasidagi burchagi 2φ=118º;2φ=70º.
4)Orqangi burchagi =12º
5)Oldingi kesuvchi qirrasini og’ish burchagi =35º.
6)CHarxlash o’lchami A=2,5mm,l=5mm
7)Vintsimon ariqcha qadami H==62,3mm
8.Parmani o’zagini diametrini duning diametrga asosan quyidagi oraliqda qabul qilamiz.
D……0,25-1,25 1,5-12,0 13,0-80,0
d……(0,28-0,20)D (0,19-0,15)D (0,14-0,25)D
Parmaning o’zagini diametri oldingi qismi bo’yicha 0,14D deb qabul qilamiz.
U holda d=0,14D=0,14·7=0,98 mm
9.Parmadagi qayta konusliligi (uning diametrini quyruq qismi yo’nalishi bo’yicha kamayib borishi) har hil 100mm da 0,08mm qisqarib boradi.
10.Parma lentasi va bo’yin qismini balandligi (vыsotu zatыlka po spishke K)ni (1). 158-bet, 63-jadvaldan qabul qilamiz.
f=8mm, K=0,7mm
11.Parma perosini eni B=0.58D=0.58·13=7.54 mm
12.Parmani ariqchasini ochuvchi freza profilini geometrik elementlarini analitik usulda hisoblaymiz.
Freza profilini katta radiusi .
R
Formuladan :C
Parma o’zagini qalinligi uning diametrga nisbati C=1
S
Parma diametri D C=1, bo’lsa u holda ,R
Profilni kichik radiusi R S
Shuningdek R
Profilni eni B=R
13.Topilgan o’lchamlar bo’yicha parma profilini quramiz.
4. Xayot faoliyati xavfsizligi.
Mehnt haqidagi qonunlar Kodeksi ishdagi zararli vaziyatlarni bartaraf qilish, baxtsiz hodisalarining oldini olish va ish o’rinlarini sanitariya-gigiyenik uchun barcha zarur choralarni ko’rishini ma’muriyat zimmasiga yuklanadi.
Loyihalanayotgan ishchi joyini mehnat sharoitlarining tarifi va tahlili tehnologik jarayonning qisqa tarifi va ishchilar mehnat tarifi.
Detalga ishlov berish jarayoni GOST 123-002-85 bo’yicha ishchilar mehnatini havfsizlik sharoitlarini inobatga olgan holda tuzilgan tehnologik jarayon metal qirqish dastgohlaridan iborat bo’lgan ishlab chiqarish tizimidir.
Dastgohlarda moslanib va kesuvchi asboblar bilan taminlangan. Bu dastgohlar universal va yarim avtomatlardir. Jarayonda detal bitta dastgohdan ikkinchi dastgohga qo’l yoki mahsus qurilma uzatib beriladi. Bo’limda mavjud bo’lgan xavfli moddalar CNiP-93 normativlar bilan meyorlangan. Ishchi joylarini yaxshilash uchun sexda issiq suv, ichimlik suvi dam olish joylari ko’zda tutilgan.
Ishlov berish vaqtida ajralib chiqqan chiqindilar yer ostidan konveyer va kontenyer yordamida tashqariga olib tashlanadi.
Yong’inni oldini olish uchun signalizatsiya, yong’in shiti yong’in gidranti mavjud. Sex bir etajli binoda joylashgan bo’lib, svetaeratsion fanarlar, ventilyatsiya va tabiiy yorug’lik bilan taminlangan. Havfli zonalarning hammasini atrofi o’ralgan. Dastgohlar maxsus fundamentga o’rnatilgan.
Sexda zaruriy elektrohavfsizlik qoidalari ko’zda tutilgan. Tehnologik jarayonni mehanizatsiyalashgan va avtomatlashtirilgan.
Texnologik jarayonni mehanizatsiyalashi va avtomatlashtirishi mehnat sharoitini yengillashtiradi. Mehnat sig’imi va yordamchi vaqt ham kamayadi. Shuning uchun zagatovka sexiga tashqaridan maxsus transport vositalari yordamida tashiladi. Osma kran yordamida dastgohlar montaj va demontaj qilinadi. Chiqqan chiqindilar yer ostidan konveyer yordamida olib tashlanadi.
Qo'llanilgan moslamalar iloji boricha mehanizatsiyalashgan. Og’ir yuk va dastgohlarni ko’chirish uchun kranbalka qo’llaniladi.
Sexlarda havfli va zararli omillar mavjud. Zararli omillar birinchi mexanik ishlov berishdagi, yani kesib ishlashdagi ajraladigan chang, tovush, vibratsiyadir. Cherviyak g’ildiragiga ishlov berish vaqtidagi va boshqa moddalar odamning organizmiga kirib nafas olish yo’llarini kasallantiradi va ko’z pardasini ishdan chiqarishi mumkin. Vibratsiya, yani tebranish tufayli turli kasalliklar paydo bo’ladi. Chiqadigan tovush odamning miyasiga tasir etib uni charchatadi va ma’lum kasalliklarni kelib chiqishiga sabab bo’ladi. Shuning uchun uni oldini olish maqsadida ishchilarga yakka himoyalash vositalari beriladi: respiratorlar va mahsus quloqchi.
Xavfli omillar bu metalga ishlov bergan vaqtda strujka, asbob sinig’lari uchib odamga jarohat qilishi mumkin. Bundan tashqari xavfli omillarning biri elektr toki. Chunki xamma jihozlar elektr toki bilan ishlaydi.
Bo’limda o’tish va transportda o’tish yo’llari ham mavjud, ular meerga qaraganda, yo’llar-2000 mm, a o’tish joylari va dastgohdan 800-1200 mm teng bo’lishlari shart. Ularni soni tehnologik jarayon katta –kichikligiga qarab olinadi. Odamni o’lchovi 800 mm olinadi. Odam va stanok orasidagi masofa 1500 mm qilib olinadi.
Ishlab chiqarish joyidagi yoritilish tizimini tanlash.
Sanoat tarmoqlariga yoritilganlik normalariga mos holatda korxona uchun yoritish tizimini tabiyva suniy yoritilish olinadi.
Loyihalanayotgan bo’limda tabiy va suniy yorug’lik ko’zda tutilgan.
Tabiy yoritilish oynak va fonarlar orqali bajariladi, TEK meyori 0,1-10% olinadi. Suniy yoritilish esa gazorazryadli lampalar orqali amalgam oshiriladi. Bu lyuminesentli lampalardir. Normal ish sharoitini taminlash uchun CN va P11-4-79 dan foydalanib hisob kitob qilinadi.
Yoritilish oqimidan foydalanish ko’rsatgichiga asoslangan hisob kitob shuni ko’rsatdi, kerakli nur oqimi Fl =5220 lm bo’lishi kerak.
Bo’limda talab etilgan yorug’lik o’rtachasi 300 lkga teng. Lampalar sonini quyidagicha topamiz:
Gigienik talablarga asosan bitta ishlovchiga malum inshootni hajmi va maydoni belgilanadi. Shuning uchun har bir ishchiga KMK bo’yicha 20m2 maydon va 80m3 bino hajmi ajratilgan.
En =300 lk –yoritilish bo’lishi kerak.
S=180 m3-yoritish maydoni
K=1,6-koeffitsienti
Bu yerda:
i=
ab-proletni eni va uzunligi. Npr=n-hc-hpm=8,6-0,1-0,8=7,7m –bino balandligi;
Fl-nur oqimi; n=0,41= koeffitsienti:
N= N= lampa (22 yoritgich)
Lyuminessentli yoritgichlar shaxmat tartibida joylashgan bo’ladi.
Avariya holatini oldini olish uchun elektr yo’llariga holdagi yoritilish ko’zda tutilishi kerak.
ChiP11-4-79 bo’yicha loyihalanayotgan inshootni tabiy yoritilganligi, yoritish tizimi va tabiy yoritilganlik koefitsientini tanlash.
Bo’limni tabiy yorug’lik uchun binoning malum joylarida yortish proemlari mavjud. Yoritilganlik tabiy yoritilganlik koefitsienti bilan tariflanadi. Bu koefitsientini ChiP11-4-71 bo’yicha 0,9 deb qabul qilamiz.
Bo’limda yorug’lik o’tkazadgan qabul maydonini quyidagcha topamiz.
SF
Bu yerda:
Sn-bo’lim polini maydoni;m2
Ln-meyorlangan qiymat; KLO
K3-zapas koefitsienti.
P0-oynaklar yorug’lik tasnifi.
T0-yorug’lik o’tkazuvchanlik koefitsienti.
T0 =T1 T2 T3 T4 T5=1,0,0,0,0,9=0,9
SF==60,5 m2.
Ventilyatsiya tizimini tanlash.
Sanoat korxonalarini loyihalashtirishdagi talab etilgan sanitar qoidalariga mos keladigan ishlab chiqarish binolari uchun muvofiq iqlimiy sharoitlarni asoslab berish.
Ishlab chiqarish korxonalarida xavoning xarorati boshqarilmasa t=18-25% dan, t=30-33% gacha ko’tarilib ketishi mumkin. Shuning uchun GOST 12.1-006-88 bo’yicha va CH 247-81 ga asoslanib optimal iqlimiy sharoitlar belgilanadi.
Qishda t=17- 190 =40 60%
Yozda t=20 - 220 =40 60%
Ishlab chiqarish binolari uchun umumiy xavo almashinuvini quyidagicha topamiz.
Ltp=Lvit= m3/soat.
Qizb=Qob+Qp+Qm=300000+200000+180000=500000
Ltr va L vit –kelayotgan va chiqib ketayotgan havo qiymati.
tit va tvim - kelayotgan va chiqib ketayotgan havo xarorati.
Ltrva L vit= m3/soat.
| 