37
Termobimetall saqlagichlar, ancha uzun bo’lgan yoritish zanjirlariga
ulanadi. Termobimetall saqlagichlar ko’p marta ishlaydigan va bir marta
ishlaydigan turlarga bo’linadi. Zanjirda qisqa tutashuv yoki ortiqcha yuklanish
sodir bo’lsa, ko’p marta ishlaydigan saqlagichning
kontaktlari davriy ravishda
tutashadi va ajraladi, bir marta ishlovchi saqlagichning kontaktlari esa ajraladi.
Saqlagichning qaytadan ishga tushirish uchun tugmachani bosish lozim.
Eruvchan saqlagichlarning afzalligi shundaki,
ularning alohida
asboblarning ximoya qilish uchun (masalan, o’ng va chap faralardagi uzoqni va
yaqinni yorituvchi chiroqlarni har birini alohida) ishlatish mumkin. Bu albatta bir
avariyali (xalokatli) rejimlarda elektr jixozlar chizmasining yashovchanligini
oshiradi. Kamchiliklari – chizmaning bir muncha murakkablashishi va saqlagichni
almashtirish uchun qo’shimcha vaqt sarflanishidir. Eruvchan saqlagichning
zanjirni o’zib qo’yish vaqti tok kuchi nominal qiymatdan uch marta ortib ketganda
(>31
nom
), 10 soniyadan ko’p emas. Tok kuchi 1,5 I
nom
bo’lgan eruvchan saqlagich
bu tokka 30 daqiqa mobaynida chidashi kerak.
Rele. Elektr jixozlar chizmalaridagi rele startyorni, signallarni, faralardagi
uzoqni va yaqinni yorituvchi chiroqlarni dvigatelning
sovitish tizimidagi
shamolparrakni (VAZ-2103 va boshqa avtomobillar), orqa oynak qizdirgichini,
isitgichini, fara tozalagichlarni, ulash va generatorning uyg’otish cho’lg’amining
uzib qo’yish uchun (KamAZ) hamda dvigatelning yurgazish oldi isitgichlarining
chizmalarida (KamAZ) qo’llaniladi. Rele oynatozalagich, qo’l tormozining nazorat
lampasi
chizmalarida, shuningdek, batareyani zaryadlanishini bildiruvchi nazorat
lampaning zanjirida va boshqa holatlarda ishlatiladi.
Ishlash rejimiga qarab relelar rejimi qisqa muddatli va uzoq muddatli relelarga
ajratiladi. Releni ishlash muddati kuchlanishga bog’liq holda 25 ming dan 200
ming gacha ulanishni tashkil qiladi. Yig’ishga va almashtirishga qulay bo’lishi
uchun yangi avtomobillarda rele shtekerli chiqishlarga
ega va barcha relelar
saqlagichlar bilan birgalikda yagona blokka o’rnatilgan (VAZ-2105).
