Mavzu № 3. Bolalar psixologiyasi: nazariya va amaliyot.
Bolalar psixologiyasi fanining metodlari
Reja:
1. Kuzatish va eksperimcnt yosh psixologiyasining asosiy metodi sifatida.
2. Tasdiqlovchi va shakllantiravchi tadqiqot strategiyalari.
3. Tadqiqotning yordamchi metodlari.
4. Empirik tadqiqotlarni tashkil qilish sxemasi.
Tayanch iboralar: Kuzatish, eksperiment, test, anketa, sotsiometriya, faoliyat natijalarini
о 'rganish, longityud metod, ко 'ndalangiga kesim metodi.
Psixologiya, metod,
kuzatish, ekperiment, suhbat,
diagnostika, test, biografiya, anketa,
proyektiv
metodlar, sotsiometriya, suhbat metodi, pisixologik eksperiment. Rus psixologi
B.G. Ananьev bo’yicha tadqiqot metodlari 4 guruhga bo’linadi:
I.
Tashkiliy metodlar: taqqoslash, longityud va kompleks metodlari
kiradi. Taqqoslash–umumiy psixologiya, ijtimoiy psixologiya, pato- psixologiya va
defektologiyada keng qo’llaniladi. Yosh
va pedagogik psixologiyada
o’rganilayotgan psixik jarayonlarning dinamikasini aniqlash uchun qo’llaniladi.
Longityud – (uzluksiz) uzoq vaqt davomida ayni bir xil kishilar
o’rganiladi. Kompleks – psixologik tadqiqotlar boshqa fanlar metodlari ishtirokida
o’tkaziladi. (shaxsning
jismoniy, fiziologik, psixik
va ijtimoy taraqqiyoti
aniqlanadi).
II.
Empirik metodlar: kuzatish va o’z-o’zini kuzatish;
eksperimental
psixodiagnostika metodlari (test, anketa, suhbat, sotsiometriya, intervьyu);
faoliyat natijalarini tahlil qilish; biografiya metodlari.
III.
Ma’lumotlarni qayta ishlash metodlari: miqdoriy (statistika)
va psixologik
yoki sifatiy tahlil turlariga bo’linadi.
IV.
SHarhlash metodlari: Genetik va “donalash” metodlari. Genetik metodda
taraqqiyotdagi bosqich, pog’onalar, inqiroz holatlari ajratib ko’rsatiladi (vertikal
aloqa). Donalash metodida esa shaxsning barcha xarakteristikalari o’rtasidagi
“gorizontal” aloqalar aniqlanadi.
