). Sermateriallikni pasaytirish

1. Asosiy vaqt koеffisienti.

^a ^{= t}a^{/ t}d.b.

_a qiymati qancha yuqori bo‟lsa, stanok shuncha unumdorlik bilan ishlaydi. Кoеffisient jami jarayonni kompleksligicha baholashlik uchun ham qo‟llash mumkun. Bu xolda _a ishlov berishning hamma amallari bo‟yicha sarflanuvchi asosiy vaqtlar yig‟indisini, hamma amallar bo‟yicha sarflanuvchi donabay vaqtlar yig‟indisiga bo‟lgan nisbatni bildiradi.

2. 
   n
   
   Detallarga mexanik ishlov berishning sermehnatliligi

Td = _td .b.  t_d.b.,
i
Bunda:
n - shu texnologik jarayondagi amallar soni.
Seriyalab ishlab chiqarishda partiya detallarni tayyorlash sermehnatliligi aniqlanadi .
Tpd = t_t.ya + t_d.b n_d,
Bunda:
t_t.ya - tayyorlov yakunlovchi vaqt; n_d - partiyadagi detallar soni.
Massasi bo‟yicha ahamiyatli farq qiluvchi turli tanavorlar va buyumlar uchun, sermehnatlilik va massa orasida ma‟lum o‟zaro bog‟lanish mavjud:
^Tpd ^{= T}db ^3(mz.ya ^{/ m}z.b.^)2,
bunda T_dya, T_db - tegishlicha detallarni yangi va bazaviy marshrut bo‟yicha tayyorlash sermehnatligi; m , m - yangi va bazaviy (taqqoslanuvchi) variantlar bo‟yicha tanavorlar massasi.

3. 
   Amallar uchun vaqt normasini qisqartirish
   

^NVR ^{= (t}d.b.1 ^{- t}d.b.2. ^{/ t}d.b.1^{) 100; N}vr ^{= (T}part 1 ^{- T}part 2 ^{/ T}part1 ^)100; bunda t _d.b.1 , t_d.b.2 - solishtiriluvchi variantlardagi vaqt normalari;