Mavzu: Kompyuterga ma’lumotlarni kiritish-chiqarish tizimlari. Reja




Download 0.56 Mb.
bet2/2
Sana17.12.2022
Hajmi0.56 Mb.
#35616
1   2
Bog'liq
5-mavzu Kompyuterga ma’lumotlarni kiritish-chiqarish tizimlari.
2-ma’ruza. Bir fazali o’zgaruvchan tok zanjirlari. Mavzu rejasi, TA\'LIMGA KIRISH, Abdulla Qahhor. Dahshat (hikoyalar to\'plami), ISROF4
BIOS quyidagi vazifalarni bajaradi:

  • kompyuterni faollashtirish, barcha elementlarini boshlang‘ich holatga keltirish;

  • kompyuter qurilmalarini dastlabki tekshiruvini amalga oshiradi(POST-test);

  • kompyuter qurilma qismini dastlabki sozlash ishlarini amalga oshiradi;

  • tizim resurslarini taqsimlaydi;

  • PCI qurilmalarini ro‘yxatdan o‘tkazish va sozlash;

  • operatsion tizimni dastlabki yuklanishini amalga oshiradi(bootmgr);

  • qurilmalarni bir-biri bilan moslashuvini tekshiradi;

  • elektr ta’minotini boshqarish, kompyuterni o‘chirish, uxlash holatiga o‘tkazish.

BIOSni to‘g‘ri sozlash, kompyuter ishlashiga ta’sir ko‘rsatadi, shuning uchun dastlab shu dasturchani yaxshi o‘rganib olish lozim. Har xil turdagi motherboar’lar har xil BIOS turlarini ishlatishadi, shuning uchun bitta yagona qo‘llanma qilishning iloji yo‘q, lekin asosi baribir bir xil. Protsessorlarning turi rivojlangan sari, BIOS sozlashlari ham qiyinlashib bormoqda. Bu esa, qo‘shimcha qiyinchiliklar tug‘dirmoqda.
BIOS dasturini asosan quyidagi firmalar ishlab chiqishadi:

  • American Megatrends (AMI);

  • Award Software;

  • Phoenix Technologies.

BIOS turiga qarab, uning ko‘rinishi ham o‘zgarib boradi, uning turidan tashqari bir necha versiyalari ham mavjud, bu versiyalar ham yangilanib borishi lozim.
Asosiy kirish chiqish tizimidan iborat bo'lgan BIOS, anakartdagi kichik xotira kartasida saqlanadi. Qurilmaning qanday ishlashini o'zgartirish yoki muammolarni bartaraf etishda yordam berish uchun BIOS-ga kirishingiz mumkin.
Bu POST uchun javobgar bo'lgan BIOS va shu bilan kompyuterni ishga tushirishda birinchi dasturiy ta'minotni ishlab chiqaradi. BIOS firmware dasturi vaqtinchalik emas, ya'ni uning sozlamalari qurilmadan quvvat olib tashlanganidan keyin ham saqlanadi va qayta tiklanadi.
BIOS by-os sifatida belgilanadi va ba'zida tizim BIOS, ROM BIOS yoki PC BIOS deb ataladi. Biroq, u noto'g'ri ravishda BASIC yoki Operatsion tizimida yaratilgan. BIOS, kompyuterni yuklash va klaviatura nazorati kabi bir qator asosiy funktsiyalarni bajarish haqida ma'lumot beradi. BIOS shuningdek, qattiq disk, floppy disk, optik haydovchi, protsessor, xotira va h.k. kabi qo'shimcha qurilmalarni aniqlash va sozlash uchun ishlatiladi.






6.1-rasm. BIOS mavjud mikrosxemaning umumiy ko‘rinishi.

BIOSga BIOS Setup Utility dasturi orqali kirish va sozlash mumkin. BIOS Setup Utility, BIOS'un barcha maqsadga muvofiq maqsadlari uchun. BIOS-dagi mavjud bo'lgan barcha variantlar BIOS Setup Utility orqali sozlanish mukin.


Windows kabi operatsion tizimdan farqli o'laroq, diskda tez-tez yuklab olinadigan yoki olinadigan va foydalanuvchi yoki ishlab chiqaruvchi tomonidan o'rnatilishi kerak bo'lgan BIOS, kompyuterni sotib olganida oldindan o'rnatiladi.
BIOS Setup Utility dasturiga kompyuteringiz yoki anakart maketi va modeliga qarab turli xil usullarda kirish mumkin. Yordam olish uchun BIOS Setup Utility dasturiga qanday kirish mumkinligini ko'ring.
Barcha zamonaviy kompyuter anakartlarda BIOS dasturiy ta'minoti mavjud.
Kompyuter tizimlarida BIOSga kirish va konfiguratsiya har qanday operatsion tizimga bog'liq emas, chunki BIOS anakart apparatining bir qismi. Kompyuter operatsion tizimi muhiti tashqari barcha BIOS funktsiyalarida Windows 10 , Windows 8 , Windows 7 , Windows Vista , Windows XP , Linux, Unix yoki hech qanday operatsion tizimni ishlayotganligi ahamiyatga ega emas
Download 0.56 Mb.
1   2




Download 0.56 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Mavzu: Kompyuterga ma’lumotlarni kiritish-chiqarish tizimlari. Reja

Download 0.56 Mb.