|
Mavzu: Maktab o’quvchilarining xotirasini rivojlantirishda matematikaning ahamiyati. Tayyorladi: Murodova G
|
| bet | 1/2 | | Sana | 17.12.2023 | | Hajmi | 69,51 Kb. | | #121484 |
Bog'liq o’quvchilarxotirasini rivojlantirishda matematikaning ahamiyati apple yakuniysi aniq
Mavzu:Maktab o’quvchilarining xotirasini rivojlantirishda matematikaning ahamiyati.
Tayyorladi: Murodova G.
Matematika fanining insonga ta’siri: Mutaxassislarning ta’kidlashlaricha, matematikani yax- shi o‘zlashtirgan o‘quvchining tahliliy va mantiqiy fikrlash darajasi yuqori bo‘ladi. U nafaqat misol va masalalar yechishda, balki hayotdagi turli vaziyatlarda ham tezkorlik bilan qaror qabul qilish, muhokama va muzokara olib borish, ishlarni bosqichma-bosqich bajarish qobiliyatlarini o‘zida shakllantiradi. Shuningdek, matematiklarga xos fikrlash uni kelajakda amalga oshirmoqchi bo‘lgan ishlar, tevarak-atrofda sodir bo‘layotgan voqea-hodisalar rivojini bashorat qilish darajasiga olib chiqadi.Matematikani ikkita qo‘shimcha qismga bo‘lish mumkin. Nazariy fan matematik tuzilmalarni chuqur tahlil qilish bilan shug‘ullanadi. Amaliy o‘z modellarini bosh- qa fanlarga taqdim etadi. Fizika, kimyo va astronomiya, muhandislik tizimlari, prognozlash va mantiqiy matematikadan doimiy ravishda foydalanadi. Uning yordami bilan kashfiyotlar amalga oshiriladi, naqshlar kashf etiladi, voqealar bashorat qilinadi. Shu ma’noda, matematikaning inson hayotidagi ahamiyatini e’tibordan chetda qoldirib bo‘lmaydi.
Asosiy matematik qonunlarni va zamonaviy dunyoda ulardan foydalanishni bilmasdan turib, deyarli har qanday kasbni o‘rganish juda qiyin bo‘ladi. Raqamlar va ular bilan operatsiyalarni nafaqat moliyachi va buxgalterlar amalga oshiradilar. Bunday ma’lu- motsiz, astronom yulduzga masofani va uni kuzatish uchun eng yaxshi vaqtni aniqlay olmaydi, molekulyar biolog esa gen mutatsiyasiga qanday munosabatda bo‘lishni tushunmaydi. Muhandis ishlaydigan signal yoki video kuzatuv tizimini loyihalashtirmaydi va dasturchi operatsion tizimga yondashuv topmaydi. Ushbu va boshqa kasblarning ko‘pi matematikasiz mavjud emas.
Bizning hayotimizdagi matematika nafaqat kasbni egallash va olingan bilimlarni hayotga tatbiq etish jarayonida mavjud. Biz deyarli har bir daqiqada fan malikasini ishlatamiz. Shuning uchun matematikaga yetarlicha erta o‘qitish boshlanadi. Matematika fikrlashning ba’zi xususiyatlarini shakllantiradi va dunyoga bo‘lgan munosabatga ta’sir qiladi.
Ko‘pincha, matematikada bolaga ota-onalar shunchaki yordam berishdan bosh tortishadi. “Buni o‘zingiz qilishingiz kerak”, deyishadi ular. Va ular buni to‘g‘ri bajarishmoqda. Ko‘p soat- lik urinishlardan so‘ng, bola nafaqat uy vazifasini bajarishni, balki mustaqil ravishda yechimlarni topish, xatolarni aniqlash va tuzatish qobiliyatini oladi. Bu yerda ham matematikaning inson hayotidagi o‘rni yotadi. Albatta, mustaqil qaror qabul qilish qobiliyati, xatolardan qo‘rqmaslik algebra va geometriya darslarida rivojlanadi. Bu fanlar hayotda muhim rol o‘ynaydi. Matematika qat’iyat va faollik kabi fazilatlarni rivojlantiradi.
Kundalik hayotda matematika:Universitetni yoki kollejni tugatgandan so‘ng kattalar har kuni matematik muammolarni hal qilishni to‘xtatmaydilar. Poezdni qanday ushlash kerak? Bir ki- logramm go‘shtdan o‘nta mehmon uchun kechki ovqatni pishira olamanmi? Ovqatda qancha kaloriya bor? Bitta lampochka qancha vaqt turadi? Ushbu va boshqa ko‘plab savollar ilmlar malikasi bilan bevosita bog‘liq bo‘lib, ularsiz hal qilib bo‘lmaydi. Ma’lum bo‘lishicha, bizning hayotimizdagi matematika deyarli doimo mavjud bo‘lib turadi. Ko‘pincha biz buni sezmaymiz ham. Jamiyat va shaxs hayotidagi matematika juda ko‘p sohalarga ta’sir qiladi. Ba’zi kasblarni ularsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Zamonaviy texnologik taraqqiyot matematik apparatlarning rivojlanishi bilan chambarchas bog‘liqdir. Agar odamlar fanlar malikasini tanimasalar, kompy- uterlar va telefonlar, samolyotlar va kosmik kemalar hech qachon paydo bo‘lmas edi. Biroq, matematikaning inson hayotidagi o‘rni bu bilan cheklanmaydi. Fan bolaga dunyoni egallashga yordam beradi, u bilan yanada samarali o‘zaro munosabatda bo‘lishga o‘rgatadi, fikrlash va xarakterning individual xususiyatlarini shakllantiradi.
Bolaga matematika nima uchun kerak? Matematika bolalarning rivojlanishi uchun zarurdir. Bolaning ongini rivojlantirishi bilan bir qatorda, maktab bosqichida oqilona fikrlash va intellektual rivojlanish uchun zamin yaratadi.
Mantiqni shakllantiradigan matematika turli tushunchalarni taqqoslash, ularni oqilona va tushunish uchun imkon beradigan ongimizni mashq qiladi Boshqacha qilib aytganda, matematikani bilish sizni aldashga imkon bermaydi, chunki moliyaviy piramidalarga o‘z hissalarini ishongan millionlab odamlar aldanib qolishgan .Matematika shunchaki formulalar va hisob-kitoblar emas, bu ularning qoidalari va funksiyalaridan kelib chiqadigan mantiq va tartibdir! Matematik bilim odamga to‘g‘ri fikr yuritishga, fikrlarini shakllantirishga, boshida murakkab ketma-ketlikni saqlashga va ular o‘rtasida munosabatlarni qurishga imkon beradi.
|
| |
