|
Mavzu: payvandlash yoytining foydali ish koeffisienti
|
| bet | 1/2 | | Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 2,65 Mb. | | #257756 |
MAVZU: PAYVANDLASH YOYTINING FOYDALI ISH KOEFFISIENTI
KIRISH
Kavsharlash uchun qizdirishda gaz-havo aralashmasidan qadimdan foydalanib kelingan. Biroq ko‘pchilik metallarni (oson eriydigan, masalan, qo‘rg‘oshindan tashqari) bunday alanga bilan payvandlashning uddasidan chiqib bo‘lmadi, chunki alanganing harorati nisbatan past (1100—2000˚C) bo‘lib, uning issiqligi (50—75% gacha) atrof havosini qizdirish uchun befoyda isrof bo‘lardi.
1885-yilda fransuz olimi Anri Lui Le Shatelye asetilenni kislorodda yondirib, harorati 3000˚C dan yuqori alanga hosil qildi. Bir necha yildan keyin uning yurtdoshlari muhandislardan Edmon Fushe va Sharl Pikar harorati 3100˚C gacha bo‘lgan alanga beradigan asetilen-kislorod kallagi (gorelkasi) ning konst- ruksiyasini taklif etdilar (bu konstruksiyalar hozirgi davrgacha deyarli o‘zgarmadi). Gaz alangasida payvandlash ana shunday boshlandi. 1906-yildan boshlab uni Rossiyada qo‘llay boshlandi. Ilk bor gaz alangasida payvandlash Moskva texnik bilim yurtida tajribadan o‘tkazildi. Dastlab bu yangi usulni avtogen payvand- lash deb atadilar (grekcha «avtos — o‘zim va «genes — hosil bo‘laman so‘zlaridan olingan). Bu jarayon temirchilik usulida payvandlashdan oson bo‘lib, temirchilik usulida payvandlashda birikma qizdirilgan detallarni bir-birining ustiga qo‘yib, birgalikda bolg‘alash yo‘li bilan olinardi. Keyinchalik «avtogen payvandlash atamasi eskirdi va 1950-yildan boshlab «gaz bilan payvandlash yoki «gaz alangasi yordamida payvandlash atamalari qo‘llana boshlandi.
Metallarga gaz alangasida ishlov berishda metallarni gaz-termik kesish yetakchi o‘rinni egallaydi. Gaz-termik kesishni qo‘llamasdan turib bir qator muhim konstruksiyalarni bajarish mumkin emas. Kimyo, neft va energetika mashinasozligi va apparatsozlikda hamda boshqa sohalarda ham gaz-termik kesishsiz ish bajarishning iloji yo‘q. Gaz bilan payvandlashda jihozlar va texnologik usullar bilan yondosh (gaz-kislorodli alanga metallni qizdirish manbayi bo‘lib xizmat qiladigan) jarayonlar ham keng qo‘llaniladi. Bunday jarayonlarga: gaz alangasida yuzani toblash, kavsharlash, buyumlarni gaz alangasida to‘g‘rilash, metall bilan qoplash usullari kiradi.
Toshkent davlat texnika universitetining «Payvandlash ishlab chiqarish mashinalari va texnologiyasi kafedrasi xodimlari tomonidan respublikamiz kasb-hunar kollejlarida mavjud
«Payvandlash mutaxassisliklari uchun «Gaz alangasi yordamida metallarga ishlov berish texnologiyasi va jihozlari o‘quv qo‘llanmasi tayyorlandi.
O‘quv qo‘llanmada metallarni gaz alangasi yordamida payvandlash zamonaviy jarayonlarining nazariyasi va texnologiyasi bayon qilingan. Gaz alangasi yordamida payvandlashda qo‘llaniladigan turli xil payvandlash usullari, yig‘ish, payvandlash qurilmalari va jihozlari, payvand birikmalarining sifat nazorati usullari, metall hamda qotishmalarni kesish usullari va boshqa mavzular yoritilgan.
I -bob. Yoyli dastaki payvandlash texnologiyasi va jihozlari
Yoyli dastaki payvandlash postining jihozlari
1.2. Qirralarni payvandlashga tayyorlash
II-bob YOYLI DASTAKI PAYVANDLASHDA ELEKTRODNI HARAKATLANTIRISH TEXNIKASI
2.1.YOYLI DASTAKI PAYVANDLASH TEXNIKASI
2.2 YOYLI DASSTAKI PAYVANDLASHNING ISHLAB CHIQARISH UNUMDORLIGINI OSHIRUVCHI MAXSUS USULLAR
2.3 QO’SHALOQ ELEKTRODLAR VA ELEKTYRODLAR DASTASI BILAN PAYVANDLASH
|
| |
