Mavzu: Rektifikatsiya jarayonini tashkil etish usullari. Reja : Rektifikatsiya jarayoni haqida. Rektifikatsiya usullari. Rektifikatsiyani sanoatda tatbiq etish. Rektifikatsiya

Ikki va undan ortiq, uchuvchan komponentlardan tarkib topgan bir jinsli suyukdik aralashmalarini ajratish uchun ko’llaniladigan usullardan eng keng tarkalganlari xaydash va rektifikastiyadir. Xaydash va rektifikastiya jarayonlari kimyo, oziq - ovqat va boshqa sanoatlarda juda keng ko’lamda ishlatiladi. Masalan, texnik va oziq – ovqat etil spirtlarini, aromatik moddalar ishlab chiqarishda, xamda aralashmalarni dag`al ajratish uchun qo’llaniladi. Juda tuda ajratish uchun rektifikastiya jarayonidan foydalaniladi. Xaydash va rektifikastiya jarayonlari bir xil temperaturada aralashma komponentlarining turli uchuvchanligiga asoslangandir. Yuqori uchuvchanlikka ega komponent engil uchuvchan, past uchuvchanlikka ega komponent qiyin uchuvchan deb nomlanadi.

Ikki va undan ortiq, uchuvchan komponentlardan tarkib topgan bir jinsli suyukdik aralashmalarini ajratish uchun ko’llaniladigan usullardan eng keng tarkalganlari xaydash va rektifikastiyadir. Xaydash va rektifikastiya jarayonlari kimyo, oziq - ovqat va boshqa sanoatlarda juda keng ko’lamda ishlatiladi. Masalan, texnik va oziq – ovqat etil spirtlarini, aromatik moddalar ishlab chiqarishda, xamda aralashmalarni dag`al ajratish uchun qo’llaniladi. Juda tuda ajratish uchun rektifikastiya jarayonidan foydalaniladi. Xaydash va rektifikastiya jarayonlari bir xil temperaturada aralashma komponentlarining turli uchuvchanligiga asoslangandir. Yuqori uchuvchanlikka ega komponent engil uchuvchan, past uchuvchanlikka ega komponent qiyin uchuvchan deb nomlanadi.

Demak, engil uchuvchan komponent qiyin uchuvchanga qaraganda pastroq temperaturada qaynaydi, Shuning uchun xam, ular past va yukori temperaturada qaynaydigan komponentlar deb ataladi. Xaydash yoki rektifikastiya jarayonida boshlang`ich aralashma engil uchuvchan komponenta bilan boyitilgan distillyat va qiyin uchuvchan komponent bilan boyitilgan kub qoldig`iga ajraladi. Xaydash jarayonida xosil bo’lgan bug` kondensator - deflegmatorga kondensastiyalash natijasida distillyat olinadi. Qurilma kubida esa - kub qoldig`i qoladi.