|
Мазмуны: тил ҳӘМ Әдебият бекбергенов Қ. А
|
| bet | 7/89 | | Sana | 02.03.2022 | | Hajmi | 2.05 Mb. | | #7812 |
Көринисине: sparkling, sarcastic, old, young, piercing eyes, curly hair, hooked nose, bloodshot eyes, amazing, attractive, handsome, ugly, good looking, fascinating, magnetic, enchanting;
минезине: headstrong, ashamed, jealous, lazy, smart, gentle, sensitive, emotional, self-confident, sociable, modest, insane, tactful, imposter, punctual, unreliable, shy, flexible, ambitious, kind, mean, feely, honest, fair, friendly, fair, witty, responsible, nimble, happy;
сыртқыформасына: tall, thin, big, beefy, small,overhead, stocky, obese, shubby.
Қарақалпақтилинде:
Көринисине: сулыў, көккөз, қыйыққаслы, кирпигиоқ, шырайлы, дилбар, саҳибжамал, айжамал, гөззал;
сыртқы формасына: узын, семиз, арық, қыпша бел, денели;
минезине: жумсақ, қатал, ақ көкирек, қайтпас, тик, қырсық, ериншек, ашыўшақ, ақ көкирек;
ҳалатына: шадлы, қайғылы, қуўанышлы, тәшўишли, түскин;
руўхый дүньясына: ақыллы, билимли, қызығыўшаң, гөззаллық сүйетуғын, мийнеткеш ҳәм басқа да тәреплерине қарап сүўретленеди.
Шығарманың басланыўында қаҳарманның сүўретлеп берилиўи оқыўшыға оның унамлы ямаса унамсыз екенлигин көрсетеди. Өз гезегинде, оқыўшының қызығыўында да қаҳармандағы жақсы я жаман пазыйлетлер ҳәм олардың исенимли дәрежеде сүўретлеп берилиўи себепши болады.
Және де келбетликлер стильлик хызмети жағынан эпитет(epithet), теңеў(simile), метафора(metaphor) ҳәм антитеза(antithesis) сыяқлы көркемлеў қуралларының хызметин де атқарып келеди.
1.Dear Nature is the kindest Mother (Byron) . Metaphor.
Еңмеҳрибананабул, -тәбият.
2.Green meadows, white snow, lofty mountain . Epithet.
Жасылшәмензарлар, аққар, бәленттаўлар.
3.Youth is lovely, age is lonely,
Youth is fiery, age is frosty (Longfellow). Antithesis.
Жаслық-мухаббат,ғаррылық-жалғызлық,
Жаслықотлыболар, ғаррылықсуўық.
4.Maidens, likemoths, are ever caught by glare (Byron) . Simile.
Бойыжеткенқызлартүңгигүбелеклердейкөзгетасланады.
Ендиқарақалпақтилиндегимысаллармененкөрипшығамыз.
1.Шийрин, мазалыбалалықбизиңқаҳарманымызЗәриптиңдебасынанөтти(А.Ә.) .Метафора.
2.Таңныңхабаршысындайөлпеңсамалести. Эпитет.
3.Дүньядаадамнанкүшлирекямасаәззирек, адамнанбатырырақямасақорқағырақ, адамнанақыллырақямасанәпәмирек, түсиниўиқыйынқоспалы, өзгермелиқайсымақлуқатбар? (Т.Қ.) . Антитеза.
4.Жемкөргенқырғыйдайжигитжутынып,
Ашнәзеринтиктисуғыөткенше (И.Ю.) Теңеў.
Екитилдегиметафораберилгенмысаллардатәбиятанағамегзетиледи, балалықшийирин, мазалыкелбетликлериарқалысалыстырылады. Green, white, lofty, өлпеңсөзлериарқалыберилгенэпитетлерболса, тийкарынан, гәпишиндеанықлаўыш (attribute) хызметиндекелгенлигинкөремиз. Отлы(fiery) ҳәмсуўық (frosty), күшлирекҳәмәззирек, батырырақҳәмқорқағырақ, ақыллырақҳәмңәпәмиреккелбетликлерибир-биринеқарама-қарсықойылғанҳәмантитезахызметиндекелген. Теңеўушынаңлатылғанүлгилердебойыжеткенқызлар(maidens) түңгигүбелеклер(moths)ге, жигиттиңтигилгеннәзериболсажемгеумтылғанқырғыйғатеңеледи. Көриниптурғанындай, қарақалпақтилиндетеңеў -дай, -дей, -тай, -тейкелбетликжасаўшыаффикслериарқалыжасалған, инглиc тилиндебултеңеўмәнисин «like» сөзиарқалыаңлатылған.
Жуўмақластырыпайтқанда, көркемшығармалардакелбетликлердиңстилликхызмети, сондай-ақ, көркемобраздыашыпбериўдегиролиоғадаүлкенекенлигинжоқарыдағымысалларданкөриўимизгеболады.
Авторкөркемшығарманыдөрететурып, қаҳарманларды, соныңмененбирқатарда, орын, объект, орталық, ис-ҳәрекет, қубылыслардыдасүўретлепбереди. Бирақҳешбиржазыўшыямасашайыркелбетликлерденпайдаланбайтурыпшығармажазаалмайды. Буныңмененкөркемобраздыашыпбериўушынтекғанакелбетликлерденпайдаланыладыдептүсиниўқәте. Келбетликтенбасқабарлықсөзшақабытеңтүрдеқатнасады. Дегенменен, келбетликлерсизкөркемобраздыңпортретинжетерлидәрежедесүўретлеўямасатәрийплеўқыйын. Сонлықтандаоларкөркемобразжаратыўдаәҳмийетлирольойнайды.
|
| |
