Torpaq eroziyasına qarşı meliorativ tədbirlər.
Plan:
1.Torpaq eroziyasının əmələgəlmə səbəbləri.
2.Torpaq eroziyası və onun növləri.
Dünyanın əksər ölkələrində yamaclarda,əkin sahələrində,otlaq və
biçənəklərdə,meşələrdə təsərrüfat işlərinin düzgün aparılmaması
nəticəsində eroziya prosesi geniş yayılmışdır. Eroziya prosesi
nəticəsində uzun illər boyu əmələ gəlmiş torpaq yuyulub dağılır,onun
münbitliyi
azalır,sahələr qobu şəbəkələrinə parçalanır,dəyərli torpaq sahələri
tədricən yararsız hala düşür.
Eroziya uğramış torpaqlarda qida maddələrinin miqdarı azaldığı üçün
kənd təsərrüfatı bitkilərinin,yay və qış otlaqlarının,örüşlərin
məhsuldarlığı azalır,meşəbitmə şəraiti,hətta çayların su rejimi pozulur.
Eroziya latın sözü olub, erodo-hamarlamaq, və yaxud qoparmaq
deməkdir. Torpağın eroziyası dedikdə torpağın yararlı olan üst münbit
qatının yağış və qar suları tərəfindən yuyulub aparılması,eləcə də
şiddətli külək ilə sovrulub dağılması nəticəsində torpaqaltı qatların
çılpaqlaşması nəzərdə tutulur.Təbiətdə eroziya prosesi normal və şiddətli
şəkildə gedir.Normal və ya geoloji eroziya adətən sahənin az mailli
yerlərində səthi su axını ilə torpağın yuyulub aparılması nəticəsində
əmələ gəlir.Proses elə zəif gedir ki ,insan onu müşahidə edə bilmir və
torpağın yuyulub dağılmış hissəsi torpaqəmələgəlmə prosesində tədricən
bərpa olunur.
Yamaclarda bitki örtüyünün bərbad edilməsi,əkin sahələrində eroziyaya
qarşı mübarizə tədbirlərinin aparılmaması,sahənin üzü aşağı
şumlanması,mal-qaranın sistemsiz otarılması,əkin sahələrində suvarma
texnikasına düzgün riayət olunmaması su axımının əmələ gəlməsinə
eroziya prosesinin şiddətli getməsinə səbəb olur.
Eroziyanın aşağıdakı növləri vardır.
Səthi eroziya,xətti eroziya,qobu
