Fitomeliorasiya ağac, kol və ot bitkiləri ilə təbii şəraitin kökündən
dəyişdirilməsi istiqamətində görülən tədbirlər sistemidir. Görülən
tədbirlər sistemində iqlim, torpaqların su-fiziki xassələri və bitki örtüyü
tamamilə dəyişdirilir, yaxud yaxşılaşdırılır. Fitomeliorasiya torpaqların
bir sıra fiziki- kimyəvi xassələrinin dəyişilməsinə, yararsız sayılan
torpaq sahələrinin təsərrüfatın dövriyyəsinə qaytarılmasına, eroziyanın
qarşısının alınmasına, məhsuldarlığın artırılmasına və insanların ərzaq
məhsulları ilə təmin olunmasına müsbət mənada təsir edən meliorativ
tədbirlər sistemlərindən biridir. Fitomeliorasiya quraqlığa, torpaqda səth
sovrulmaya və bu kimi təbii hadisələrə qarşı aparılan vacib tədbirlərdən
biri sayılır. Vacibliyi nəzərə alınaraq fitomeliorasiya şərti olaraq iki
qrupa bölünür.
1. Meşə meliorasiyası.
2. Ot bitkilərinin köməyi ilə aparılan meliorasiya.
Rusiyanın Avropa hissəsinin çöl zonasında süni meşəsalma
istiqamətində ilk cəhdlər I Pyotr dövrünə aid edilir. Onun göstərişinə
əsasən Taqanroq yaxınlığında 1696-cı ildə ilk dəfə olaraq süni
meşəsalma zolağı yaradılmışdır.
Quraqlığa və külək eroziyasına qarşı meşə zolaqları mühüm əhəmiyyət
kəsb edir. Tarlaqoruyucu meşələr istifadə olunmasına görə 4 yerə
bölünür: 1. Tarlaqoruyucu və eroziyaya qarşı salınmış meşələr. 2. Şoran torpaqlarda, qumsal torpaqlarda və otlaqlarda salınmış meşələr. 3. Əkin materiallarının seçilmiş meşə sahələri. 4. Meşə əkininin mexanikləşdirilməsi.
Yol kənarlarında salınmış meşələr yolların qarla örtülməsinin qarşısını
alır, külək eroziyası nəticəsində torpaqların məhsuldar qatdan məhrum
olmasının qarşısını alır. Meşə zolaqlarının salınmasının digər əhəmiyyəti
bataqlıqlaşmanın qarşısını almasıdır. Sahildə salınmış meşələr sahil
zonasında torpaqları bərkidir, su hövzələrinin dolmasının qarşısını alır.
