|
Metallaring umumiy xossalari. Galvanik elementlar. Metallar korroziyasi va uning
|
| bet | 12/12 | | Sana | 31.10.2023 | | Hajmi | 239.63 Kb. | | #92151 |
Bog'liq 13-M bakteriyalarning hayot faoliyati mahsulotlari, 9� laboratoriya ishi integral kuchaytirgich xarakteristika va pa, Sevar, Soliqlar va soliqqa tortish, 2-mus.ish Abdullayev, Architectural-Competitions-Policy, Nargiza, 2-topshiriq KTE, Mustaqil ish mavzulari (2), 1-5- laboratoriya, Триангуляция лойиҳасининг аниқлигини баҳолаш 2- amaliy, 8-1 Talimda raqamlki texnologiyalar, 7-1.qr kod va undan foydalanish boyicha y , 1651130599 (1), ZARIF CVNatriy nitratning ishlatilishi:
O’g’it.
2NaNO3 2NaNO2 + O2
2NaNO3 + H2SO4(kons) → Na2SO4 + 2HNO3 (nitrat kislota olishning qadimgi usuli).
2NaNO3 + CO(NH2 )2 + H2SO4 → CO2 + 2N2 + Na2SO4 + 3H2O
NaNO3 + KCl→NaCl + KNO3 (KNO3 ning olinishi, NaCl va KCl ga nisbatan yomon eriydi). Reaksiya suyuqlanmada boradi.
Kaliyning o’ziga xos reaksiyalari.
Kaliy yondirilganda nadperoksidlar yoki peroksidlar K2O2, (K2O4) hosil qiladi.
K + O2 →KO2
Galogenlar bilan reaksiyaga kirishib galogenidlar, vodorod bilan gidrid hosil qiladi:
2K + Cl2 →2KCl; 2K + H2 → 2KH;
Kaliy birikmalarining xossalari.
Potashning olinishi:
2KOH + CO2 → K2CO3 + H2O (laboratoriya usuli ).
K2SO4 + Ca(OH)2 + 2CO 2K(HCOO) + CaSO4
2K(HCOO) + O2 K2CO3 + CO2↑ + H2O↑ ( Sanoat usuli) .
Potashning ishlatilishi:
K2CO3 + CO2 + H2O → 2KHCO3 (Sanoat gazlari tarkibidan CO2 ni yo’qotish).
mK2CO3 + nCaCO3 + tSiO2 mK2O ∙ nCaO ∙ tSiO2 +(n+m)CO2 (Kaliyli shishaning olinishi).
Kaliy birikmalarining qo’llanilishi:
2KNO3 2KNO2 + O2
2KO2 + 2H2O → 2KOH + H2O2 + O2. (Laboratoriyada H2O2 ning olinishi).
6KOH + 3Br2 + 2NH3 → 6KBr + 6H2O + N2 (KBr ning sanoatda olinishi).
1) 6KOH + 3I2 5KI + KIO3 + 3H2O.
2) 2KIO3 + 3C → 2KI + 3CO2 (KI ning sanoatda olinishi).
KI + I2 → KI ∙ I2 (Yodli suvning olinishi. Yod KI eritmasida eritiladi).
Ishqoriy metallarning deyarli barcha tuzlari suvda eriydi va kuchli elektrolit hisoblanadi.
Faqatgina LiF, Li2CO3, Li3PO4, KClO4, K2[PtCl6], RbClO4, CsClO4 lar suvda kam eriydi.
Litiyning o’ziga xos xossalari:
4Li + O2 → 2Li2O (faqat bitta oksid hosil qiladi).
2Li + Cl2 2LiCl; 2Li + H2 2LiH
2Li + 2HCl → 2LiCl +H2↑; 2Li + 2H2O → 2LiOH + H2↑
6Li + N2 → 2Li3N (reaksiya uy temperaturasida boradi).
2Li + R-Cl →R-Li + LiCl
Litiy birikmalarining xossalari
2LiOH Li2O + H2O (qolgan barcha I A guruh metallarining gidroksidlari barqaror, ular parchalanmasdan suyuqlanadi).
2LiNO3 Li2O + 2NO2 + 0,5O2
MeOH suyuqlantirilganda sopol va shishalarni yemiradi:
2MeOH + SiO2 Me2SiO3 + H2O;
LiH + H2O →LiOH + H2 (LiH — vodorodning qattiq manbai ).
Ishqoriy metallar va ularning birikmalarining ishlatilishi:
Na va K - atom reaktorlarida issiqlik tashuvchi suyuq metal sifatida, galogen saqlamagan organik erituvchilar va efirlar olishda, organik erituvchilarni quritishda ishlatiladi.
Na2S - teri oshlashda, junlarini yo’qotishda ishlatiladi.
NaCN -rudalardan kumush va oltinni ajratib olishda ishlatiladi.
KCN - organik sintezda kislotalar olishda ishlatiladi.
NaOH - sovun ishlab chiqarishda va kislotalarni titrlashda , organik birikmalarni (efirlar, amidlarni) gidroliz qilishda ishlatiladi.
Na2CO3 - suvni yumshatishda , shuningdek shisha, sovun va qog’oz ishlab chiqarishda ishlatiladi.
NaCl - natriy, natriy karbonat, natriy gidroksid, natriy gipoxlorit, natriy xlorat va xlor olishda va oziq-ovqat sifatida ishlatiladi.
NaBr - tibbiyotda tinchlantiruvchi vosita sifatida ishlatiladi.
NaI - yod eritmasini olishda ishlatiladi .
Ishqoriy metallarning nitratlari o’g’it sifatida ishlatiladi.
KBr - tibbiyotda tinchlantiruvchi vosita sifatida va fotografiya sohasida qo’llaniladi.
KOH — suyuq sovun olishda va akkumlyatorda elektrolit sifatida, xirurgiyada kuydiruvchi sifatida ishlatiladi.
KNO3 — qora poroxning tarkibiy qismi bo’lib, u (75% KNO3, 13% C, 12% S), portlovchi modda: 2KNO3 + S + 3C K2S + N2 + 3CO2.
K2CO3 —non ishlab chiqarish sanoatida yumshatuvchi sifatida, gazlar tarkibidagi CO2 ni yo’qotishda , shuningdek shisha, sovun olishda va fotografiya sohasida ochiltiruvchi sifatida ishlatiladi.
KClO3 — bertole tuzi, gugurt ishlab chiqarishda, pirotexnikada va tibbiyotda ishlatiladi.
NaHCO3 - oziq-ovqat sanoatida va tibbiyotda ( oshqozon shirasining kislotaligini pasaytirishda ) ishlatiladi.
|
| |
