• Kimyoviy korroziya
  • TADQIQOT NATIJALARI Oksidlanish yoki kislorod ta’siridagi korroziya
  • TADQIQOTLAR MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI




    Download 0,74 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet3/5
    Sana17.05.2024
    Hajmi0,74 Mb.
    #240880
    1   2   3   4   5
    Bog'liq
    metallarni-kimyoviy-korroziyadan-himoya-qilish-usullari

    TADQIQOTLAR MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI 
    Metallar deganda oddiy metallar va ularning qotishmalari shuningdek metal buyumlar va 
    ularning konstruktsiyalarini nazarda tutamiz. Odatda metallar korroziyasi sodir bo’lgan muhit 
    suyuqlik muhitida yoki gaz muhitida bo’ladi. Korroziya geterogen jarayon bo’lib, u ikki faza 
    chegarasida sodir bo’ladi: metal-suyuqlik yoki metal-gaz ko’rinishida bo’ladi. Sodir bo’lish 
    mexanizimiga ko’ra metallar korroziyasi ikki turga: kimyoviy(quruq) va elektrokimyoviy(nam) 
    korroziyalarga bo’linadi. 
    Kimyoviy korroziya
    muhitni tashkil qilgan moddaning molekulalari bilan metall 
    atomlarining o’zaro tasiri natijasida sodir bo’ladigan jarayon bo’lib, bir vaqtning o’zida 
    oksidlanish qaytarilish jarayoni sodir bo’ladi [4-6]. 
    Suvsiz suyuqliklar (asosan, suyuq metallar) va atmosfera gazlarining metall yuzasi bilan 
    ta’sirlashuvi natijasida kimyoviy korroziya namoyon bo’ladi. 
    Kimyoviy korroziya turlari 3 xil bo’ladi: 
    1)
    Oksidlanish korroziyasi
    2)
    Gazlar ta’siridagi korroziya 
    3)
    Suyuq metallar tasiridagi korroziya 
    TADQIQOT NATIJALARI 
    Oksidlanish yoki kislorod ta’siridagi korroziya 
    Bu turdagi kimyoviy korroziya kislorod bilan metal yuzasining ta’sirlashishi natijasida 
    yuzaga keladi va natijada, metal oksidi shu metal yuzasida hosil bo’ladi (namlik bo’lmagan 
    muhitda). Oksidlanish korroziyasining sodir bo’lish ehtimoli temperatura ko’tarilishi bilan 
    yanada ortib boradi yoki shiddat bilan boradi [13-16]. 
    Sodir bo’lish mexanizmi: 
    Metall metal ionlariga oksidlanadi: 
    𝑀 → 𝑀
    +𝑛
    + 𝑛𝑒

     
    Kislorod esa metallning elektrodlarini qabul qilib oladi: 
    1/2𝑂
    2(𝑔)
    + 2𝑒

    → 𝑂
    −2
     
    Umumiy reaksiya: 
    2𝑀 + 𝑛/2𝑂
    2
    → 2𝑀
    +𝑛
    + 𝑛𝑜
    2−
    → 𝑀
    2
    𝑂
    𝑛
     
    Metall yuzasida paydo bo’ladigan oksid parda tabiatining oksidlanish korroziyasi sodir 
    bo’lishida o’rni juda muhimdir [8-21]. 
    1.
    Turg’un va pishiq oksid parda metal yuzasida himoya qavati vazifasini o’taydi va 
    metallning korroziyalanishini bartaraf etadi. Natijada metall korroziyaga chidamli ya’ni 
    korroziyabardosh bo’ladi. 
    2.
    Metall yuzasida hosil bo’lgan oksid parda noturg’un bo’lib, metal va kislorodga 
    parchalanish moyilligi yuqori bo’lsa, u holda oksidlanish korroziyasi metal yuzasida sodir 
    bo’lmaydi. 


     
    SCIENCE AND INNOVATION
    INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 
    UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337 
    262 
    3.
    Metall yuzasidagi parda uchuvchan bo’lsa, metal yuzasi havo bilan kontaktga kirishib 
    oksidlanish davom etaveradi. 
    4.
    Hosil bo’lgan parda oksidlanish uchun yetarli darajada g’ovak bo’lsa oksidlanish 
    korroziyasi sodir bo’ladi [12-15].

    Download 0,74 Mb.
    1   2   3   4   5




    Download 0,74 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    TADQIQOTLAR MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI

    Download 0,74 Mb.
    Pdf ko'rish