• Erkin elektromagnit tebranishlarning asosiy qonuniyatlari
  • Erkin elektromagnit tebranishlarning asosiy qonuniyatlari




    Download 1,36 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet34/51
    Sana13.05.2024
    Hajmi1,36 Mb.
    #228484
    1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   51
    Erkin elektromagnit tebranishlarning asosiy qonuniyatlari 
    Aytaylik, qarshiligi hisobga olmaslik mumkin bo'lgan darajada kichik 
    bo'lgan konturda erkin elektromagnit tebranishlar yuz bersin. Bu 
    tebranishlarning asosiy qonuniyatlarini topamiz. 
    1. Kondensator zaryadining va konturdagi tok kuchining o'zgarish 
    qonuniyatlari.
    Ideal tebranish konturi uchun energiyaning saqlanish 
    qonunini yozamiz: 
    𝐶𝑈
    2
    2
    +
    𝐿𝑖
    2
    2
    =
    𝐶 𝑈
    𝑚
    2
    2
    2.18-rasm 
    Ammo 
    𝑢 =
    𝑞
    𝐶
    ,
    𝑈
    𝑚
    =
    𝑄
    𝑚
    𝐶
    bo'lgani uchun
    𝐶𝑈
    2
    2
    +
    𝐿𝑖
    2
    2
    =
    𝑄
    𝑚
    2
    2𝐶
    bo'ladi. Bu ifodani

    ga hadma-had ko'paytirib,
    𝑞
    2
    + 𝑖
    2
    ∙ 𝐿𝐶 = 𝑄
    𝑚
    yoki
    𝑞
    2
    + (𝑖 ∙ √𝐿𝐶)
    2
    = 𝑄
    𝑚
    2

    tenglamani olamiz. 
    Bu ifodani gipotenuzasi
    𝑄
    𝑚
    , katetlari
    𝑞
    va
    𝑖 ∙ √𝐿𝐶 
    bo'lgan to'g'ri 
    burchakli uchburchak ko'rinishida geometrik tasvirlash mumkin (2.18- 
    rasm). Bu uchburchakdan, 


    𝑞 = 𝑄 
    𝑚
    cos 𝜑 ; 𝑖 =
    𝑄
    𝑚
    √𝐿𝐶 
    𝑠𝑖𝑛𝜑
    munosabatlar topiladi. Tok kuchining qiymati
    sin 𝜑 = 1
    da maksimal (
    𝑖 =
    𝐼
    𝑚
    ) bo'lgani sababli, ikkinchi tenglikdan
    𝐼
    𝑚
    =
    𝑄
    𝑚
    √𝐿𝐶
    bo'ladi va 
    𝑖 = 𝐼
    𝑚
    sin 𝜑
    Kelib chiqadi. 
    Topilgan natijalardan ko'rinadiki, kondensatorning zaryadi va 
    g'altakdagi tok kuchi garmonik qonuniyat bo'yicha o'zgaradi. Binobarin, 
    ideal tebranish konturida yuzaga keluvchi tebranishlar garmonik ekan. Shu 
    bilan birga, kondensator qoplamalaridagi zaryadning va zanjirdagi tok 
    kuchining tebranishlari orasida fazalar farqi
    𝜋/2
    bo'ladi (
    𝑠𝑖𝑛 𝜑 =
    𝑐𝑜𝑠 (𝜑 + 
    𝜋
    2
    ).
    Konturdagi zaryad va tok kuchining tebranish grafiklari
    2.19- rasmda keltirilgan.
    2.19-rasm 

    Download 1,36 Mb.
    1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   51




    Download 1,36 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Erkin elektromagnit tebranishlarning asosiy qonuniyatlari

    Download 1,36 Mb.
    Pdf ko'rish