Nurmonov A. Lingvistik tadqiqot metodologiyasi va metodlari. – Toshkent: Akademnashr, 2010. – B. 88. 39 Nurmonov A

Download 1.93 Mb. Pdf ko'rish
bet	33/117
Sana	22.02.2023
Hajmi	1.93 Mb.
	#43214

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 117

Bog'liq
Formal grammatika nazariyasi
G’arb va Sharq munosabatlarida Markaziy Osiyo mintaqasining o’rni., Xalqaro munosabatlarda geosiyosiy omillar va nazariyalar, Yevroosiyoning dunyo miqyosidagi o’rni, Atom va uning planetar modeli, 13-Delphida massivlar bilan ishlash algoritmlarga doir misollar, 6ab9bf0ac2cded7d354dc5779178fbaf Bank risklari, Bo`lim boshlig`il, ZAMONAVIY IQTISODIY O\'SISH MODELLARI , 5 Hududlar kesimida qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishning o‘sish sur’atlari-Темпы роста производства продукции, Mavzu Temperaturani o’lchash Reja, 10- mavzu. Korrupsiyaga qarshi kurash mexanizmlari, 1-Mavzu Korrupsiya tushunchasi va korrupsiyaga qarshi kurashish, Mavzu Raqamli texnika negiz elementlarini tadqiq etish Ishdan fayllar, Laboratoriya ishi №1 2 Mavzu Ikkilik sonlarni kompyuterda ifodala

N is p N Noun is Preposition Noun Ot is predlogli ot John is in bed 6. N is D

Nurmonov A. Lingvistik tadqiqot metodologiyasi va metodlari. – Toshkent: Akademnashr, 2010. – B. 88.
39
Nurmonov A. Struktur tilshunoslik: ildizlari va yo’nalishlari. – Toshkent, 2008. – B. 124.
40
Nurmonov A., Iskandarova Sh. Tilshunoslik nazariyasi. – Toshkent: Fan, 2008. – B. 140-141.
41
Херрис З.С. Совместная встречаемость и трансформация в языковой структуре // Новое в лингвистике.
Выпуск II. – М., 1962. – C. 627-628.

40
4-jadval
1.
N V
Noun Verb
Ot fe’l
John came
2.
N V р N
Noun Verb Preposition
Noun
Ot fe’l predlogli ot
John looked at
Mary
3.
N V N
Noun Verb Noun
Ot fe’l ot
John saw Mary
4.
N is N
Noun is Noun
Ot is ot
John is a teacher
5.
N is p N
Noun is Preposition Noun
Ot is predlogli ot
John is in bed
6.
N is D
Noun is Adverb
Ot is ravish
John is out
7.
N is A
Noun is Adjective
Ot is sifat
John is angry
Mazkur konstruksiyalarda N (Ot) turli xil determinatorlar (masalan, artikl,
olmosh) hisobiga, V (Fe’l) ravislar, adverbial (ravishli) birikmalar hisobiga kengayishi
mumkin. Ushbu yadro konstruksiyalarning bir-biri bilan yoki turli transformatsiyalar
asosida birikishi natijasida ingliz tilida boshqa turdagi gaplar hosil qilinishi mumkin.
Masalan, The old man saw a black dog there jumlasi uchta yadro strukturaning
yig’indisi sanaladi: 1) The man saw a dog there; 2) The man was old; 3) The dog was
black.
Generativ grammatikada yadro strukturalardan (operandlar) turli shakliy
o’zgarishlar asosida asosiy ma’noni saqlagan holda ikkilamchi sintaktik qurilmalarning
hosil qilinishi (transformatsiyalar = transformalar), bu jarayondagi vositalar
(operatorlar) va transformatsiya hosil qilish modellari tadqiq etiladi.
42
Masalan,
Salim keldi – Salimning kelishi – Salim kelgach – Salim kelganda – Salim kelishi
bilan…; Anvar xatni yozdi – Xat Anvar tomonidan yozildi. Ushbu misollarda
transformatsiya uchun asos bo’lgan gap (Salim keldi yoki Anvar xatni yozdi kabi gaplar)
operand, transformatsiya natijasi bo’lgan hosila gap (Salim kelgach, Salim kelib yoki
xat Anvar tomonidan yozildi kabi sintaktik strukturalar) transforma yoki

Download 1.93 Mb.

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 ... 117

Download 1.93 Mb.

Pdf ko'rish