• Белоногов Г.Г.
  • Существительные мужского рода одушевленные
  • Существительные женского рода одушевленные
  • Существительные женского рода неодушевленные
  • Существительные среднего рода
  • Inglizcha matn fragmentining morfologik analiz namunasi
  • Inglizcha matn fragmentining RETRANS avtomatik tarjima tizimida morfologik analiz namunasi
  • Inglizcha so’z shakllarning grammatik chappa lug’ati fragmenti (ushbu lug’at 54000 leksik birlikni o’z chiga oladi) So’z Grammatik ma’lumot OT (Noun)
  • Существительные мужского рода неодушевленные




    Download 1.93 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet80/117
    Sana22.02.2023
    Hajmi1.93 Mb.
    #43214
    1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   117
    Bog'liq
    Formal grammatika nazariyasi
    G’arb va Sharq munosabatlarida Markaziy Osiyo mintaqasining o’rni., Xalqaro munosabatlarda geosiyosiy omillar va nazariyalar, Yevroosiyoning dunyo miqyosidagi o’rni, Atom va uning planetar modeli, 13-Delphida massivlar bilan ishlash algoritmlarga doir misollar, 6ab9bf0ac2cded7d354dc5779178fbaf Bank risklari, Bo`lim boshlig`il, ZAMONAVIY IQTISODIY O\'SISH MODELLARI , 5 Hududlar kesimida qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishning o‘sish sur’atlari-Темпы роста производства продукции, Mavzu Temperaturani o’lchash Reja, 10- mavzu. Korrupsiyaga qarshi kurash mexanizmlari, 1-Mavzu Korrupsiya tushunchasi va korrupsiyaga qarshi kurashish, Mavzu Raqamli texnika negiz elementlarini tadqiq etish Ishdan fayllar, Laboratoriya ishi №1 2 Mavzu Ikkilik sonlarni kompyuterda ifodala
    Существительные мужского рода неодушевленные
    001 
    телефон +*), 
    ом, ы, ов 
    002 
    тираж +, 
    ом, и, ей 
    003 
    огонь 
    ь, ем, и, ей
    См. п. 012 
    004 
    перебой 
    й, ем, и, ев
    См. п. 005 
    85
    Белоногов Г.Г. Компьютерная лингвистика и перспективные информационные технологии. - М.: 
    Русский мир, 2004. – C. 68-90. 


    106 
    005 
    санаторий 
    й, ем, и, ев 
    Основы на букву 
    «и» 
    006 
    бланк +, 
    ом, и, ов 
    007 
    сапог +, 
    ом, и, +
    010 
    лес +, 
    ом, а, ов
    011 
    колодец +, 
    ем, ы, ев 
    012 
    путь (класс состоит 
    из одного слова) 
    013 
    край 
    й, ем, я, ев 
    014 
    брус 
    +, ом, я, ев 
    015 
    глаз +, 
    ом, а, +
    016 
    зародыш +, 
    ем, и, ей
    017 
    волос +, 
    ом, ы, +
    020 
    лагерь 
    ь, ем, я, ей 
    Существительные мужского рода одушевленные
    021 
    кузнец +, 
    ом, ы, ов 
    022 
    солдат +, 
    ом, ы, + 
    023 
    сосед +, 
    ом, и, ей 
    См. п. 024 
    024 
    врач +, 
    ом, и, ей 
    Основы на ж, ч, ш, 
    щ 
    025 
    пролетарий 
    й, ем, и, ев 
    026 
    воробей 
    ей, ем, и, ев
    027 
    конь 
    ь, ем, и, ей
    030 
    учитель 
    ь, ем, я, ей 
    031 
    сапожник +, 
    ом, и, ов
    032 
    испанец +, 
    ем, ы, ев
    033 
    юноша 
    а, ей, и, ей 
    034
    мужчина
    а, ой, ы, + 
    035 
    судья
    я, ей, и, ей
    036 
    товарищ +, 
    ем, и, ей 
    037 
    гражданин +, 
    ом, е, + 
    040 
    профессор +, 
    ом, а, ов 
    041 
    муж 
    +, ем, я, ей
    042 
    Иванов 
    +, ым, ы, ых
    043 
    сын +, 
    ом, я, ей 
    Существительные женского рода одушевленные
    044 
    женщина 
    а, ой, ы, + 
    045
    переводчица
    а, ей, ы, + 
    046 
    нутрия 
    я, ей, и, й 
    Основы на букву 
    «и» 
    047 
    швея 
    я, ей, и, й
    см. п. 046 
    050 
    цапля 
    я, ей, и, ь
    051 
    санитарка 
    а, ой, и, +
    052 
    мышь 
    ь, ю, и, ей
    053 
    Иванова 
    а, ой, ы, ых 


    107 
    Существительные женского рода неодушевленные
    054 
    речь 
    ь, ю, и, ей 
    Основы на ж, ч, ш, 
    щ 
    055
    грань
    ь, ю, и, ей
    см. п. 054 
    056 
    колба 
    а, ой, ы, + 
    057 
    задача 
    а, ей, и, + 
    060
    заготовка
    а, ой, и, + 
    061 
    линия 
    я, ей, и, й 
    Основы на букву 
    «и» 
    062 
    галерея 
    я, ей, и, й 
    см. п. 061 
    063 
    земля 
    я, ей, и, ь 
    064 
    эскадрилья 
    я, ей, и, ий 
    065 
    статья 
    я, ей, и, ей 
    066 
    башня 
    я, ей, и, + 
    067 
    улица 
    а, ей, ы, + 
    Существительные среднего рода
    070 
    место 
    о, ом, а, + 
    071 
    облако 
    о, ом, а, ов 
    072 
    поле 
    е, ем, я, ей 
    073 
    сомнение 
    е, ем, я, и 
    074 
    жилище 
    е, ем, а, + 
    075 
    перо 
    о, ом, я, ев 
    076 
    время 
    я, ем, а, + 
    077 
    побережье 
    е, ем, я, ий 
    100 
    колено 
    о, ом, и, ей 
    101 
    очко 
    о, ом, и, ов 
    102 
    ружье 
    е, ем, я, ей 
    *) Символ + обозначает нулевое окончание. 
    Прилагательные 
     
    № п/п Слово-
    представитель 
    Окончания: 
    1) им. п., муж. р., 
    ед.ч., 
    2) им. п., жен. р., 
    ед.ч., 
    3) род. п., муж. р., 
    ед.ч., 
    4) им. п., мн.ч. 
    Примечание 
    103 
    главный 
    ый, ая, ого, ые 
    104 
    передний 
    ий, яя, его, ие 


    108 
    105 
    хороший 
    ий, ая, его, ие 
    106 
    легкий 
    ий, ая, ого, ие 
    107 
    годовой 
    ой, ая, ого, ые 
    110 
    плохой 
    ой, ая, ого, ие 
    111 
    третий 
    ий, я, его, и 
    112 
    этот, сам +, 
    а, ого, и 
    113 
    мой, твой, свой 
    и, я, его, и 
    114 
    наш, ваш +, 
    а, его, и 
    115 
    весь 
    ь, я, его, е 
    Глаголы в личной форме 
     
    № п/п 
    Слово-
    представитель 
    Окончания 1, 2 и 3-
    го лица ед. ч. и 3-го 
    лица мн. ч. 
    Примечание 
    116 
    делать 
    ю, ешь, ет, ют 
    117 
    строить 
    ю, ишь, ит, ят 
    120 
    писать 
    у, ешь, ет, ут 
    121 
    стучать 
    у, ишь, ит, ат 
    122 
    бежать 
    у, ишь, ит, ут 
    123 
    хотеть 
    у, ешь, ет, ят 
    124 
    зависеть 
    у, ишь, ит, ят 
    Morfologik analiz morfemalarga ajratish hamda grammatik ma’lumotlar 
    tahlilini o’z ichiga oladi. Morfologik sintez esa matnga avtomatik ishlov berish 
    jarayonida yoki uning so’nggi bosqichida (natijalarni inson hukmiga havola 
    qilishda) so’zlarning turli shakllarini chiqarish, analiz natijalarini 
    umumlashtirishdan iborat. Morfologik analiz va sintez jarayoni kompyuterda 
    kodlash-dekodlash tamoyili asosida ishlaydi. Bunda so’z turkumlari maxsus kodlar 
    yordamida belgilanadi. Quyidagi jadvalda RETRANS (inglizcha-ruscha, ruscha-
    inglizcha frazeologik mashina tarjimasi tizimi) avtomatik tarjima tizimida 
    morfologik analiz jarayonida foydalaniladigan inglizcha so’zlarning grammatik 
    tasnifini berib o’tamiz: 
    15-jadval
     
    Inglizcha so’zlarning grammatik tasnifi 
    СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫЕ 
    11 
    Собственно существительные 
    12 
    Местоименные существительные 
    13 
    Количественные числительные 
    14 
    Отглагольные существительные 
    ПРИЛАГАТЕЛЬНЫЕ 


    109 
    21 
    Собственно прилагательные 
    22 
    Местоименные прилагательные 
    23 
    Порядковые числительные 
    24 
    Отглагольные прилагательные 
    ГЛАГОЛЫ 
    31 
    Вспомогательные глаголы 
    32 
    Глаголы настоящего времени, инфинитив 
    33 
    Глаголы прошедшего времени 
    34 
    Модальные глаголы 
    НАРЕЧИЯ 
    41 
    Собственно наречия 
    42 
    Местоименные наречия 
    43 
    Наречия сравнительной степени, 
    прилагательные сравнительной степени 
    44 
    Отглагольные наречия (инговая форма) 
    ПРЕДЛОГИ 
    51 
    Предлог of 
    52 
    Остальные предлоги 
    СОЮЗЫ 
    61 
    Сочинительные союзы 
    62 
    Подчинительные союзы 
    АРТИКЛИ 
    71 
    Определенный артикль 
    72 
    Неопределенный артикль 
    ЧАСТИЦЫ 
    81 
    Частица to 
    82 
    Частицы not и no 
    83 
    Остальные частицы 
    Ushbu jadvalda “1” simvoli otlarni, “2” simvoli sifatlarni, “3” simvoli 
    fe’llarni, “4” simvoli ravishlarni, “5” simvoli predloglarni, “6” simvoli 
    bog’lovchilarni, “7” simvoli artiklni, “8” simvoli yuklamalarni bildiradi.
    Morfologik analaiz jarayonida
    ushbu simvollar orqali so’zlar kodlanadi. Masalan, 
    inglizcha matn fragmentining RETRANS avtomatik tarjima tizimida morfologik 
    analiz namunasiga e’tibor beraylik. 


    110 
    Inglizcha matn fragmentining morfologik analiz namunasi 
    Language 0/11 engineering 0/11 is 0/31 the 0/71
    core 0/11 of 0/51 information 0/11 technology 1/11
    and 0/61
    information 0/11
    technology 1/11
    will 0/31
    be 0/31
    the 0/71
    key 0/1121
    industry 1/11
    of 0/51
    the 0/71
    next 0/21
    decades 1/11 . 
    Inglizcha matn fragmentining RETRANS avtomatik tarjima tizimida 
    morfologik analiz namunasi 
    NNo 
    Результаты 
    Классы 
    п/п 
    анализа 
    словоформ 
    16 No 
    0/82 6 
    82 
    17 Balkan 
    0/21 

    21 
    18 
    state 0/1132 
    T 1132 = 11 
    19 wished 
    0/2433 
    э 2433 
    20 to 
    0/81 5 
    81 
    21 become 
    0/2432 
    д 2432 
    22 embroiled 
    0/2433 
    э 2433 
    23 in 
    0/52 И 52 
    ZZZ6v T э5дэИ = 11 

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
    16 No 
    0/82 6 
    82 
    17 Balkan 
    0/21 

    21 
    18 state 
    0/1132 

    1132 
    19 wished 
    0/2433 
    э 2433 = 33 
    20 to 
    0/81 5 
    81 
    21 become 
    0/2432 
    д 2432 
    22 embroiled 
    0/2433 
    э 2433 


    111 
    23 in 
    0/52 И 52 
    24 the 
    0/71 3 
    71 
    ZZ6vT э 5дэИ3 = 33 

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
    16 No 
    0/82 6 
    82 
    17 Balkan 
    0/21 

    21 
    18 state 
    0/1132 

    1132 
    19 wished 
    0/2433 
    э 2433 
    20 to 
    0/81 5 
    81 
    21 become 
    0/2432 
    д 2432 = 32 
    22 embroiled 
    0/2433 
    э 2433 
    23 in 
    0/52 И 52 
    24 the 
    0/71 3 
    71 
    25 " 

    26 
    Great 0/21 
    v 21 
    6vTэ5 д эИ3"v = 32 

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
    17 Balkan 
    0/21 

    21 
    18 state 
    0/1132 

    1132 
    19 wished 
    0/2433 
    э 2433 
    20 to 
    0/81 5 
    81 
    21 become 
    0/2432 
    д 2432 
    22 embroiled 
    0/2433 
    э 2433 = 24 
    23 in 
    0/52 И 52 
    24 the 
    0/71 3 
    71 
    25 " 

    26 
    Great 0/21 
    v 21 
    27 
    War 0/11 
    A 11 
    vTэ5д э И3"vA = 24 
    Bu yerda ayrim so’zlar grammatik omonimiyaning hisobiga dastlab (“tahlil 
    natijalari”da) ikki xil raqam bilan berilgan, so’nggi bosqichda ular kontekstdagi 
    holatidan kelib chiqib aniq tasnifi keltiriladi. Yuqoridagi matn fragmentida shunday 
    so’zlar sirasiga "state" so’zini misol qilish mumkin. "State" so’zi dastlabki tahlilda 
    0/1132 kodi orqali beriladi, bunda “0” raqami so’zda qo’shimchaning yo’qligini (nol 
    morfemani), “11” raqami ot so’z turkumini, “32” raqami esa hozirgi zamon 
    shaklidagi fe’l yoki infinitivni bildiradi. Bunga o’xshash yana bir so’z "wished" 
    so’zining dastlabki tahlilida bir qiymatli bo’lmagan ma’lumotlarga ega bo’lamiz. 
    “Wished” so’zi 0/2433 kodi bilan beriladi, bunda “0” raqami yuqoridagidek nol 


    112 
    morfemani, “24” fe’l asosida hosil bo’lgan sifat turkumini, “33” o’tgan zamon 
    shaklidagi fe’lni anglatadi.
    So’zlarning qaysi turkumga mansubligini aniqlashda chappa (ters) lug’atlardan 
    foydalaniladi. Bunga turli xil turkumga mansub so’zlarning morfologik analizini 
    ko’rsatuvchi inglizcha so’z shakllarning grammatik chappa lug’ati yaqqol misol bo’la 
    oladi.
    16-jadval
    Inglizcha so’z shakllarning grammatik chappa lug’ati fragmenti (ushbu 
    lug’at 54000 leksik birlikni o’z chiga oladi) 
    So’z Grammatik ma’lumot 
    OT (Noun) 
    Sifat (Adjective) 
    Fe’l (Verb) 
    America 0/11 
    morphologic 0/21 
    tightened 0/2433 
    Africa 0/11 
    epidemiologic 0/21 
    shortened 0/2433 
    Corsica 0/11 
    physiologic 0/21 
    fastened 0/2433 
    Arctica 0/11 
    immunologic 0/21 
    moistened 0/2433 
    Antarctica 0/11 
    hydrologic 0/21 
    flattened 0/2433 
    Casablanca 0/11 
    geohydrologic 0/21 
    aligned 0/2433 
    Canada 0/11 
    paleohydrologic 0/21 
    standardize 0/32 
    transcanada 0/11 
    micrometeorologic 0/21 
    focalize 0/32 
    Granada 0/11 
    metrologic 0/21 
    realize 0/32 
    Nevada 0/11 
    neurologic 0/21 
    specialize 0/32 
    Andromeda 0/11 
    paleontologic 0/21 
    commercialize 0/32 
    Florida 0/11 
    allergic 0/21 
    rationalize 0/32 
    Propaganda 0/11 
    readable 0/21 
    neutralize 0/32 
    addenda 1/11 
    achine-readable 0/21 
    visualize 0/32 
    agenda 0/11 
    degradable 0/21 conceptualize 
    0/32 
    thermobalance 0/11 
    biodegradable 0/21 
    stabilize 0/32 
    microbalance 0/11 
    upgradable 0/21 
    utilize 0/32 
    heatbalance 0/11 
    decidable 0/21 
    straightening 0/142444 
    resemblance 0/11 
    undecidable 0/21 
    heightening 0/142444 
    surveillance 0/11 
    formidable 0/21 
    brightening 0/142444 
    ambulance 0/11 
    avoidable 0/21 
    whitening 0/142444 
    conformance 0/11 
    artifical 0/21 
    fastening 0/142444 
    performance 0/11 
    strategical 0/21 
    listening 0/142444 
    high-performance 0/11 
    pedagogical 0/21 
    peculiarities 3/11 
    maintenance 0/11 
    logical 0/21 
    similarities 3/11 
    standartization 0/11 
    mineralogical 0/21 
    polarities 3/11 
    stochastization 0/11 
    pharmacological 0/21 
    multipolarities 3/11 
    analyzation 0/11 
    gynecological 0/21 micropolarities 
    3/11 
    radioabsorbtion 0/11 
    silent 0/21 particularities 
    3/11 
    action 0/11 
    excellent 0/21 
    regularities 3/11 
    co-action 0/11 
    repellent 0/21 
    singularities 3/11 


    113 
    reaction 0/11 
    violent 0/21 stabilizes 
    1/32 
    prereaction 0/11 
    turbulent 0/21 
    utilizes 1/32 
    photoreaction 0/11 

    Download 1.93 Mb.
    1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   117




    Download 1.93 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Существительные мужского рода неодушевленные

    Download 1.93 Mb.
    Pdf ko'rish