4–tajriba ishi
Mavzu: Rezervlash protokollari - STP, RSTP va agregatsiyalash
protokollari - LACP, PAgP ni sozlash
Ishdan maqsad: Kanal pog’onasi protokollari-STP (spanning-tree
protocol), RSTP protokollari va LACP, PAGP аgregatsiyalash protokollarining
sozlash va ishlash tamoyillari bo`yicha amaliy ko`nikmaga ega bo`lish.
Topshiriq:
1. STP (spanning-tree protocol), RSTP protokollari bo`yicha topshiriq:
– SW1, SW2 va SW3 kommutatorlar interfeyslarining 4.1-rasmda
ko`rsatilgandek sozlang va tekshiring.
– STP protokoli bo`yicha root switch va root secondary kommutatorlarni
sozlang va tekshiring.
– Har bir kommutatorni ildiz kommutator (root) qilib, kadrning harakat
yo`nalishlarini o`zgartiring.
– Har bir kommutator konfiguratsiya natijalarini tahlil qiling.
4.1 - rasm. STP protokoli asosida tuzilgan tarmoq topologiyasi
2. LACP, PAGP аgregatsiyalash protokollarining sozlash va ishlash
tamoyillari bo`yicha topshiriq
S1, S2 kommutatorlarning interfeyslarini rasmda ko`rsatilgandek sozlang
va tekshiring
LACP yoki PAgP protokollari yordamida kanal agregatsiya
konfiguratsiyalarini amalga oshiring
Har bir kommutatorda yozilgan buyruqlarning vazifalarini o`rganing.
1 - topshiriq bo`yicha qisqacha nazariy ma’lumot
STP protokoli OSI modelining kanal pog`onasi protokoli bo`lib, IEEE
802.1d standartida asosida tavsiflangan. STP protokoli 1985 yilda Radia Perlman
tomonidan ishlab chiqilgan. Protokolning quyidagi spetsifikatsiyalari mavjud:
PVSP+, RSTP, MSTP, SPM.
STP protokolining asosiy maqsadi Ethernet tarmog`idagi ixtiyoriy
topologiyada bir-biriga bog`langan bir nechta kommutatorlar o`rtasidagi kanalda
pet (petel) hosil bo`lishini oldini olishga qaratilgan. STP protokoli tarmoqda
kommutatorlar bir-biri bilan bog`lanishlarning mantiqiy daraxtini yaratishga
asoslangan. Daraxtning yuqori qismida ildiz kommutator (Root switch) va undan
keyingi filial (otvetvleniya), ya’ni ildiz bo`lmagan kommutatorlar joylashadi.
Kommutatorlar bir-biri bilan bog`langan holatda, asosiy magistral kanalni ishlatib,
boshqa kanallarni fizik jihatdan bog`lab, lekin mantiqiy jihatdan avtomatik bloklab
qo`yish imkoniyatini beradi (4.2-rasm). Daraxtni qurish jarayoni quyidagi
bosqichlardan iborat:
Ildiz kommutatorni tanlash (root switch);
Ildiz portlarni tanlash (root port);
Belgilangan portlarni tanlash (designated port).
4.2-
rasm. STP
protokolidagi port
turlari
Tarmoqda asosiy bo`lgan ildiz kommutatorni tanlashda kommutatorlarning
eng kichik imtiyoz (prioritet) qiymati yoki uning ID qiymati asosida tanlanadi. Bu
yerda ID qiymati kommutatorning MAC manzili anglatadi, ya’ni eng kichik
qiymati tarmoqda ildiz kommutator hisoblanadi. Kommutatorlar har 2 soniyada
bir-biriga Hello BPDU kadrlarni jo`natib qaysi biri ildiz kommutatorligini belgilab
olishadi.
Qo`shnilardan olingan kadrlarning imtiyoz va ID identifikator
qiymatlarini taqqoslanadi va ularning qiymatlari yuqoriroq bo`lsa, u ildiz
lavozimiga da’vo qilishni to`xtatadi va g`olibga Hello BPDU xabarini tarqatishni
boshlaydi. Shuni bilishimiz kerakki, imtiyozlar taqqoslanganda ular teng qiymat
bo`lib qolsa, u holda ularning ID taqqoslash orqali ildiz kommutator tanlanadi.
Multiple Spanning Tree Protocol (MSTP) IEEE 802.1s standartida
tavsiflangan va keyinchalik IEEE 802.1Q-2003 bilan qo`shimchalar kiritilgan.
MSTP protokoli bir nechta STP protokoli nusxasini qo`llab-quvvatlash maqsadida
IEEE 802.1w (RSTP) standartini takomillashtirilgan ko`rinishi. U tarmoqni tezroq
ishlashini, VLAN sozlangan tarmoqda yuklamani balanslash imkoniyatini
ta’minlaydi. 802.1s MSTP standartiga qo`shimcha 802.1Q standartida qo`shimcha
kiritilgan.
Ishni bajarish tartibi
4.3-rasmda ko`rsatilgan topologiya bo`yicha Sw1, Sw2, Sw3, Sw4
kommutatorlar uchun asosiy konfiguratsiyalarni sozlang.
4.3-rasm. Tadqiqot qilinayotgan tarmoq tuzilishi
Yuqorida keltirilgan tarmoq topologiyasida kommutatorlar orasida asosiy
ildiz kommutator (root) Sw1 hisoblanadi. Chunki bu topologiyada Sw1 boshqa
kommutatorlarga nisbatan MAC adresi kichik. Shu sababli Sw1 kommutatorga
barcha kirish va chiqish interface portlari yashil holatdagini ko`rishimiz mumkin.
Buni tekshirish uchun Sw1#show spanning-tree buyrug`i orqali amalga oshiriladi.
Natijada Sw1 kommutatorning MAC-Address 000D.BD2C.15B9 yoki asosiy
bo`lgan kommutatorni (This bridge is the root) bilishimiz mumkin (4.4-rasm).
4.4-rasm. Sw1 bo`yicha spanning-tree natijalari
4.3-rasmda Sw2 kommutatorning show spanning-tree buyrug`i orqali
ko`rishimiz mumkinki, asosiy bo`lgan ildiz kommutatorni belgilaydigan qismida
fastEthernet 0/4 ko`rsatilgan. Sw2 FastEthernet 0/4 portida root switch (sw1)
joylashgan.
4.5-rasm. Sw1 bo`yicha spanning-tree natijalari
Tarmoq topologiyasida asosiy bo`lgan kommutatorni (ildiz kommutatorni)
belgilashimiz uchun bir nechta usullar mavjud:
1-usul. Tarmoqda asosiy bo`lgan kommutatorni aniq tayinlash:
spanning-tree vlan vlan-id root primary – tarmoq uchun asosiy bo`lgan
kommutatorni (ildiz kommutatorni) ko`rsatish uchun foydalaniladi (masalan,
spanning-tree vlan 1 root primary)
spanning-tree vlan vlan-id root secondary - tarmoq uchun asosiy bo`lgan
kommutatorga (ildiz kommutatorga) zahira kommutatorni ko`rsatish uchun
foydalaniladi (masalan, spanning-tree vlan 1 root secondary)
Misol uchun tarmoqda asosiy bo`lgan kommutator (root)ni boshqasiga ya`ni
Sw2 o`zgartiramiz.
Sw2 konfiguratsiyasi
Switch>enable
Switch#configure terminal
Switch(config)#hostname sw2
sw2(config)#spanning-tree vlan 1 root primary
sw2(config)#exit
sw2#show spanning-tree
4.6-rasmda Sw2 kommutatorning root switch bo`lganligini ko`rishimiz
mumkin.
4.6-rasm. Root switchni almashtirish jarayoni
2-usul Kommutatorning muhimliligi (priority) bo`yicha Rootni
tayinlash:
spanning-tree vlan vlan-id priority value - tarmoq uchun asosiy bo`lgan
kommutatorni (ildiz kommutatorni) ko`rsatish uchun foydalaniladi. Muhimliligi
(priority) kichik kommutator asosiy kommutator hisoblanadi. (masalan, spanning-
tree vlan 1 priority 24576). Tarmoqdagi kommutatorlar dastlabki holatda barchasi
bir xil bo`ladi (Priority 32769).
Priorityni o`rnatishda qadamlar soniga e’tibor beriladi, ya’ni har bir qadam
uzunliligi 4096 ga teng.
Bu usul bo`yicha sw4 ni root switch qilib sozlaymiz (Eslatma: sw2ga
sozlangan kommandani olib tashlang. sw2(config)#no spanning-tree vlan 1 root
primary).
Switch>enable
Switch#configure terminal
Switch(config)#hostname sw4
sw4(config)#spanning-tree vlan 1 priority 24576
Sw4(config)#exit
Yuqorida keltirilgan tarmoq parametrlari sozlangandan keyin kommutatorlar
bir-biriga xabar jo`natib, LAN tarmog`i uchun ildiz kommutatorni tanlab oladi.
Xozirgi mavjud konfiguratsiyalarni ko`rish uchun:
show spanning-tree – kommutator uchun ko`prik (most) muhimliliklarini
ko`rishda foydalaniladi
show spanning-tree active - spanning-tree protokolida ishlayotgan faqat
faol interfeyslarning konfiguratsiyasini ko`rsatadi.
show spanning-tree summary —port holatlari haqida ma’lumot beradi.
show spanning-tree root — ildiz ko`prigining konfiguratsiyasi haqida
ma’lumot beradi.
show spanning-tree detail —port haqida batafsil ma’lumot olish
show spanning-tree interface — STP interfeysi va konfiguratsiyasi holati
haqida ma’lumot beradi.
2-topshiriq bo`yicha qisqacha nazariy ma’lumot
Agregatsiya kanal (ingilizcha link aggregation) – bir nechta fizik kanalni
bitta mantiqiy kanalga birlashtirish imkonini beradigan texnologiya. Agregatsiya
kanal fizik kanal bo`ylab mantiqiy kanalda trafiklarni taqsimlash va bitta yoki bir
nechta jismoniy kanallarni bitta mantiqiy kanalda ichki rad etilish holati sodir
bo`lganda zahiralash imkonini beradi. Bunday texnologiya kanal o`tkazish
qobilyatini va ishonchligini oshirish imkonini beradi. Tarmoq topologiyasi 4. 6-
rasmda keltirilgan
4.6 - rasm. Kommutatorlar o`rtasida agregatsiya kanalning tashkil etilishi
Agregatsiya kanallar to`g`risida umumiy axborotlar
Agregatsiya kanallar ikkita masalani echish imkonini beradi:
- Kanalni o`tkazish qobiliyatini oshirish
- Kanallardan biri qatordan chiqqanda zahirani ta’minlaydi.
Agregatsiya kanallar ikkita kommutator, kommutator va marshrutizator,
kommutator va xostlar o`rtasida yaratilishi mumkin.
Cisco da kanallarni agregatsiyalash uchun quyidagi uchta variantdan biridan
foydalanish mumkin:
LACP (Link Aggregation Control Protocol) standart protokol;
PAgP (Port Aggregation Protocol);
Protokoldan foydalanmaydigan statik agregatsiyalash.
EtherChannel mantiqiy kanal fizik kanal bo`ylab kadrlarni taqsimlaydi,
raqamli belgiga ega kadrda manzil to`g`risida axborotlarga tegishli ikkilik
shablonda ifodalaydi, dastlabki bosqichida mantiqiy kanalda fizik kanallardan biri
tanlaniladi. EtherChannel kanallarni taqsimlash Cisco xeshlash algoritmiga
asoslanadi.
Cisco qurilmasida kanalni agregatsiyalashni sozlashda bir nechta
terminlardan foydalaniladi:
- EtherChannel — kanallarni agregatsiyalash texnologiyasi. Termin
kanallarni agregatsiyalash uchun Cisco da foydalaniladi. EtherChannel dan
ekranlanmagan juft o`ramli kabellar (UTP) yoki bir va ko`p moddali optik tolali
kabellar orqali lokal tarmoqda kommutatorlarni, marshrutizatorlar, serverlar,
mijozlar bir-biri bilan bog`lashda foydalaniladi.
–
port-channel — mantiqiy interfeys, ya’ni fizik interfeyslarni
birlashtiradi.
–
channel-group — bu buyruq qaysi mantiqiy interfeys fizik interfeysda
joylashganligini va qaysi agregatsiyalash rejimidan foydalanishi ko`rsatadi.
4.7-rasm. Port-channel mantiqiy interfeys
Bu terminlar kanallarni agregatsiyalashda foydalaniladi.
Sxemada channel-group buyrug`idan keyingi son Port-channel mantiqiy
interfeys raqamini bildiradi. Ikki tarafi Agregatsiyalangan kanalli mantiqiy
interfeys raqami bir-biriga mos kelishi kerak. Raqam bitta kommutatorda turli port
guruxlarini farqlashda foydalaniladi.
channel-group buyruqlari
sw(config-if)# channel-group mode <[non-silent] | desirable [non-silent] | on> | >
Buyruq parametrlari:
active —LACP ulaydi,
passive —faqat agar LACP xabari kelayotgan bo`lsa LACP ulaydi ,
desirable —PAgP ulaydi,
auto —faqat agar PAgP xabari kelayotgan bo`lsa PAgP ulaydi,
on —faqat Etherchannel ulaydi.
LACP asosida kanal pog`onasida EtherChannel konfiguratsiyasini sozlash
4.8-rasm. LACP asosida EtherChannel
Agregatsiyalashni sozlashdan avval jismoniy interfeyslarni o`chirib qo`yish
kerak bo`ladi. Ularni bir tarafini o`chirib qo`yish etarli bo`ladi (misolda sw1 taraf
o`chirilgan), so`ng ikki tarafda agregatsiyalash sozlanadi va interfeyslar ulaniladi.
Ishni bajarish tartibi
Sw1 da EtherChannel sozlash:
sw1(config)# interface range f0/11-14
sw1(config-if-range)# shutdown
sw1(config-if-range)# channel-group 1 mode active
Creating a port-channel interface Port-channel 1
Sw2 da EtherChannel sozlash:
sw2(config)# interface range f0/11-14
sw2(config-if-range)# channel-group 1 mode passive
Creating a port-channel interface Port-channel 1
sw1 ga jismoniy interfeyslarni ulash:
sw1(config)# interface range f0/11-14
sw1(config-if-range)# no shutdown
Etherchannel to`g`risida axborotlar
sw2 port-channel to`g`risida axborotlar:
PAgP yordami bilan kanal pog`ona EtherChannel sozlash
4.9-rasm. PAgP asosida EtherChannel
Agregatsiyalashni sozlashdan avval jismoniy interfeyslarni o`chirib qo`yish
kerak bo`ladi. Ularni bir tarafini o`chirib qo`yish etarli bo`ladi (misolda sw1 taraf
o`chirilgan), so`ng ikki tarafda agregatsiyalash sozlanadi va interfeyslar ulaniladi.
Sw1 da EtherChannel sozlash:
sw1(config)# interface range f0/11-14
sw1(config-if-range)# shutdown
sw1(config-if-range)# channel-group 2 mode desirable
Creating a port-channel interface Port-channel 2
Sw2 da EtherChannel sozlash:
sw2(config)# interface range f0/11-14
sw2(config-if-range)# channel-group 2 mode auto
Creating a port-channel interface Port-channel 2
Sw1 ga jismoniy interfeyslarni ulash:
sw1(config)# interface range f0/11-14
sw1(config-if-range)# no shut
Axborotlarni ko`rib chiqamiz
Etherchannel to`g`risida axborotlar
Nazorat savollari
1. STP protokolining vazifalarini keltiring?
2. Tarmoqda ildiz kommutator deganda nimani tushunasiz va u qanday
tanlanadi?
3. STP protokolida qanday port turlari ishlatiladi va ular qanday
aniqlanadi.?
4. Agregatsiya kanal vazifasi va turlarini keltiring?
5. Kanal po
g`
onasi protokollarini keltiring?
6. PAgP protokolini tavsiflang?
7. LACP protokolini tavsiflang?
| 