Microsoft Word Tarmoqlarni qism tarmoqlarga ajratish

Mavzu: Tarmoqlarni qism tarmoqlarga ajratish 
Ishdan maqsad. Korporativ tarmoqlarda tarmoqlarni qism 
tarmoqlarga ajratish (VLAN) texnologiyasini sozlash ko`nikmalariga ega 
bo`lish. 
Nazariy qism 
VLAN (Virtual local area network) - bir-biri bilan to'g'ridan-to'g'ri aloqa 
darajasida muloqot qilish qobiliyatiga ega bo'lgan qurilmalar guruhi 
jismoniy jihatdan turli tarmoq kalitlariga ulanishi mumkin. Aksincha, turli xil 
VLANlardagi qurilmalar ko'rinmas ulanish nuqtasida bir-birlari uchun, agar 
ular bir xil kalitga ulangan bo'lsa ham, ushbu qurilmalar orasidagi aloqa 
faqat tarmoq va yuqori darajalarda ta`minlanishi mumkin. 
VLAN texnologiyasini qisqacha kommutator ichidagi kommutator 
sifatida ta`riflash mumkin. Ya’ni vlan texnologiyasi yordamida bitta 
switchni bir nechta switch sifatida ishlatishimiz mumkin. 
VLAN texnologiyasi quyidagi imkoniyatlarga ega: 
 
tarmoqni strukturalangan ko`rinishga keltiradi; 
 
xavfsizlikni ta`minlaydi; 
 
bir nechna tarmoqlar o`rtasida aloqani ta`minlaydi. 
VLANlar OSI modelining ikkinchi qatlamida mavjud bo'lgan virtual 
tarmoqlardir. Ya'ni, vlanni ikkinchi darajali kalitga moslash mumkin. Agar 
siz "virtual tarmoqlar" kontseptsiyasidan foydalanib, vlanga qarasangiz, 
VLANni tarmoq orqali uzatiladigan ramkada faqat marka ekanligini 
aytishingiz mumkin. Yorliqda 12 bits tayinlangan usta raqami (VLAN 
identifikatori yoki VID deb nomlanadi), ya'ni vilan 0 dan 4095 gacha 
raqamlangan bo'lishi mumkin. Birinchi va oxirgi raqamlar himoyalangan, 
ulardan foydalanib bo'lmaydi. Odatda, ish stantsiyalari VLAN haqida biror 
narsa bilmaydi (agar siz VLANni maxsus kartalar bo'yicha sozlasangiz). 
Ular kalitlarni o'ylaydi. Kalit nuqtalarida VLAN joylashgan joyda ko'rsatiladi. 
Bunga qarab, portdan o'tadigan barcha trafik yorliqli, ya'ni VLAN bilan 
belgilanadi. Shunday qilib, har bir portda PVID (port vlan identifikatori) 
mavjud bo'lib, u holda bu transport bu VLANda joylashgan boshqa portlar 
orqali o'tadi va boshqa barcha portlardan o'tib ketmaydi. Natijada, 
qo'shimcha qurilmalarsiz (yo'riqnoma) boshqa subnetlar bilan aloqa 
o'rnatib bo'lmaydigan xavfsiz muhit (subnet) yaratiladi. 
Portlar odatda ikki xil bo`ladi access, trunk. 
Access port foydalanuvchi interfeysigacha bo`lgan port hisoblanadi. 
Trunk port bitta fizik kanalni bir nechta mantiqiy kanallarga ajratishda 
qo`llaniladi. 
Ishni bajarish tartibi 

Dastlab cisco paket tracer dasturini ishga tushiramiz va yangi 
loyihani hosil qilamiz. 
1-rasm. CISCO paket tracer dasturi interfeysi. 
2-rasm.Tarmoq qurilmalari va ishchi kompyuterlarni joylashtiramiz. 

3-rasm Kompyuterlarni komutatorning portlariga tartib bo’yicha 
tarmoq kabeli orqali bog’laymiz. 
4-rasm Har bir kompyuter uchun dinamik adreslash sozlamasini 
yoqamiz. 

5-rasm Hosil qilingan lokal tarmoq. 
6-rasm.Hostlaning tegishli vlaniga ko`ra dinamik ip olish jarayoni 
//----------------------------Vlanlarni yaratib olamiz------------------------
----------------- 
Switch#conf t 
Switch(config)#vlan 2 
Switch(config-vlan)#name firstcoms 
Switch(config-vlan)#exit 
Switch(config)#vlan 3 
Switch(config-vlan)#name secondcoms 
Switch(config-vlan)#exit 
Switch(config)# 
//------------------------hosil qilingan vlanlarni adreslaymiz---------------
-- 

Switch#conf t 
Switch(config)#interface vlan 2 
Switch(config-if)#no ip address 
Switch(config-if)#ip add 192.168.2.2 255.255.255.0 
Switch(config-if)#exit 
Switch(config)#interface vlan 3 
Switch(config-if)#no ip address 
Switch(config-if)#ip add 192.168.3.2 255.255.255.0 
Switch(config-if)#exit 
Switch(config)#end 
Switch# 
//-------------------------------------Birinchi switch uchun-----------------
----------------- 
Switch#conf t 
Enter configuration commands, one per line. End with CNTL/Z. 
Switch(config)#int range fastEthernet 0/2-6 
Switch(config-if-range)#switchport mode access
Switch(config-if-range)#switchport access vlan 2 
Switch(config)#int gigabitEthernet 0/1 
Switch(config-if)#switchport mode trunk
Switch(config-if)#switchport trunk allowed vlan all 
Switch(config)#ip dhcp pool sozlama1 
Switch(dhcp-config)#network 192.168.2.0 255.255.255.0 
Switch(dhcp-config)#default-router 192.168.2.2 
Switch(dhcp-config)#dns-server 8.8.8.8 
Switch(dhcp-config)#exit 
Switch(config)#ip dhcp excluded-address 192.168.2.0 192.168.2.50 
//----------------------------------Ikkinchi switch uchun--------------------
---------------- 
Switch(config)#int range fastEthernet 0/2-6 
Switch(config-if-range)#switchport mode access
Switch(config-if-range)#switchport access vlan 3 
Switch(config)#int gigabitEthernet 0/1 
Switch(config-if)#switchport mode trunk
Switch(config-if)#switchport trunk allowed vlan all 
Switch(config)#ip dhcp pool sozlama2 
Switch(dhcp-config)#network 192.168.3.0 255.255.255.0 
Switch(dhcp-config)#default-router 192.168.3.2 
Switch(dhcp-config)#dns-server 8.8.8.8 

Switch(dhcp-config)#exit 
Switch(config)#ip dhcp excluded-address 192.168.3.0 192.168.3.50 
//------------------------------------------------------------------------------
------------------- 
Switch(config)#end 
Switch# 
%SYS-5-CONFIG_I: Configured from console by console 
Switch#copy running-config startup-config 
Destination filename [startup-config]? 
Building configuration... 
[OK] 
//---------------Yakunda sozlamalarni quyidagicha ko’rinadi-------------
---------------- 
Switch>en 
Switch# 
Switch#show running-config 
Switch#show vlan brief 
Building configuration... 
//------------------------------------------------------------------------------
------------------- 
Topshiriq
Tarmoqlarni qism tarmoqlarga ajratish usullarini tahlil qiling