Minimalizm uslubining milliy uylarimizdagi muhim jihatlari Важные аспекты стиля минимализма в наших натиональны домах

Download 28.53 Kb.
Sana	28.03.2022
Hajmi	28.53 Kb.
	#19007

Bog'liq
MInimalizm uslubining milliy uylarimizdagi muhim jihatlari
davlat-standarti-asosida-chizmalarni-taxt-qilish, Test tayyorlanishga (2), Asbobsozlik materiallari Qirindi hosil bo’lish jarayoni, Testlar to\'plami 2021, маруза, Referat Psixologiya fanidan Mavzu Temperament va uning tiplari, Хавоканд, ttb 6, Исокжонов Жамшидбек 89 А 20-гурух, xx asrning 60-80-yillarida ozbekistonda suv resurslaridan foydalanish muammolari, Саволлар Коллеж учун, betlik, 55555, lira

Annotatsiya: Аннотатсия : Annotation: Tayanch so‘z va so‘zlar
Ключевые слова
Kirish qismi

MInimalizm uslubining milliy uylarimizdagi muhim jihatlari
Важные аспекты стиля минимализма в наших натиональны домах
Important acpects of the style of minimalism in our national homes
Tursunov Qobiljon Qudratovich
FarPI, Arxitektura kafedrasi assistenti
qobiljontursunovarchitek89@gmail.com
Xo‘jayeva Ra’no Yunusxo‘ja qizi
FarPI,Arxitektura talabasi
xojayevarano3@gmail.com
Annotatsiya:

Аннотатсия:

Annotation:

Tayanch so‘z va so‘zlar: minimalizm, uslub,ichki dizayn,milliy,qulaylik,keng maydon,oq va qora ranglar kombinatsiyasi.
Ключевые слова: минимализм,метод,дизайн интерьера,натиональные,удобство,большая плошадь,сочетание белого и черного
Keywords: minimalism,style,interior design,national,convenience,large area, a combination of white and black.
Kirish qismi:
Minimalizm - (inglizcha minimal art- minimal san'at)- ijodiy yo‘nalish.1950-1960-yillarda Sharq (ayniqsa,dzen buddizm) falsafasi ta'siri ostida AQSH san'atida yuzaga kelgan.Rassomlardan K.Andre,D.Jads,R.Morris,T.Smit,F.Stella va boshqalar,musiqada (Statis - holat, Systematic music - tartibli musiqa nomi bilan) S.Rayx,T.Rayli,M.Yang,F.Gless,J.Adamis va boshqa ijodkorlar ijodida rivoj topgan. “Minimum vositalari bilan maksimum natijalariga erishish” Minimalizmning asosiy mezoni bo‘lib, san'atning turli ko‘rinish ( rangtasvir,nasr,nazm,kino,musiqa)larida madaniy hayotning turli jabha (moda,dizayn va boshqalar)larida o‘z aksini topgan.
Minimalizm -1960-yillarda Amerikada paydo bo‘lgan va shu kungacha judayam ko‘plab o‘zgarishlarga ega bo‘ldi.Lekin hali ham mashhur uslublardan biri.
Minimalist me'morchilikda dizayn elementlari soddalik xabarini etkazishga intiladi. Asosiy geometrik shakllar, bezaksiz elementlar, oddiy materiallar va tuzilmalarning takrorlanishi tartib va muhim sifatni anglatadi. Binolarda tabiiy yorug'lik harakati oddiy va toza joylarni ochib beradi. 19-asrning oxirida Britaniyada badiiy hunarmandchilik harakati ommalashganligi sababli, odamlar materiallarning chuqur va tug'ma xususiyatlariga nisbatan "haqiqat materiallariga" munosabatini qadrlashdi. Minimalist me'morlar kamtarlik bilan "raqamlarni tinglaydilar", oddiy va oddiy materiallarda qimmatli fazilatlarni qayta kashf qilish orqali mohiyat va soddalikni izlaydilar.

Shimoliy Vabash Chikagoda, Lyudvig Miz van der Roening minimalist binosi.
Minimalizm paydo bo‘lishini shahar hayotining shafqatsizligi va betartibligiga javob sifatida tasvirlaydigan kuzatuvchilar bor. Masalan, Yaponiyada 1980 -yillarda uning shaharlari tez sur'atlarda kengayib, aholi soni ko‘payib borayotgan paytda minimalist me'morchilik o‘ziga jalb eta boshladi. Ushbu dizayn "tirbandlik, reklama, qarama-qarshi qurilish tarozilari va ta'sirchan yo‘llar mavjudligiga" qarshi vosita sifatida qaraldi. Xaotik muhit nafaqat urbanizatsiya, sanoatlashtirish va texnologiya, balki Ikkinchi Jahon urushi natijasida sodir bo‘lgan vayronagarchiliklar va zilzilalar, shu jumladan, yong'in kabi ofatlar tufayli doimiy ravishda buzilib ketilishi kerak bo‘lgan yaponlarning tajribasiga asos b o‘ldi. Minimalist dizayn falsafasi Yaponiyaga boshqa mamlakat orqali etib kelmagan, chunki u allaqachon Zen falsafasiga asoslangan yapon madaniyatining bir qismi bo‘lgan. Dizayn harakatini Yaponiyaning ma'naviyati va tabiatga bo‘lgan munosabati bilan bog'laydiganlar bor.
Me'mor Lyudvig Mies van der Rohe (1886-1969) o‘zining estetikasini tavsiflash uchun "Kamroq- ko‘proq" shiorini qabul qildi. Uning taktikasi binoning zarur tarkibiy qismlarini nihoyatda soddalik taassurotini uyg'otishdan iborat edi. U har qanday element va detallarni bir nechta vizual va funktsional maqsadlarga xizmat qilish uchun jalb qildi; masalan, radiator vazifasini o‘taydigan polni yoki hammomni joylashtirish uchun katta kaminni loyihalash.
Dizayner Bakminster Fuller (1895-1983) muhandisning "Kamroq ish bilan ko‘p ish qilish" maqsadini qabul qildi, ammo uning tashvishlari estetikadan ko‘ra texnologiya va muhandislikka qaratilgan edi.
Luis Barragan namunali zamonaviy minimalist dizayner. Boshqa zamonaviy minimalist me'morlar orasida Kazuyo Sejima, John Pawson, Eduardo Souto de Moura, Alvaro Siza Vieira, Tadao Ando, Alberto Kampo Baeza, Yoshio Taniguchi, Piter Zumthor, Xyu Nyuell Yakobsen, Vinsent Van Duysen, Klaudio Silvestrin, Maykl Gabelliniva Richard Gluckman.
Riyan-dji Quruq bog '. Yoshga qarab ingichka jigarrang va to‘q sariq ranglar bilan bo‘yalgan gil devor "wabi" va tosh bog' "sabi" ni aks ettiradi, birgalikda yapon dunyoqarashi yoki "wabi-sabi".
Oddiylik g'oyasi ko‘plab madaniyatlarda, xususan Yaponiyaning Zen falsafasining an'anaviy madaniyatida paydo bo‘ladi. Yaponlar Zen madaniyatini o‘z binolari uchun estetik va dizayn elementlariga aylantiradi. Ushbu arxitektura g'oyasi G'arbiy Jamiyatga, ayniqsa Amerikada 18-asrning o‘rtalaridan boshlab ta'sir ko‘rsatdi. Bundan tashqari, u XIX asrda minimalist me'morchilikni ilhomlantirdi.
Yapon estetik printsipi Ma bo‘sh yoki ochiq maydonni anglatadi. U barcha keraksiz ichki devorlarni olib tashlaydi va bo‘sh joyni ochadi. Mekansal joylashuvning bo‘shligi hamma narsani eng muhim sifatgacha pasaytiradi.
Yapon minimalist me'mori Tadao Ando asarlarida yapon an'anaviy ruhiyatini va tabiatni anglashini o‘z ichiga oladi. Uning dizayn tushunchalari materiallar, sof geometriya va tabiatdir. Odatda kosmosdagi tejamkorlik va yorug'lik nurlariga erishish uchun u betondan yoki tabiiy yog'ochdan va asosiy strukturaviy shakldan foydalanadi. Shuningdek, u binolar bilan munosabatlar va tartibni yaratish uchun sayt va tabiat o‘rtasida dialogni o‘rnatadi. Andoning asarlari va yapon estetik tamoyillari tarjimasi yapon me'morchiligiga kata ta'sir ko‘rsatgan.
Kazuyo Sejima, Ryue Nishizava, SANAA kabi taniqli yapon me’morlari bilan yapon Minimalist binolarini ishlab chiqarishadi. Yapon Minimalizmining ma'lum bir janrini yaratish va unga ta'sir o‘tkazish bilan kreditlangan,^[54] Sejimalar nozik va aqlli dizaynlarda ko‘pincha minimalizm bilan bog'liq bo‘lgan ajoyib bino turini yaratish uchun oq rang, ingichka qurilish qismlari va shaffof elementlardan foydalanishi mumkin. Yangi muzey(2010) Nyu-York shahri, Kichik uy (2000) Tokio, Olxo‘ri daraxtlari bilan o‘ralgan uylarni o‘z ichiga oladi. (2003) Tokio.
Vitra konferentsiyasi pavilyonida, Vayl am Reyn, 1993 yil, kontseptsiyalar bino, inson harakati, joy va tabiat o‘rtasidagi munosabatlarni birlashtirishga qaratilgan. Bino va sayt o‘rtasida dialogni o‘rnatadigan minimalizm mafkurasining asosiy nuqtalaridan biri. Bino ichki va tabiatning to‘ldirilgan va bo‘sh joyini qarama-qarshi qilish uchun oddiy doira va to‘rtburchak shakllaridan foydalanadi. Foyeda tashqi tomonga qaraydigan katta manzara oynasi mavjud. Bu me'morchilikning sodda va sukunatiga erishadi va kosmosdagi yorug'lik, shamol, vaqt va tabiatni yaxshilaydi.
John Pawson ingliz minimalist me'moridir; uning dizayn tushunchalari jon, yorug'lik va tartibdir. Uning fikriga ko‘ra, ichki bezovtalik va soddalashtirish muhim sifat g'oyasidan tashqariga chiqadigan darajaga tushgan bo‘lsa-da, bo‘shliq o‘rniga aniqlik va boylik hissi mavjud. Uning dizaynidagi materiallar kosmosga, sirtga va hajmga nisbatan tasavvurni ochib beradi. Bundan tashqari, u tabiiy materiallardan odamning hayoti, chuqurligi va sifati tufayli foydalanishni yaxshi ko‘radi. Uni Yaponiya Zen falsafasining muhim ta'sirlari ham o‘ziga jalb qiladi.
John Pawson ingliz minimalist me'moridir; uning dizayn tushunchalari jon, yorug'lik va tartibdir. Uning fikriga ko‘ra, ichki bezovtalik va soddalashtirish muhim sifat g'oyasidan tashqariga chiqadigan darajaga tushgan bo‘lsa-da, bo‘shliq o‘rniga aniqlik va boylik hissi mavjud. Uning dizaynidagi materiallar kosmosga, sirtga va hajmga nisbatan tasavvurni ochib beradi. Bundan tashqari, u tabiiy materiallardan odamning hayoti, chuqurligi va sifati tufayli foydalanishni yaxshi ko‘radi. Uni Yaponiya Zen falsafasining muhim ta'sirlari ham o‘ziga jalb qiladi.¹
Xariri tomonidan Wilton Pool House(AQSH)
Wilton Pool House AQSH ning Konnektikut shahrida joylashgan.Uyning umumiy maydoni 111 kv.m. Bu uy ichida basseyn,ajoyib landshaft o‘ziga xos minimalis haykal bilan bezatilgan. Go‘yo, 14x6 m uzunlikdagi kichik basseyn ustida suzayotgan yengil bino. Uning shimoliy qismida yarim ochiq kurort maydon mavjud bo‘lib,janubiy qismida esa ochiq ayvon joylashgan.Bu ayvon devorida katta ochilish bilan ovqatlanish joyi vazifasini bajaradi. U orqali atrofdagi ajoyib manzarani ko‘ra olasz.Uyning ichki qismini bar, oshxona va oddiy hammom egallaydi.Oyna va eshiklar bilan qoplangan terasa xonalarni tabiiy yorug‘lik bilan ta'minlaydi va uy ichidagi odamga qulaylik yaratib beradi. Uy devorlari tabiiy Braziliya yog‘ochi bilan qoplangan bo‘lib,u binoga iliqlik va tabiiy uyg‘unlik baxshida etadi.Uy ichidagi dush devori och yashil rangdagi mayda mozaika bilan qoplangan.Uyning atrofi manzarali daraxtlar bilan qoplangan.
Leedon park uyi (Singapur)
Me'mor:Foster
Ushbu g‘ayrioddiy uy 5000 kv. m ga tarqalgan. Singapurdagi Malay yarim orolining janubida joylashgan. U uyning maxfiyligi (yaqinligi) va shaffofligi o‘rtasidagi muvozanatni saqlaydigan uyg‘un dizaynda yaratilgan. Tropik iqlim bog‘ning tuzilishida va landshaft dizaynida hisobga olingan va tomning katta qoplamasi musson mavsumida quyosh va yog‘ingarchilikdan mukammal himoya vazifasini bajaradi. Uyning old qismi “P” harf shaklida qilingan. Uyning markaziy maydoni o‘ziga xos uchrashuv joyi bo‘lib,ziyofatlar va tadbirlar uchun juda qulay joy. Ovqatlanish xonasi boshqa xonalarga qarab turadigan shisha pavilion shaklida tasvirlangan. Uyning xonalari zonalar orasidagi harakatni rag‘batlantiradi va uy orqali “energiya oqimini sekinlashtirishga” hissa qo‘shadi. Zamin va devorlarga geometrik “bo‘shliqlar” uyning ichki qismini yanada ziddiyatli qilishiga imkon beradi va bezakda ishlatilgan turli tabiiy materiallarga urg‘u beradi. Devorlarning qo‘pol geometriyasi silliq pollarga ulashgan,ba'zi joylarida oniks segmentlari devorlarga joylashtirilgan. Bularning barchasi uyning xonadan xonaga qadar o‘zgarib boradigan muayyan shaxsiy tajribalar ketma-ketligi sifatida ochishga imkon beradi.
Minimalizm uslubidagi uyning ichki qismi ikkita asosiy ranglardan foydalanishni o‘z ichiga oladi. Uchinchi soya har qanday mavzuga e'tibor berish uchun ishlatiladi.Bu yerda neytral ranglardan foydalanish minimallashtirilgan eng mashhur ranglar sxemasi qora va oqning kombinatsiyasi.Yordamchi soyalar sifatida kulrang,jigar rang va oq-qora naqshlardan tashkil topgan atlassimon homashyolardan foydalanishimiz mumkin.
Minimalizm - bu zamonaviy uylar dizaynida ro‘yxatdan o‘tgan mashhur uslublardan biri.Ba'zida bu uslub zamonaviy va yuqori yexnologiyali uslublar bilan chalkashib ketadi,lekin har bir uslublar o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Minimalizmning paydo bo‘lish tarixi taxminan, XX asrning o‘rtalariga kelib, Evropada boshlanadi.Odamlarning odatiy ritmi va turmush tarzining o‘zgarishi,yashash joylariga qo‘yiladigan asosiy talablar funksionallik va bo‘sh maydonga aylanishiga olib keldi.Dunyodagi eng yirik dizayn markazlari: London va Nyu-York zamonaviy minimalizm markazlariga aylandi.Aslida, bu Sharqona tushuncha,qadimgi ta'limotlarda bo‘sh maydon ruhiyatga ijobiy ta'sir qiladi deya aytib o‘tilgan. Bunda tana tuzaladi va fikr erkinligi namoyon bo‘ladi.Shuning uchun bu uslub, Yaponiyada keng tarqalgan.
Minimalist dizayn quyidagilarni nazarda tutadi:
• Xona va interyerning yuqori funksionalligi
• Issiq ranglar va tabiiy materiallar
• Tozalash paytidagi qulaylik.
Bizning uylarimizga azaldan kelgan yoki biz bilan kamida 100 yil yonma -yon yashagan ichki uslublar juda individual va osongina tanib olinadi. Ammo zamonaviy xona dizaynining uslubini har doim ham aniqlab bo‘lmaydi. Juda tez-tez yuqori texnologiyalar, minimalizm va zamonaviy sarosimaga tushib, har xil yo‘nalishdagi mebel buyumlari, dekor va aksessuarlar bir xonaga joylashtiriladi, uslub yo‘qoladi, bo‘yalgan va natijada xona yuzsiz va ta'msiz bo‘lib qoladi. Ha, zamonaviy dizayn uslubi ancha murakkab, lekin imkonsiz narsa yo‘q. Masalan, hatto professional bo‘lmagan odam ham bir nechta asosiy qoidalarga rioya qilgan holda xonani “minimalizm” ruhida osongina bezattirishi mumkin.
Bu uslub hozirda judayam mashhur uslublardan biri bo‘lib, eng minimal maydondan foydalaniladi. Pandemiya paytida insonlar masofadan turib ishlay boshlashdi. Bu vaqtda esa ish joyini yaratish biroz murakkablashdi. Ma’lumki, ish stoli, kasbiy asbob-qurilmalar va boshqa buyum-anjomlar yetarlicha maydon egallaydi. Xonadagi boshqa jihozlar bilan siqilishib qolmasligi uchun unga yetarlicha maydon yaratib berishimiz kerak. Aynan, minimalizm uslubi bizga shunday sharoit yaratib bera oladi.
Minimalizmda chiziqlar tozaligi va ranglar soddaligi ustunlik qiladi. Minimalizm uslubini o‘zimizning milliy uylarimizda ham keng qo‘llasak, inson uchun qulaylik yaratilgan bo‘lar edi. Minimalizm tabiatan juda sodda uslub hisoblanib, oddiylik va ko‘rkamligi bilan boshqa uslublardan ajralib turadi. O‘zbek milliy uylarimizda ham bu uslubdan foydalanish mumkin. Uyning ichki dizaynida minimalizm juda qo‘l keladi. Minimalizmning asosiy rang kompozitsiyasi oq va qora ranglar kombinatsiyasi hisoblanganini nazarda tutib, o‘zimizning milliy an'analarimizga tayangan holda,uyning ichki dizayniga ham o‘zbek milliy matolarimizdan biri atlas matosi timsolida ham turli dekoratsiyalar yaratish mumkin.
Xonada nafaqat tabiiy materiallardan foydalanishimiz, balki keng maydon ham hosil qilishimiz kerak. Jihozlarni kamaytirib, foydalanadigan jihozlarni ham eng soda va oddiy uslubda yaratilganidan tanlashimiz kerak. Bu uslub ortiqcha bezak va boshqa xil soyalardan yiroqda.
Minimalizm uslubidagi uyning interyeri mebellarining asosiy elementlari hisoblanmish tosh, yog‘och va teriga ishlov berib, unga milliyligimizni uyg‘unlashtirsak, haqiqiy o‘zbekona, milliy xonadonlarimizning ko‘rkini yanada oshiradi.
Xonaning ichki qismidagi pardalar, divanlarning ayrim qismlari va uning ustiga qo‘yilgan yostiqchalarni oq va qora rangdan iborat atlasga ishlov bergan holda tikish mumkin.
Divan yostiqchalari ichki dizaynni yanada boyitadi,ular parda yoki devorga atlasga ishlov berib qadalgan dekoratsiyalar rangiga mos kelishi, bir-biri bilan to‘liq uyg‘unlashib turishi lozim.
Interyerimiz milliycha ko‘rinishda bo‘lishida uchun, mebelning ayrim qismlarida, eshik va deraza romlarida ham yog‘och o‘ymakorligi qo‘l mehnatlaridan foydalanishimiz mumkin.
Chiroq yoritgichlari, gul tuvaklar va gilam naqshalariyam atlas matosidan ishlangan bo‘lsa, xona ko‘rki yanayam ochiladi.

1 https://uz.wikidea.ru/wiki/Minimalism#Minimalist_design_and_architecture

Download 28.53 Kb.