Ishlab chiqarish resurslariga nimalar kiradi




Download 107,26 Kb.
bet38/42
Sana11.02.2024
Hajmi107,26 Kb.
#154741
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   42
Bog'liq
Moliya” sо‘zi lug‘aviy ma’nosi nimani anglatadi

Ishlab chiqarish resurslariga nimalar kiradi
{=mehnat, yer, kapital, tadbirkorlik qobiliyati, axborot

Iqtisodiy ne’mat tavsiflari


{=ehtiyojni qondirish vositasi, kamyoblilik, qimmatbaho

Iqtisodiy agentlar deb nimaga aytiladi?


{=iqtisodiy ne’matlarni ishlab chiqarish,taqsimlash,ayriboshlash va iste’mol qilishda qatnashuvchi iqtisodiy munosabatlar sub’ektlardir

Quyidagi qayd etilganlarda qaysi biri mehnatga bo‘lgan talabga ta’sir ko‘rsatmaydi?


{=iinflyatsiya natijasida sodir bo‘lgan nominal ish xaqining o‘zgarishi

Qaysi ibora insonlarning biror bir tovarni sotib olish uchun imkoniyat va xohishi borligini anglatadi


{=talab

Talab qonuni deyiladi, agar


{=mahsulotning narxi pasaysa, uni olish hajmi ko‘paysa

X mahsulotga bo‘lgan talab chizig‘i siljishini nima bilan izohlash mumkin


{=iste’molchilar didlarining o‘zgarganligi munosabati bilan x tovarni har qanday bahoda ham oldingisiga nisbatan ko‘proq sotib olishni xohlaydilar

Ishlab chiqaruvchi o‘zining X turdagi mahsulotining narxini 5 foizga tushirdi, oqibatda sotuv hajmi 4 foizga ko‘tarildi X mahsulotga bo‘lgan talab


{=elastik

X mahsulotga bo‘lgan talab chizig‘i siljishini nima bilan izohlash mumkin


{=Iste’molchilar didlarining o‘zgarganligi munosabati bilan X tovarni har qanday bahoda ham oldingisiga nisbatan ko‘proq sotib olishni xohlaydilar

Qaysi omillarning o‘zgarishi talab egri chizig‘ining siljishiga olib kelmaydi?


{=Mahsulotning narxi

Texnologiyaning takomillashuvi nimaning siljishiga olib keladi?


{=Egri taklif chizig‘ini yuqori va o‘ngga

Mahsulot narxi davlat tomonidan aholini ijtimoiy himoya qilish maqsadida maksimal belgilansa


{=defitsit yuzaga keladi

Talab va taklifning muvofiqlashtirish mexanizmi buzilishi nimaga olib keladi?


{=mahsulotlarning ortiqcha yoki defitsit bo’lishiga olib keladi

Agarda bozordagi narx (baho) muvozanat xolatidan past bo’lsa unda


{=tovarlar tanqisligi (defitsit) yuzaga keladi

Agar tovar bahosi talab va taklif egri chiziqlarining kesishish nuqtasidan past bo‘lsa


{=Taqchillik yuzaga keladi

Tovar mahsulotiga bo‘lgan talab va taklif ko‘paysa, u holda


{=Tovarning umumiy hajmi oshadi

Tovar narxining bir foizgaga kamayishi natijasida unga bo‘lgan talab hajmi ikki foizga ga oshsa, bunday talabga


{=elastik

Narxga bog‘liq talab elastikligi qanday holda yuqori bo‘ladi


{=Iste’molchi uchun unchalik muhim bo‘lmagan tovar uchun

Agar har qanday hajmdagi mahsulotlar bir xil narxda sotiladigan bo‘lsa, u holda ushbu tovarga talab


{=Mutloq elastik

Mutloq noelastik talab chizig‘i qanday ko‘rinishga ega?


{=Vertikal chiziq

Tubandagi daromadga bog‘liq elastiklik koeffitsiyentlardan qaysi biri birlamchi extiyojlar uchun ishlatiladigan tovarlarni aks ettiradi?


{=0 dan katta ammo 1 dan kichik bo‘lsa

Iste’molchi uchun befarqlik chizig‘ining joylashuvi va yotiqligi nimani anglatadi?


{=Faqat uning hohishini

Quyidagi fikrlardan qaysi biri noto‘g‘ri bayon etilgan?


{=Byudjet chizig‘i ustida joylashgan barcha nuqtalarning naflilik darajasi bir xildir

“Daromad samarasi” qanday hollarda vujudga keladi?


{=mahsulotning narxi pasayganda, iste’molchi ushbu tovarni boshqa tovarlar xaridini pasaytirmasdan oshirgandа

Quyidagi tovarlardan qaysi birining daromad samarasi pastroq?


{=qulupnay

Daromad” qanday vaziyatda vujudga keltiriladi


{=iste’molchilar daromadi oshganda ular daromadning bir qismini jamg’arganlarida
Quyidagilardan qaysi biri past qiymatli tovar hisoblanadi
{=o’tgan yilgi gazetalar

“Daromad samarasi” qanday hollarda vujudga keladi?


{=Mahsulotning narxi pasayganda, iste’molchi ushbu tovarni boshqa tovarlar xaridini pasaytirmasdan oshirganda

Tadbirkor Eshmatovning do‘stlari bir qancha maslahatlar berdilar Ulardan qaysi biri haq


{=Sug‘urtalashfoydaolishnikafolatlamaydi, harajatlardanxalosetadi

Talaba Toshmatov institutga avtobusda qatnaydi Chipta narxi 800 so‘m Toshmatov chiptani tekshirishg ehtimolini 10 % deb baholadi Chiptasiz chiqish jarimasi 10 ming so‘m Bunday sharoitda


{=Talabachiptasotiboladi, chunkikutiladiganjarimamiqdorichiptanarxidanyuqori

Siz-sug‘urta kompaniyasining xodimisiz Siz mijozlar bilan yangi shartnomalar tuzish uchun javobgar hisoblanasiz Shartnoma tuzilgandan keyin ma’lum bo‘layaptiki, mijozlardan birida yashirin yurak porogi bor ekan va kompaniya uning davolanishi uchun shartnomada ko‘rsatilgandan ortiqcha yo‘qotishni amalga oshirishi kerak Siz qanday muammoga duch keldingiz


{=Shartnomanibekorqilish

Tavakkalchilikni pasaytirish yo’llari nechta?


{=to’rtta

Tavakkalchilikka bo’lgan munosabat necha xil bo’ladi?


{=Uch

Tadbirkorlikning asosiy shakllari nechta?


{=Beshta

Xususiylashtirish – bu


{=mulkni, iqtisodiyotdagi davlat sektorini davlat ta‘sarrufidan chiqarish

Ishlab chiqarishning samarasiz usullaridan foydalangan tadbirkor


{=ish bilan ta’minlangan hisoblanadi

Firma bu-……


{=Mustaqil xo’jalik faoliyatini yurituvchi iqtisodiy sub’ektdir

Shartnomaning qanday turlari mavjud?


{=Klassik, neoklassik,implitsit

Ishlab chiqaruvchining muvozanati quyidagi qonun asosida aniqlanadi


{=Ishlabchiqarishomillaricheklisamaradorliginingtengligi

Izokvanta va izokosta chiziqlarida joylashgan xar qanday nuqta nimani bildiradi?


{=Xarajatlar summasini

Izokvanta nimani anglatadi?


{=Bir xil xajmda mahsulot ishlab chiqarishni ta’minlovchi omillar kolmbinatsiyasini

Tasavvur qilaylikki, mahsulotni ishlab chiqarish uchun mehnat ( L) va kapital (K) resursi sarflanadi Mehnatning chekli mahsuloti 2ga kapitalning chekli mahsuloti 5ga mehnatning narxi 1dollarga kapital narxi 20 dollarga Chekli daromad 3ga dollarni tashkil etadi Maksimal foyda olishi uchun firma resurslardan qanday foydalanishi kerak?


{=Mehnatdan ko‘p, kapitaldan esa kamroq foydalanishi

Bir xil xajmdagi mahsulotni ishlab chiqarishni ta‘minlaydigan ishlab chiqarish omillari sarflari kombinatsiyalarini ifodalovchi chiziq nima deb ataladi?


{=izokvanta

Qanday shart bajarilsa ishlab chiqarish samarali bo’ladi?


{=barcha mavjud resurslar to’liq qo’llanilsa

Firmaning doimiy xarajatlari – bu?


{=Ishlab chiqarish hajmiga bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar

Chekli xarajatni hisoblash usulini belgilang


{=Umumiy xarajatning kichik miqdorga ko‘paygan qismini bir birlik mahsulot miqdoriga nisbati

Quyidagilardan qaysi biri umumiy xarajatni aks ettiradi?


{=Doimiy bilan o‘zgaruvchan xarajatlar yig‘indisi

Qisqa muddatli oraliqda firma 500 birlik mahsulot ishlab chiqardi O‘rtacha o‘zgaruvchan xarajatlar 2 dollarni, o‘rtacha o‘zgarmas xarajatlar 0,5 dollarni tashkil etadi Yuqoridagi raqamlardan foydalanib umumiy xarajatlarni hisoblang?


{=1250 dollar

Uzoq muddatli oraliqda


{=Barcha xarajatlar o‘zgaruvchan bo‘ladi

Qanday hollarda o‘rtacha umumiy xarajatlar miqdori minimal qiymatga erishadi?


{=chekli xarajat o‘rtacha umumiy xarajatga teng bo‘lsaa

Quyidagi tengliklardan qaysi biri to‘g‘ri hisoblanadi?


{=buxgalterlik foyda-noaniq xarajatlar=iqtisodiy foydа

Korxona mahsulotining xarajati va uning foydasi kabi ko’rsatkichlarni iqtisodiyotning qaysi kursi o’rganaadi


{=mikroiqtisodiyot

Firmaning chekli xarajatlari


{=uning minimum qiymatida ortacha xarajatlarga teng bo’ladi

Tadbirkorlik tashabbusi uchun mukofotlash elementi qaysi foyda turiga tegishli


{=faqatgina iqtisodiy foydaga

O‘rtacha xarajatlar chizig‘i egri talab chizig‘i bilan kesishganda qanday holat yuz beradi?


{=Firma normal foyda olish holatida bo‘ladi

Qisqa muddatli oraliqda foydani maksimal yoki xarajatlarni minimallashtiruvchi raqobatlashgan firma o‘z faoliyatini quyidagi holatda to‘xtatadi


{=Mahsulotning bahosi chekli xarajatdan past bo‘lganda

Agar mahsulotning bahosi ishlab chiqarish uchun sarflanayotgan o‘rtacha umumiy xarajatlarni qoplamaydigan bo‘lsa, u holda firma


{=Mahsulot ishlab chiqarish hajmini narx o‘rtacha o‘zgaruvchan xarajatdan katta bo‘lgani holda,narx ~chekli xarajatga tengligi ta’minlanguncha tanlash kerak

Uzoq muddatli oraliqda foydani maksimallashtirish yoki xarajatlarni minimallashtirishga harakat qilayotgan raqobatlashuvchi firma ishlab chiqarishni to‘xtatishga majbur, agar


{=Mahsulotning bahosi chekli xarajatdan past bo‘lganda

Agar firma resurslar xarajatini 10 foizga oshirganda ishlab chiqarish xajmi 15 foizga ko‘tariladigan bo‘lsa, u holda


{=Musbat masshtab samarasi kuzatiladi

Mukammal raqobatlashgan bozorga yaqin holat kuzatiladigan bozor


{=Bug‘doybozori

Mukammal raqobatlashgan bozorning shartlari hisoblanmaydi


{=Ishlabchiqarishdiversifikatsiyasi

Faqat mukammal raqobatlashgan bozorga tegishli bo‘lgan belgilar quyidagilar


{=Firmabozorhokimiyatigaegabo‘lmaydi

Odatda, monopolistning chekli xarajati mahsulotning narxidan past bo‘ladi, chunki


{=Narx chekli daromaddan yuqori

Quyidagilardan qaysi biri monopoliyaga olib kelmaydi?


{=Ko‘pginasubstituttovarlarniishlabchiqarishvasotish

Mukammal raqobatlashgan bozorning kamchiliklari hisoblanadi


{=Ilmiy-izlanishvatajriba-konstruktorlikharajatlariningpastdarajasi

Sof monopoliya va raqobatlashgan bozorning uxshash jihatlarini ko‘rsating


{=Bozorda xaridorlar ko‘pchilikni tashkil etadi

Quyidagilardan qaysi biri tabiiy monopoliya hisoblanadi?


{=Toshkent metropoliteni

Oligopoliya bu


{=Unchalik ko‘p bo‘lmagan raqobatlashuvchi firmalardir

Qaysi bozorda chekli daromad bozor narxiga teng bo‘ladi?


{=Raqobatlashgan bozorda

Agar monopolist foydani chekli daromad,chekli xarajat,o‘rtacha xarajatlar tengligini ta’minlaganda maksimallashtiradigan bo‘lsa, u holda iqtisodiy foyda


{=Nolga teng bo‘ladi

Oligopoliya nazariyasini yaratgan birinchi iqtisodchi olimni ko‘rsating


{=Ogyusten Kurno

Raqobatlashuvchi firmadan farqli o‘laroq monopolist


{=Berilgan bozor talabi doirasida maksimal foydani ta’minlaydigan mahsulot ishlab chiqarish hajmi va bahosini tanlay oladi
Foydani maksimallashtirishga harakat qilayotgan monopolist o‘z mahsuloti bahosini pasaytiradi, agar
{=Chekli daromad chekli xarajatlardan yuqori bo‘lsa

Raqobatlashuvchi firmadan farqli o‘laroq monopolist


{=berilgan bozor talabi doirasida maksimal foydani ta’minlaydigan mahsulot ishlab chiqarish hajmi va bahosini tanlay oladi

Agar tarmoq uchun Xerfindal-Xirshman indeksi yuqori bo’lsa, tarmoq uchun Lerner indeksi qanday


bo’ladi?
{=yuqori

Quyida keltirilganlardan qaysi biri sohada raqobatninig yo’qligidan dalolat beradi?


{=boshqa firmalar ushbu sohaga "kirish" imkoniyatiga ega bo’lmasa

Monopolist qachon iqtisodiy foyda ko’radi?


{=uzoq muddatli oraliqda ham, qisqa muddatli oraliqda ham faqat qisqa muddatli oraliqda

Qaysi hollarda firma iste’molchi ortiqchaligini to‘liq egallashi mumkin?


{=narx diskrinimatsiyasini qo‘llaganda

Odatda, monopolistning chekli xarajati mahsulotning narxidan past bo‘ladi, chunki


{=narx chekli daromaddan yuqori

Maksimal foydani ko‘zlab xarakat qilayotgan firma qo‘shimcha ishchilarni yollaydi, agar


{=Pul ko‘rinishidagi mehnatning chekli mahsuloti ish xaqidan yuqori bo‘lsa

Chekli daromadning mehnatning chekli mahsulotiga nisbati ish haqiga teng bo‘lsa


Ish xaqi stavkasi ko‘tarilganda
{=Bandlik qisqaradi, agar mehnatga bo‘lgan talab elastik bo‘lsa

Maksimal foyda olishni koz‘layotgan firmaning ish xaqi stavkasi qiymat ko‘rinishidagi mehnatning chekli mahsulotga teng bo‘lmaydi, agar


{=Mehnat bozorida firma monopsonistik mavqega ega bo‘lsa

Quyidagi qayd etilganlarda qaysi biri mehnatga bo‘lgan talabga ta’sir ko‘rsatmaydi?


{=Inflyatsiya natijasida sodir bo‘lgan nominal ish xaqining o‘zgarishi
Boshqa sharoitlar o‘zgarmas bo‘lgan sharoitda, mehnatga bo‘lgan talab elastikligi kichik bo‘ladi, agar ushbu mahsulotga bo‘lgan talab
{=Noelastik bo‘lsa
Raqobatlashuvchi firmaga nisbatan monopsonist ish xaqini qanday to‘laydi?
{=Ishchi kuchini kam yollagan holda, ish xaqini ham kam to‘laydi

Agar resurs taklifi mutloq noelastik bo’lsa, iqtisodiy renta


{=resurs narxiga teng bo’ladi

Boshqa sharoitlar o‘zgarmas bo‘lgan sharoitda yer rentasi o‘sib boradi, agar


{=yerga bo‘lgan talab oshsa

Asosiy kapital sirasiga nimalar kiradi


{=texnika va texnologiyalar

Yer taklifi


{=Mutloq nozlastik

Agar nominal foiz stavkasi 10 foizni, inflyatsiya darajasi yiliga 4 foizni tashkil etsa, u holda real foiz stavkasi


{=6%

Firmaning umumiy investitsiya hajmi 200 ming dollarni, amortizatsiya hajmi ham 200 ming dollarni tashkil etayapti, bu esa


{=Firmaningsofinvestitsiyasinolgatengligidandalolatberadi

Yerga bo’lgan talabni qisqartiradigan omillar


{=Yalpi hosilning kamayishi

Quyida keltirilganlardan qaysi biri ijtimoiy ne’matga taaluqli emas?


{=Elektr energiy

Mulkka egalik huquqi nazariyasining asoschisi


{=R Kouz

Atrof-muhitni zararlash huquqining taklif egri chizig‘i


{=Mutloqelastikbo‘lmagan

Tartibga solinadigan soliqlar tamoyili kim tomonidan taklif qilingan


{=APigu



Download 107,26 Kb.
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   42




Download 107,26 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Ishlab chiqarish resurslariga nimalar kiradi

Download 107,26 Kb.