45
bo‘lgan material asosida ixtiyoriylik tamoyiliga asoslangan mashg‘ulotlar
tushuniladi.
Sinfdan tashqari ishlar orqali quyidagilar amalga oshiriladi: bilimlarni va
amaliy ko‘nikmalarni chuqurlashtirish hamda kengaytirish; o‘quvchilarning
mantiqiy tafakkurlarini, topqirliklarini, matematik
ziyrakliklarini rivojlantirish;
matematikaga qiziqishlarini orttirish, qobiliyatli va layoqatli bolalarni topish,
talabchanlik, irodani tarbiyalash, mehnatga muhabbat, mustaqillik,
uyushqoqlik va insoniylikni tarbiyalash.
Sinfdan tashqari ishlar darslarga nisbatan ba’zi
farq qiluvchi xususiyat-
larga ega:
1.O‘z mazmuni bo‘yicha matematika dasturiga taalluqli emas. Ammo
beriladigan bilimlar o‘quvchilarning kuchiga mos bo‘lishi kerak.
2.Sinfdan tashqari ishlar imkoni boricha barcha o‘quv-chilarni jalb qilishi,
ya’ni qiziqarli bo‘lishi zarur. Past o‘zlash-tiruvchi o‘quvchilar ham qiziqish
yordamida faol o‘quvchilarga aylanishi mumkin.
3.Sinfdan tashqari ishlar ixtiyoriylik tamoyiliga asosan tashkil qilinadi, le-
kin qiziqishni ta’minlash lozim. Bu mashg‘ulotlarga baho qo‘yilmaydi, ammo
faol ishtirok etgan o‘quvchilar rag‘batlantiriladi.
4.Mashg‘ulot mazmuni va shakllariga qarab, 10–12 minutdan 1 soat-
gacha mo‘ljallangan bo‘lishi mumkin.
5.Sinfdan tashqari ishlarning mazmuni va shakllarining turli-tumanligi.
Sinfdan tashqari ishlarga: qiziqarli matnli
masalalar, o‘tkir zehnlilikka
oid masalalar, hazil masalalar, berilgan ma’lumotlari etishmaydigan yoki
berilgan ma’lumotlari ortiqcha masalalar,
mantifiy masalalar, qiziqarli
matematik voqealar, arifmetik rebuslar, o‘yinlar, fokuslar, boshqotirmalar
tarixiy ma’lumotlar berish va boshqalar kiradi.
Maktab amaliyotida hozir quyidagilar uchraydi: matematik 10 minutliklar,
soatliklar,
matematika kechalari, matematika to‘garaklari, ertaliklar, viktori-
nalar, tanlovlar, olimpiadalar.
Sinfdan tashqari ishlarni tashkil qilish va o‘tkazish metodikasi quyidagi-
larga asoslanishi kerak:
1. Darsda o‘quvchilar olgan bilim, malaka va ko‘nikmalarni
hisobga ol-
gan holda o‘tkaziladi.
2. Sinfdan tashqari ishlar o‘quvchilarning xohishi, havaskorligi, ijodkorligi
tamoyillariga asoslanishi va ularning individual fikrlarini qoniqtirish
maqsadida tashkil qilinadi.
3. Sinfdan tashqari ishlarni o‘tkazish shakllari darslardan farq qilib,
qiziqarli tomoni kuchli bo‘ladi. Buning uchun zaruriy shart shuki,
o‘tkaziladigan ishning rejalashtirilishi va tizimliligining murakkabligidadir.
Quyida sinfdan tashqari mashg‘ulotlar o‘tkazish rejasini keltiramiz.
Fоydаlаnilgаn аdаbiyotlаr ro‘yхаti
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,,16,17,18,19,20,
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
