|
II BOB. ELEKTROMAGNIT INDUKSIYA HODISASINIBog'liq O\'tkirov Behruz, 1-ШЎЪБА, yangi maqola talaba bilan HomidovII BOB. ELEKTROMAGNIT INDUKSIYA HODISASINI
O’QITISHDA “MUAMMOLI VAZIYAT” STRATEGIYASIDAN
FOYDALANISH METODIKASI
2.1. “Elektromagnit induksiya hodisasi” mavzusi bo’yicha
ma’ruza
Daniyalik fizik Ersted 1820-yilda tokning magnit ta`sirini aniqlagandan keyin,
ingliz fizigi Faradey bu kashfiyot bilan tanishgan va shunday xulosaga
keladi:madomiki, berk o`tkazgich bo`ylab oqayotgan tok magnitni harakatga
keltirar ekan, magnitning harakatlanishi ham berk o`tkazgichda tok hosil qilish kerak
va bu hodisaning to`g`riligini Faradey 1931 – yilda ko`p tajribalar asosida
tasdiqlaydi. U magnit maydonda sim o`ramli g`altak va galvonometrdan iborat berk
kontur ilgarilanma harakat qilganda yoki burilganda, shuningdek, qo`zg`almas
kontur ma`lum vaqt davomida o`zgaruvchan magnit maydonda turganida
konturlargatok hosil bo`lishi aniqlandi.
Magnit maydonning o`zgarishi tufayli berk konturda hosil bo`lgan tok
induksion tok, hodisaning o`zi esa elektromagnit induksiya hodisasi deb ataladi
Induksion tokni hosil qiluvchi elektr yurituvchi kuch induksion elektr yurituvchi
kuch (induksiya – EYUK) deb ataladi.
Endi biz Faradeyning tok hosil bo`lishining shartlarini aniqlashga doir
tajribalarni ko`rib chiqamiz.
1.Agar magnit kontur ichiga kiritilsa yoki konturdan chiqarilsa, berk konturga
tok induksionallanadi, magnit g`altakka yaqinlashtirilganda yoki magnit g`altakka
yaqinlashtirilganda ham galvonometr strelkasi bir tomonga og`adi (g`altak ichidagi
magnit oqimi orta boradi), magnitni g`altakdan uzoqlashtirsak yoki g`altakni
magnitdan uzoqlashtirsak (magnit oqimi kamayib boradi) strelka boshqa tomonga
og`adi, ya`ni magnit induksiya oqimining ortishi yoki kamayishi bilan induksion tok
yunalishi oldingi holatdan o`zgaradi. Buni 1- “a” va “b” rasmlardan ham
|
| |
