|
Kristall panjara atomlari potentsial energiyalarining ko’rinishi
|
bet | 3/5 | Sana | 24.10.2022 | Hajmi | 1.63 Mb. | | #27952 |
Bog'liq sardor fiz 3 Ma\'ruza 7 (1), Dasturiy injenering 2-kitob uzb (2), mehanika test (2), chizmachilik mustaqil ish, Tex shart raqami 185, Tex shart raqami 18599, мустакил иш мавзулари №1-4, 64b5fdf5b32c8, 2 54674947421975399512. Energetik sohaviy nazariya asoslari.
Kristall panjara atomlari potentsial energiyalarining ko’rinishi. Kristall uchun bu energiya panjara parametriga teng davriy funktsiyadir, chunki elektron energiyasi uni bir atomdan ikkinchisigi o’tishida qaytarilib turadi. – qo’shni atomlarning ta’sirini inobatga oluvchi qo’shimcha haddir. Kristall va alohida atomdagi elektronning energetik sathlari orasidagi farq quyidagidan iborat. Agarda alohida atomdagi (n,ℓ) energetik sath yagona bo’lsa, N ta atomlardan tashkil topgan kristallda bu energetik sath N marta takrorlanadi. Boshqacha qilib aytganda, atomdagi har bir energetik sath kristallda N karra aynigan bo’ladi. 3. Energetik sohalar bo‘yicha elektronlarning taqsimlanishi. Energetik pog'onalar pog'onachalarga (s - birinchi, p - ikkinchi, d - uchinchi, f - to'rtinchi pog'onaga) bo'linadi. Birinchi energetik pog'onaga 1ta s va 3 ta p pog'onacha, uchinchi energetik pog'onaga 1 ta s 3 ta p va 5 ta d pog'onacha, to'rtinchi energetik pog'onaga esa 1 ta s pog'onacha, ikkinchi energetik pog'onachaga 1 ta s va 3 ta p va 5 ta d pog'onacha to'g'ri keladi, to'rtinchi energetik pog'onada esa s, p, d, f pog'onachalar mavjud. Ikkinchi kvant son – orbital kvant soni (l )bo'lib, u elektronning ayni hajmda bo'lib turish ehtimolligining fazodagi shaklini (ya'ni elektron bulut shaklini) ifodalovchi funksiya bilan aloqador kattalik. l ning qiymati 0 dan (l –1) ga qadar butun sonlar bilan ifodalanadi.l =0 holatga d-orbital, l =3 holatga esa f— orbital muvofiq keladi. 4.Valent, o‘tkazuvchanlik va taqiqlangan energetik sohalar. - Xuddi shunday tasvir Mendeleev jadvali 2 - guruhining asosiy elementlarida ham hosil bo’ladi. Olmos tuzilishli ximiyaviy elementlarda energetik sohalar hosil bo’lishi boshqacha kechadi. Bu yerda s – va p – energetik sathlardan hosil bo’lgan sohalar bir-biri bilan to’sishib, 2 ga ajraladi, ularning har birida bitta s va uchta p – holat mavjuddir (sr 3 – gibrid bog’lanish). Bu sohalar taqiqlangan soha bilan ajralib turadi. Pastdagi elektronlar joylashishi mumkin bo’lgan soha valent soha, yuqoridagisi o’tkazuvchanlik sohasi deb ataladi.
|
| |