|
Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalar universiteti
|
| bet | 7/15 | | Sana | 14.05.2023 | | Hajmi | 0.65 Mb. | | #59431 |
Bog'liq 1-mustaqil ishi Komp. tarmoq Маълумотнома ustamaga, ssenariy, Maktab kutubxonachisi yillik ish rejasi 2023-2024 (1), 2-sinfda Ochiq dars ishlanmasi Yer yuzining bezagi, 1-mavzu. Kirish. Reja, 14.Boshlang’ich sinf matematika darslarida miqdorlarni o’rgatishda amaliy ishlarni tashkil etish metodlari., Boshlang\'ich sinflarda tarbiyaviy soatlarni xalq og\'zaki ijodi asosida tashkil etish metodikasi, Maktabdagi tarbiyaviy ishlar tizimida sinf rahbarining kasbiy kompetentligini oshirish, Maktab o\'quvchilarining mehnatvesarlik ruhida tarbiyalashning samarali yo’llari, Bo\'sh o`zlashtiruvchi, ekologiya 1.1Mahalliy tarmoqlar (Mahalliy tarmoq - LAN) ular Internet-provayderlarga murojaat qilgunlariga qadar yopiq infratuzilmaga ega bo'lishlari kerak. "Mahalliy tarmoq" atamasi kichik ofis tarmog'ini ham, bir necha gektar maydonni egallagan yirik zavod tarmog'ini ham anglatishi mumkin. Tashkilotlar, korxonalar, firmalarga nisbatan atama ishlatiladi. korporativ tarmoq - alohida tashkilotning mahalliy tarmog'i (yuridik shax qaysi hududni egallashidan qat'iy nazar.
Korporativ tarmoqlar yopiq tarmoqlardir, ularga faqat cheklangan foydalanuvchilar doirasi (masalan, kompaniya xodimlari) kirishlari mumkin. Global tarmoqlar har qanday foydalanuvchilarga xizmat ko'rsatishga qaratilgan
Global tarmoq (Keng tarmoq - Wan) katta geografik mintaqalarni qamrab oladi va ko'plab mahalliy tarmoqlardan iborat. Har bir inson bir necha ming tarmoq va kompyuterlardan iborat global tarmoq bilan tanish, bu Internetdir
Kompyuter tarmog'i - bu aloqa kanallari orqali yagona tizimga ulangan kompyuter va tarmoq uskunalarining kombinatsiyasi. Kompyuter tarmog'ini yaratish uchun bizga quyidagi tarkibiy qismlar kerak bo'ladi.
tarmoqqa ulanish qobiliyatiga ega kompyuterlar (masalan, har bir zamonaviy kompyuterda mavjud bo'lgan tarmoq kartasi);
uzatish vositasi yoki aloqa kanallari (kabel, yo'ldosh, telefon, optik tolali va radio kanallari);
tarmoq uskunalari (masalan, kommutator yoki yo'riqnoma);
tarmoq dasturi (odatda kiritilgan operatdion tizim yoki tarmoq uskunalari bilan birga keladi).
Tarmoq arxitekturasi deganda - bu kompyuter tarmog’ini loyihalash va ishlab chiqish jarayoni tushunialadi. Arxitektura tushunchasi tarmoqning fizik tarkibiy qismlarini, ularning funktsional ob’ektlari, konfiguratsiyasini, printsiplari va ishlash tartiblarini va foydalaniladigan aloqa protokollarini aniqlashni ifodalaydi. Shuningdek, tarmoq arxitekturasi aloqa tarmog’i orqali taqdim etiladigan xizmatlar va ularning batafsil tavsiflarini, taqdim etiladigan xizmatlarni hisob-kitob qilish va hisob-kitob tuzilmalarini o'z ichiga oladi.
Kompyuter tarmoqlari arxitekturasi deganda kompyuterlarni o’zaro bog’lanishi, bog’lanish jarayonida qo’llaniladigan texnologiyalar, ularning xususiyalatlari, standartlari, kompyuterlar o'rtasida vazifalar qanday taqsimlanganligi va boshqa ko’plab jarayonlar tushuniladi. Tarmoq
arxitekturasining eng ko'p ishlatiladigan ikki turi mavjud: peer-to-peer va mijozserver.
Global miqyosidagi kompyuter tarmoqlarining o’zaro bog’lanishi natijasida Internet tarmog’i tashkil topadi. Internet tarmog'ining arxitekturasi, avvalambor, tarmoqdagi tugunlarni yoki tugunlarni ulash uchun ma'lum bir modelda yoki apparat ulanishlarining ma'lum turlarida foydalanishda emas, balki Internet protokollari (TCP/IP) arxitekturasidan foydalanishni ifodalaydi. Shunday qilib har bir texnologiya orqali loyihalashtiriladigan tarmoq o’zining arxitekturasiga ega bo’ladi, masalan, OSI, TCP/IP, umumfoydalanish telefon tarmog’i, mobil aloqa tarmoqlari va boshqalari. Ushbu ma’ruzada kompyuter tarmoqlarining arxitekturalari muhokama etiladi.
Tarmoq so’zining ma’nosi narsalarning, qurilmalarning yoki odamlarning o’zaro bog’langan tizimi yoki guruhini anglatadi. Kompyuter tarmoqlari esa eng kamida o’zaro ulangan ikkita kompyuterlar tizimi tushuniladi. Tarmoq shartini bajarilishi faqatgina o’zaro bog’lanish emas, balki o’zaro ma’lumot almashish jarayoni amalga oshirilishi shart.
Tarmoq arxitektura esa yuqorida ta’kidlanganidek, kompyuterlarni bog’lanishi orqali hosil qilingan tarmoqni qanday asosda qurilganini, qanday qurilmalardan foydalanilgani, qaysi protokollar ishlatilgani, tizimda qanday muhitlardan foydalanib ma’lumotlar uzatilishi yoki har bir jarayonni fizik va mantiqiy holatlarni bajarilishini pog’onalarga ajratib bajarilishi tushuniladi. Har bir tarmoq arxitekturasi belgilangan standartlar asosida yoki xech qanday standartga asoslanmagan holatda ishlab chiqilishi mumkin. Masalan, kompyuter tarmoqlarini OSI etalon modeli asosida qurish bilan global miqyosida ma’lumot almashishni ta’minlash mumkin. Sababi dunyoda ko’plab mamlakatlarning kompyuter tarmoqlari ushbu etalon asosida ishlaydi. Agar OSI modeliga asoslanmagan qandaydir belgilanmagan standartga asosan kompyuter tarmoqlari loyihalansa, o’sha tizim ichidagi qurilmalar o’zaro ma’lumot almasha oladi, OSI asosidagi tarmoq bilan esa ma’lumot almasha olmaydi, sababi uning standarti boshqacha. Quyida 1-rasmda kompyuter tarmoqlari OSI modeli asosida qurilgan arxitekturasi keltirilgan.
(a) (b) (c)
1-rasm. a) Internet, b) kompyuter va c) telefon tarmoqlarining arxitekturalari
Boshqacha qilib aytadigan bo’lsa, turli xil tarmoq arxitekturalari ko’plab standartlar asosida ishlab chiqiladi, masalan, matnni formati, matni raqamli ko’rinishga o’zgartirish, raqamli matnni signal ko’rinishiga o’zgartirish yoki aksincha, signalli axborotlarni simsiz muhitda uzatish, qabul qilish jarayonlari ma’lum standartlar asosida ishlab chiqiladi. Tasavvur qiling ikki standart asosida ishlab chiqilgan tizim orasida ma’lumot almashish qanchalar murakkab bo’ladi.
Shuning uchun ham global tarmoqlarni loyihalash va qurish uchun yagona standartdan foydalanish har doim afzal hisoblanadi. Bu xuddi ko’plab millatlarni bitta zalda ingliz tilida gaplashishi qanchalik osonligini ko’rsatadi. Agar har bir millat o’zining tilada gaplashsa, ularni tushunish uchun qancha tarjimon kerak bo’ladi yoki ba’zi tillar uchun tarjimon topilmasligi ham mumki. Shuning uchun ham tarmoqlarni qurishda yagona arxitekturaga asoslanish tarmoqni sodda va kam xarajatlar asosida qurish imkoniyatini beradi. Tarmoq elementlari va pog’onali arxitektura.
Kompyuter tarmoqlarida tarmoq elementi - bu bir yoki bir nechta fizik qurilmalarni birlashtirgan holda boshqadigan ob’ekt hisoblanadi. Bu tarqatilgan qurilmalarni bitta boshqaruv tizimidan foydalangan holda yagona usulda boshqarishga imkon beradi. Quyidagi rasmda keltirilgan har bir qurilma tarmoq elementi bo’ladi oladi.
|
| |
