9
əməli YQ, xarici YQ və periferiya qurğularının iş
prinsipini, informasiya əlaqələrini və
qarşılıqlı birləşməsini müəyyən edir. Müxtəlif kompüterlərin arxitekturasının ümumiliyi
istifadəçi nöqteyi-nəzərindən onların uyğunlaşmasını təmin edir.
Kompüterin strukturu onun funksional elementlərinin və onlar arasında olan əlaqələrin
yığımıdır. Kompüterin hissələri ən sadə sxemlərdən ən müxtəlif qurğulara qədər ola bilər.
Kompüterin strukturu qrafiki olaraq struktur sxemlər şəklində təsvir edilir. Bu sxemlər
vasitəsilə hər hansı detallaşdırma səviyyəsində kompüterin təsvirini vermək olar.
Ən çox yayılmış aşağıdakı arxitekturalardır:
Klassik arxitektura (fon Neyman arxitekturası) - verilənlər axınının keçdiyi bir HMQ və
əmrlər axınının (proqramın) keçdiyi bir İQ. Bu,
birprosessorlu kompüterdir. Ümumi şinli
fərdi kompüterin arxitekturası da bu tip arxitekturaya aiddir. Burada bütün funksional bloklar
öz aralarında
sistem magistralı adlanan ümumi şinlə əlaqələndirilirlər.
Fiziki olaraq magistral elektron sxemlərinin qoşulması üçün yuvalara malik olan çox
naqilli xətdir. Magistralın naqilləri ayrı-ayrı qruplara bölünür: ünvan şini, verilənlər şini və
idarəetmə şini.
Periferiya qurğuları (printer və s.) xüsusi
kontrollerlər - periferiya qurğularını idarə edən
qurğular vasitəsilə kompüterə qoşulur.
downloaded from KitabYurdu.org
10
Müasir fərdi kompüterlərin arxitekturası magistral – modul prinsipinə
ə
saslanır.
- Modul prinsipi istifadəçiyə kompüterin konfiqurasiyasını istədiyi kimi
komplektləşdirməyi və modernləşdirməyi etmək üçün imkan yaradır.
- Magistral (şin) prinsinpi kompüterin qurğularını bir-biri ilə
informasiya
magistralı (sistem magistral) vasitəsilə birləşməyə imkan yaradır.
Magistral-modul prinsipi
