§ 3.2 YER OSTI ERITMAGA O’TKAZISH MAHSULDOR ERITMALARINI QAYTA ISHLASHDA QO’LLANILADIGAN ASOSIY SORBSION USKUNALAR TURLARI




Download 2,48 Mb.
bet67/104
Sana08.02.2024
Hajmi2,48 Mb.
#153059
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   104
Bog'liq
Majmua Geotexnologiya (2023-2024 uzb) чикаришга

§ 3.2

YER OSTI ERITMAGA O’TKAZISH MAHSULDOR ERITMALARINI QAYTA ISHLASHDA QO’LLANILADIGAN ASOSIY SORBSION USKUNALAR TURLARI




3.2.1 Qizilqumdagi uranning sorbtsiya-desorbtsiya siklining umumiy qoidalari
Uranni er osti yuvish jarayonida nasos quduqlaridan yer yuzasiga ko'tarilgan mahsuldor eritmalar uranni ion almashinish uchun ekstraksiya qilish uchun SNK tipidagi qarama-qarshi oqim sorbsiya bosimi ustunlariga yuboriladi, ular yuqoriga qarab eritmalar oqimi bilan ishlaydi. , sulfat kislota bilan kislotalangandan so'ng, in'ektsiya quduqlariga yuboriladi. Uran bilan to'yingan ion almashinadigan smola yuqoriga qarab eritmalar oqimi bilan ishlaydigan DNK tipidagi qarama-qarshi oqim desorbsion bosim ustunlaridan tashkil topgan regeneratsiya zanjiriga kiradi [2, 3].
Regeneratsiya zanjirida nitrat desorbsiyasi qo‘llaniladi, u 70÷80 g/l nitrat ioni bo‘lgan eritmalar bilan 25÷30 g/l ortiqcha kislotalilikda amalga oshiriladi.
Texnologik sxemaning variantlaridan biri 3.2-rasmda ko'rsatilgan. Ushbu sxemaning kamchiliklari:
- regeneratsiya blokida bir nechta ustunlar zanjiri mavjud: qum va loyni yuvish ustuni; tijoriy regeneratsiya bilan qatronni qayta tiklash uchun ustun; 3 yoki 4 nitrat desorbsiya ustunlari; 1 yoki 2 denitratsiya ustunlari; transport namligidan yuvish ustuni;
- hosil bo'lgan sanoat regeneratida uran miqdori 25÷35 g/l, ortiqcha kislotaligi 20÷25 g/l;
- regeneratsiya zanjiri uchun ion almashinadigan smolaning umumiy yuklanishi 300÷350 m3.
Jahon amaliyotida tijorat desorbatini olish tannarxini pasaytirishning ikki yo'li mavjud: texnologiyani takomillashtirish va uzluksiz uskunalardan foydalanish orqali mavjud texnologiya bilan hosildorlikni oshirish. Endilikda, reaksiya zonasi ichida harakatlanuvchi qismlari bo'lmagan, to'liq germetik, ish hajmining bir birligiga yuqori mahsulot olib tashlanadigan va kam energiya sarflaydigan ustunlar ustunlikka ega.
SDK ning sorbsion-desorbsion ustuni eng katta samara beradi.
SDK ustunining regeneratsiya zonasida sulfat kislota desorbsiyasi qo'llaniladi, u 180-200 g / l ortiqcha kislotalilikka ega bo'lgan eritmalar bilan amalga oshiriladi.
KFOR ustunining ushbu sxemasining kamchiliklari quyidagilardan iborat:
- regeneratsiya qilingan smoladagi uranning etarlicha yuqori qoldiq miqdori - taxminan 3-4 kg/t;
- hosil bo'lgan tijorat regeneratida uran miqdori 40-60 g/l, ortiqcha kislotaligi 170-190 g/l;
- hosil bo'lgan tijorat regeneratsiyasining yuqori kislotaliligi (160-190 g / l) uran yog'ingarchilikning keyingi bosqichida cho'kma (uglerod-ammoniy tuzlari) iste'molining 2,5 dan 6,5-7,0 kg / kg gacha oshishiga olib keladi. ;
- yuqori kislotalilik tufayli tijorat regeneratsiyalari kimyoviy jihatdan agressivdir, bu esa uskunaning korroziyasining kuchayishiga olib keladi.
Ushbu kamchiliklarning yechimi quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin: eritmalar harakatining turli yo'nalishlariga ega bo'lgan ustunlar ishlashining ijobiy xususiyatlari va uranni ion almashinuvchidan desorbsiyalashning eng samarali usuli. Shu bilan birga, asosiy vazifalarga quyidagilar kiradi: asosiy asbob-uskunalar, ion almashinadigan smola uchun kapital xarajatlarni kamaytirish, qurilish-montaj ishlari hajmini, shuningdek, sifat jihatidan ilg'or texnologik mahsulotlarni olishda foydalanish xarajatlarini kamaytirish. Ishlab chiqilgan versiyada sxematik diagrammasi shaklda ko'rsatilgan. 3.1, uranni er osti yuvishning samarali eritmalarini qayta ishlash uchun har xil turdagi ustunlar to'plami ishlatiladi:
- sorbsiya uchun - eritmaning yuqoriga qarab oqimida qarshi oqim rejimida ishlaydigan SNK ustuni;
- regeneratsiya uchun - eritmalarning pastga oqimida ishlaydigan SDC sorbsion-desorbsion kolonna tipidagi qarama-qarshi oqim apparati; nitrat eritmalari sorbentlardan uranni desorbsiyalashda ishlatilgan.

Download 2,48 Mb.
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   104




Download 2,48 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



§ 3.2 YER OSTI ERITMAGA O’TKAZISH MAHSULDOR ERITMALARINI QAYTA ISHLASHDA QO’LLANILADIGAN ASOSIY SORBSION USKUNALAR TURLARI

Download 2,48 Mb.