26
Quyosh elementlarini (QE) ketma-ket yig‗ishda barcha elementlar
zanjir shaklida boradi va yig‗ilgan qo‗shni
elementlar qarama-qarshi
ishorada boradi (2-rasm).
1-rasm. Quyosh elementlarini ketma-ket va parallel ulash uchun tajriba
stendi.
Ularni bittalab yig‗ishda bir qancha nuqsonlari mavjud:
1. Yoritilganlik, quyosh nurlanishi oqim zichligi qiymati kichik
bo‗lganda kuchlanish va tok kuchi o‗zgaruvchan kichik qiymatga ega
bo‗ladi.
2. Qaysi bir elementning tok kuchi yoki quvvati sezilarli kichik bo‗lsa
butun tizimda quvvat past bo‗ladi.
Dastlab tajriba stendi quyosh nurlari bilan yoki sun‘iy quyosh
imitatorida yoritiladi. Bitta quyosh elementi
tanlab olinib uning
parametrlari (salt yurish kuchlanishi U
c.yu,
, qisqa tutashuv toki I
q.t
, pik
quvvati R
pik.
) va yoritilganlik/quyosh nurlanishi oqim zichligi aniqlanadi.
2-rasm. Quyosh elementlarini ketma-ket ulash.
Masalan: 22V salt yurish kuchlanish olish uchun har bittasining
chiqish quvvati 0,58 V yoki 0,6 V quyosh elementlaridan 36
ta donasi
etarli bo‗ladi. Agar bitta plastinadagi tok kuchi maksimal qiymatga ega
bo‗lsa, butun zanjirdagi tok kuchiga ekvivalent buladi yoki plastinalarda
27
kombinatsiya bo‗lib aylanadi. Quyosh elementlarini (QE) ketma-ket
yig‗ishda barcha elementlar zanjir shaklida boradi va yig‗ilgan qo‗shni
elementlar qarama-qarshi ishorada boradi (2-rasm).
Bunda ketma-ket yoki parallel ulanganda
ideal holatdagi bitta
plastinadagi maksimal quvvat, har bir plastinalarga ekvivalent bo‗lib
o‗tadi, plastinalar miqdori qancha bo‗lishidan qat‘iy nazar barchasini
maksimal o‗ziga teng quvvat bilan taminlaydi. Boshqacha aytganda,
barcha o‗zaro payvandlab ulangan joylardan I
mak
va U
chiq
ekvivalentning
o‗tishi tufayli (P
mak
) maksimal quvvat hosil bo‗ladi.
Haqiqatan ham,
shunday ko‗rinishda quyosh batareyalaridan quvvat olinadi, moduldagi
quvvat miqdori yo‗qotilganda quvvat summasi ham kamroq bo‗ladi. Bir
xil tipdagi modullarni boshqa turdagi modullar bilan xarakterlaymiz.
Shuning uchun quyosh batareyalarida modullarni sinchiklab tanlash
muhim, negaki parametrlari past modul quvvat yo‗qolishini kamaytirishga
olib keladi.
